07:31 - 25/06/2023
پێگەیەكی بەریتانی: ئەمریکا دەیەوێت سیستەمی بەرگری ئاسمانی بداتە پێشمه‌رگه
پێگەی میدل ئیست ئای به‌ریتانی له راپۆرتێكدا ئاشكرایكردووه دوای ئەوەی ناوچەکە بە زنجیرەیەک هێرشی مووشەکی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان لەلایەن ئێران و تورکیاوە هێرشیكراوه‌ته سه‌ر، یاسادانەرانی ئەمەریکا چاویان له‌وه‌یه سیستمی بەرگری ئاسمانی بگەیەننە دەستی پێشمەرگەی کورد لە باکووری عێراق.
ئاماژه‌به‌وه‌كراوه، ڕۆژی چوارشەممە ئەنجوومەنی نوێنەرانی ئه‌مریكا هەموارکردنەوەیەکی لە لایەن دۆن بیکۆن ئەندامی کۆنگرێسی کۆماری پەسەند کرد کە پشتیوانی لە گواستنەوەی سیستەمی بەرگری ئاسمانی بۆ پێشمەرگەی کوردی عێراق دەکات. دەنگدانەکە لە کاتی زیادکردنی یاسای ڕێگەپێدانی بەرگری نیشتمانی ساڵی دارایی ٢٠٢٤ (NDAA) بوو، کە یاسایەکی ساڵانە و بودجەی پنتاگۆن دیاری دەکات.
بیکۆن بە "میدل ئیست ئای"ی ڕاگەیاندووە، ئەو ڕێوشوێنە "پشتگیرییەکی بەهێزی دوولایەنەی هەیە"، ئاماژەی بەوەشکرد، رێوشوێنەكان لەلایەن هەردوو پارتی (كۆماری و دیموكراتی) پشتیوانییەكەی بەهێزی لێكراوەو داوا لەئیدارەی ئەمریكا دەكات بۆ ئامادەكردن و جێبەجێكردنی كاری راهێنان و پێدانی سیستمی بەرگری ئاسمانی بەهێزەكانی پێشمەرگەو هێزە چەكدارەكانی عێراق, بۆ بەرگریكردن لەهێرشە موشەكییەكان.
باسله‌وه‌كراوه، کوردستانی عێراق تاڕادەیەک سەقامگیرە، بەڵام ساڵی ڕابردوو ناوچەکە شایەتی پەرەسەندنی توندوتیژییەکانی بەخۆیەوە بینی لە کاتێکدا هەردوو ئێران و تورکیا هێرشی ئاسمانییان بۆ سەر گروپە کوردییەکان دەستپێکرد کە لە ناوچەکەدا چالاکی دەکەن. حکومەتی هەرێم ڕێگە بە گروپە کوردییەکانی ئێران دەدات لە ناوچەکەدا چالاکی بکەن، بەڵام پەیوەندییەکانی لەگەڵ تارانیشدا دەپارێزێت.
ئاماژه‌به‌وه‌شكراوه، سوپای پاسداران، لە کۆتایی ساڵی ٢٠٢٢دا گرووپە چەکدارەکانی ئۆپۆزسیۆنی کورد – ئێرانی کردە ئامانج، ئەو کاتەی تاران لە خەباتدا بوو بۆ کۆنترۆڵکردنی ناڕەزایەتییە جەماوەرییەکان کە بەهۆی کوژرانی ژنێکی گەنجی کورد لە دەستبەسەری پۆلیسدا سەریهەڵدا.ئەمریکا هێرشە مووشەکییەکان و فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکانی لەو کاتەدا ئیدانە کرد، کە واشنتۆن وتی "پێشلكردنی سەروەری عێراقه".
جۆناسان لۆرد، بەرپرسی پرۆگرامی ئاسایشی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە سەنتەری ئاسایشی نوێی ئەمەریکا، بە ماڵپه‌ره‌كه‌ی ڕاگەیاندووە، پێشمەرگەی کورد لە ئێستاوە مانگانە نزیکەی 20 ملیۆن دۆلار لە شێوەی یارمەتی لە وەزارەتی بەرگری ئەمریکا وەردەگرێت.
ناوبراو بە MEEی وتووە: داواكاریەكی زۆر لەسەر سیستمی بەرگری ئاسمانی ئەمریكا هەیە، ئۆكرانیاو وڵاتانی كەنداو و حكومەتی هەرێمی كوردستان، هەموو وڵاتانی ناوچەكە كە موشەكەكانی ئێران بووەتە هەڕەشە لەسەریان و چاویان لە بەهێزكردنی توانای بەرگری ئاسمانییە.
ماڵپه‌ڕه‌كه باسیله‌وه‌شكردووه، جەنگی ئۆكرانیا بابەخی واشنتۆنی بۆخۆی بردووە، بەڵام خۆرهەڵاتی ناوەڕاست هێشتا پێگەیەكی دیاری هەیە لە پڕۆژەی (NDAA)كە هەردوو ئەنجومەنی نوێنەران و پیران دایان ڕشتووە، یاسایەكی ساڵانەیە بودجەی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا (پنتاگۆن) دیاریدەكات.
ئەرکی شەڕی ئەمریکا لە عێراق لە کانوونی دووەمی ٢٠٢١ کۆتایی هات، بەڵام نزیکەی ٢٥٠٠ سەرباز لە وڵاتەکەدان - بە شێوەیەکی سەرەکی لە باکوور و بەغدا - بە پلەی ڕاوێژکاری و هاوکاری لە ڕێگەی ڕێککەوتنێک لەگەڵ حکومەتی عێراق خزمەت دەکەن.
نزیکەی 900 سەربازی ئەمریکی لە باکووری ڕۆژهەڵاتی سوریا جێگیرن و شانبەشانی هێزە کوردییەکان کاردەکەن. پاساوی فەرمی بۆ بوونی ئەمەریکا، مۆڵەتی بەکارهێنانی هێزی سەربازی ساڵی ٢٠٠١ و ٢٠٠٢یە کە کۆنگرێس دوای هێرشەکانی ١١ی ئەیلول بۆ بەرەنگاربوونەوەی گروپی چەکداری ئەلقاعیدە پەسەندی کرد.