ناوەندی "راوەست – Rawest"بۆ راپرسی، پێیوایە لە هەڵبژاردنی داهاتووی شارەوانییەكانی توركیادا (هەدەپە) ژمارەی شارەوانیەكانی زیاتر دەكات. پێشیوایە یەكگرتنی پارتە كوردیەكان لە باكووری كوردستان جگە لە كاریگەری دەروونی و گەرمكردنی دەنگدەر كاریگەری دیكەی نابێت. (Rawest - راوەست) كۆمپانیایەكى توێژینەوەیە. لە ساڵی 2018 بەمەبەستی ئەنجامدانى توێژینەوەی سیاسی و كۆمەڵایەتی لەبارەى كوردانى هەر چوارپارچەى كوردستان دامەزراوە و ناوەندەكەی لە شاری ئامەدی باكووری كوردستانە. لە ئێستادا بە ئەنجامدانی توێژینەوە و راپرسی لە بارەی هەڵبژاردنە شارەوانییەكانی توركیا سەرقاڵە كە بڕیارە لە 31ی ئازاری ساڵی 2019 ئەنجامبدرێت. رۆژ گیرەسون، بەڕێوەبەری گشتی كۆمپانیای (راوەست)، لەبارەی پێشبینییەكانیان و ئەو توێژینەوە مەیدانییانەی ئەنجامیان داوە وەڵامی پرسیارەكانی (پەیسەر پرێس) دەداتەوە. گیرەسون، پێیوایە بەهۆی بەرتەسكکردنەوەی مەودای ئازادییەكان و ئەو بارودۆخەی باڵی بەسەر باكووری كوردستاندا كێشاوە، ئەنجامدانی راپرسی و توێژینەوەی مەیدانی قوڕس بووە:" خەڵك ناوێرێت قسەبكات، ئەگەر قسەش بكات لەوانەیە لە دڵەوە نەبێت و راستییەكانی نەتروكێنێت". دوای ئەوەی ئاكەپە لە سەرەتای ساڵی 2003 هاتە سەر دەسەڵات، ململانێی بەدەستهێنانی شارەوانییەكانی باكووری كوردستان لە نێوان هەدەپە – ئاكەپە قەتیسبووە. بەڵام لە هەموویان زیاتر ململانێ و ركابەری ئەم دوو لایەنە لەسەر شارەوانیە گەورەكانی باكووری كوردستانە، كە هەرچوار شارەوانی (ئامەد – ئورفا – ماردین – وان) لەخۆ دەگرێت. شارەوانییە گەورەكان لە توركیا بە گوێرەی یاسای ژمارە 5216 رێكخراوە. شارەوانی گەورە ئەو پارێزگایانە دەگرێتەوە كە ژمارەی دانیشتووانیان 750 هەزار كەسە و زیاتر لە رووی ئیداریەوە زیاتر لە سێ شارۆچكەیان پێوە پابەندە. گیرەسون لەبارەی پێشبینیەكانیان و بەگوێرەی ئەو توێژینەوە و راپرسیەی ناوەندەكەیان ئەنجامیداوە، پێیوایە رێژەی دەنگی هەردوو پارتی هەدەپە – ئاكەپە لە هەڵبژاردنی ئاداری داهاتوو ، بۆ هەر چوار شارەوانیە گەورەكەی باكووری كوردستان زۆر دوورنابێت لە ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمان و سەرۆكایەتی كۆماری توركیا كە لە 24 حوەزیرانی 2018 ئەنجامدراوە. لەمبارەیەوە دەڵێت"كە سەیری تابلۆی گشتی دەكەم گۆڕانكاری زۆر بچووك لە 24 حوەزیران دەبینم كە ئەنجامەكە ناگۆڕێت. هەرسێ شارەوانی گەورەی ئامەد، وان و ماردین بۆ هەدەپە. لەگەڵ ئەوە لەوانەیە هەدەپە شارەوانی شارۆچكەی (خانێ) سەر بە ئامەد بۆ ئاكەپە لەدەستبدات. رەنگە ئاكەپەش شارەوانی (چەرمیك) لە بەرژەوەندی هەدەپە لەدەستبدات، لەبەرئەوەی بەردەوام دەنگی هەدەپە لە هەڵبژاردنی گشتی بە بەراورد لەگەڵ هەڵبژاردنی شارەوانی زیاتر بووە، بۆیە چاوەڕێ دەكەین هەدەپە هەمان دەنگی 24ی حوەزیران نەهێنێتەوە". هەروەها دەڵێت:" لە ئاستی پارێزگاكاندا ئەگەرێكى زۆرە ئاكەپە شارەوانی شارى بتلیس لەدەست هەدەپە دەربێنێت". بە گوێرەی هەڵبژاردنە هەرێمیەكانی 2009، هەدەپە لە هەڵبژاردنی ساڵی 2014 دەنگ و ژمارەی شارەوانیەكانیشی زیاتركرد. بەڵام ئاكەپە لە ساڵی 2014 هەمان دەنگی ساڵی 2009ی هێنایەوە. هەدەپە لە هەڵبژاردنی شارەوانییەكانی 2014 توانی 102 شارەوانی بەدەست بێنێت. خۆیەوە هەدەپە پێیوایە لە هەڵبژاردنی داهاتوودا ژمارەی شارەوانیەكانی زیاتر دەكات. نەجدەت ئیپەكیوز، پەرلەمانتاری هەدەپە و نوێنەری شاری باتمان لە گفتوگۆیەكی پێشووتری لەگەڵ (پەیسەر پرێس) دەڵێت:" سەرەڕای گوشار و دەستگیركردنی كادیرانمان لە هەڵبژاردنی داهاتوودا ژمارەی شارەوانییەكانمان زیاتر دەكەین". رۆژ گیرەسون هەمان رای هەیە و پێیوایە ژمارەی شارەوانییەكانی هەدەپە لە هەڵبژاردنی داهاتوودا هەڵدەكشێن:" هەدەپە ١٥ شارەوانى نوێ بەدەستدێنێت. ئەگەرێكی زۆرە هەریەك لە شارەوانیەكانى قورتولان لە سێرت، پاتنۆس لە ئاگرى، مازگرت لە مووش بكەونە دەست هەدەپە". دەربارەی پرسیاری ئایا هەدەپە دەتوانێت شارەوانی ئەو پارێزگایانە بەدەست بێنێت كە لە رابردوودا بەدەستینەهێناون؟ گیرەسون دەڵێت" بەگوێرەى راپرسی و توێژینەوە مەیدانیەكانمان، هەدەپە دەتوانێت شارەوانى چەند شارۆچكەیەكى دیكە بەدەست بێنێت كە پێشتر بەدەستینەهێناون. بەڵام ناتوانێ شارەوانى پارێزگاكان بەدەست بهێنێت كە هێشتا كاندیدەكانى دیار نەكردوون. ئەگەر پڕۆفیلی كاندیدەكانی لە هەردوو پارێزگای مووش و بینگۆل بەهێز بێت دوورنیە بتوانێ شارەوانی ئەم دوو پارێزگایەش بباتەوە". تا ئێستا چەندین جار هەدەپە، راگەیاندنی ناوی كاندیدەكانی دواخستووە، لەوانەیە ئەمە رێوشوێنێك بێت بۆ دەستگیرنەكردنی كاندیدەكان، بە بیانووی "هاوكاریكردن و پروپاگەندەكردن بۆ تیرۆر" كە تا ئێستا ژمارەیەكی زۆر لە كاندیدانی ئەم پارتە بەو بیانووە دەستگیركراون. دواجار بڕیارە هەدەپە، لە 30 كانوونی یەكەمی ئەم مانگەدا ناوی كاندیدانی بۆ 32 شارەوانی رابگەینێت، كە هەریەك لە شارەوانیەكانی جۆلەمێرگ، باتمان، دێرسیم، وان، بتلیس، مووش، ئاگری، ماردین، شەڕنەخ و ئامەد لەخۆدەگرێت جگە كاندیدانی شارۆچكەكان. رەجەب تەیب ئەردۆغان سەركۆماری توركیا لە 7 تشرینی یەكەمی 2018 لە لێدوانێكیدا گوتی" ئەگەر كەسانی سەر بە تیرۆر لە هەڵبژاردنی شارەوانی سەركەوتن بەدەستبهێنن جارێكی دیكە قەیووم دادەنێینەوە". لەوانەیە ئەمەش هۆكارێكی دیكە بێت بۆ ئەوەی هەدەپە وردتر كاندیدەكانی دەستنیشان بكات. گیرەسون ئەم خوێندنەوەیە بەراست لە قەڵەم دەدات و دەڵێت" هەڕەشەكان وایانكردووە هەدەپە و جەماوەرەكەی بەدوای كەسانێك بگەڕێن كە مۆركی "هەڵۆ"یان پێوە نەنووسابێت". پاڵنەرەكانی دەنگدەر چین؟ هەدەپە لە شارێكی وەكو ئامەد لە هەڵبژاردنی حوەزیرانی 2015دا، 80.1% دەنگەكانی هێنا. لە دووبارەكردنەوەی هەڵبژاردن لە یەکی تشرینی دووەمی هەمان ساڵ دەنگەكانی هەدەپە كوورتیان هێنا و بۆ 71% دابەزی. لە شاری وانیش ئەم پارتە لە هەڵبژاردنی 7 حوەزیرانی 2015 71% دەنگەكانی هێنا لە دووبارەكردنەوەی هەمان هەڵبژاردنیش دوای تێپەڕبوونی 5 مانگ 61% هێنا. سەرەڕای ئەوەی هەردوو پارتی ركابەر هەدەپە – ئاكەپە دەنگدەری ئایدۆلۆژیان هەیە، بەڵام بەشێك لە دەنگدەرانین ئایدیۆلۆژی نین و بۆ مەرامی دیكە و بەگوێرەی بارودۆخەكە دەنگ دەدەن. بەگوتەی گیرەسون" رێژەی دەنگدەری ناجێگر لەناو ئاكەپە زیاترە لە هەدەپە. لە ئامەد 34 – 14% دەنگدەری ئاكەپە ناجێگیرە. بەڵام رێژەی ئەم جۆرە دەنگدەرە لەناو هەدەپە زۆر كەمترە". هەروەها دەشڵێت" بۆ دەنگدەری هەدەپە مەسەلەی ناسنامەی ئەتنیكی و مەودای ئازادی و دیموكراسی گرنگە. لەسەر ئەم دوو فاكتەرە دەنگدەر دەنگدەدات". لەوانەیە ئەمە هۆكارێك بێت بۆ جەماوەری هەدەپە، تا داوا لە پارتەكەی بكات، كەسانی وەكو توركان ئەلچی (هاوژینی تاهیر ئەلچی سەرۆكی پێشووی ژووری پارێزەرانی ئامەد كە لە 28 تشرینی دووەمی 2015 لە ئەنجامی هێڕشێكی بكەر نادیاردا گیانی لەدەستدا) و لەیلا زانا كاندید بكات. بە گوێرەی گیرەسون" جەماوەری هەدەپە زیاتر داواى كاندید كردنى ئەو كەسانە دەكات كە دەتوانن دەنگى ئاكەپە بەدەست بێنن. بۆ ئەمەش پێشنیاری خاتوون توركان و لەیلا دەكەن". لەگەڵ ئەوەش پێیوایە" پڕۆفیلی كاندیدەكان لەو شوێنانە رۆڵ دەبینێت كە جیاوازی نێوان هەدەپە – ئاكەپە 3-4%. لە ئامەد كە جیاوازیەكەی نێوان هەدەپە – ئاكەپە لە نێوان 20-30% پڕۆفیلی دەنگدەر تەنیا دەتوانێ جیاوازیەكە كەمبكاتەوە یان زیاتر بكات". كاندیدكردنی قەیووم بۆ شارەوانییەكان كاردانەوەی دەنگدەری هەدەپە زیاتر دەكات. هەڵوێستی ئاكەپە لەبارەی چارەسەری پرسی كورد، رێككەوتنی ئاكەپە – مەهەپە، دوورخستنەوە و دەركردنی كارمەندانی شارەوانی دوای دەستبەكاربوونی قەیووم كاردانەوەی دەنگدەری هەدەپەی زیاتر كردووە، لەبەر ئەمە رێژەی دەنگی هەدەپە جێگیرە. گیرەسون ئەوەی خستەڕوو" هێشتا هەدەپە نە كاندید نە ستراتیژی خۆی بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو دیاری نەكردووە. بۆیە ناتوانین كاردانەوەی دەنگدەری هەدەپە دیاری بكەین. بەڵام ئەگەر مەیلی دەنگدەر لە هەڵبژاردنەكانی پێشتر بگرینە بەرچاو ئەوەی سەرەوە راستیەكە و لە بەرژەوەندی هەدەپە دایە". لە كۆتایی قسەكانیشیدا گیرەسون بڕوای وابوو" یەكگرتنی پارتە كوردیەكان لە هەڵبژاردنی داهاتوو هیچ گۆڕانكاریەك بەسەر ئەنجامەكاندا ناهێنێت. تەنیا لە رووی مەعنەوی و گەرمكردنی دەنگدەر و گوتاردا كاریگەری دروست دەكات".
تورکیا چەندە جدییە عێراقیش هەر ئەوەندە!
عێراق؛ پڕۆژەی فاوی گەورە کوردستان؛ دوو بەرەکی بەردەوام !
بنەچەى پەتاکە لە کوێوە سەرچاوەى گرتووە؟
مرۆڤ لە بەخێوکردن زیاتری دەوێت