10:20 - 20/10/2019

عێراق بازاڕی یەكلایی كردنەوەی ئەجێنداو فرۆشتنی شمەكە بەسەرچووەكانی ئێران‌

پەیسەر

كێشەو گرفتەكانی وڵاتی عێراق لە ساڵی 2003 ەوە كە گۆڕانكاریی بەسەر سیستەمی حوكمەكەیدا هاتووە تا ئێستە چارەسەریی بنبڕو یەكجارییان بۆ نەكراوە، بەڵكو یان پینەپەڕۆكراون، یاخود كەڵەكەبوون و لەئەنجامدا ئەوەندە زیادیان كردووە كە هەمووان لەبەردەمیاندا دەستەوسان بوەستنەوەو بگەنە ئەو بڕوایەی كە كێشەو ئاریشەكان ئەوەندە گەورەن كە ئەمان دەرەقەتیان نایەن و توانای (تەنانەت)بچووك كردنەوەشیان نیە.

بە پێی وتەی شارەزایان دیارترین كێشەی عێراق ئەوەیە كە سەروەریی خۆی لەدەست داوە، بە مانایەكی دیكە خۆی خاوەنی هیچ شتێك نیە، لەودیوی سنوورەكانەوە هەموو كارێكی بۆ ئەنجام دەدەن و ئەمانیش لەناوەوە تەنها جێبەجێكردن و گوێڕایەڵییان لەسەرە، ئەگەر وانیە، بۆچی رۆژانە فڕۆكەكانی تورك بۆردومانی خاكەكەی دەكەن، سوپای پاسداران دێن و دەچن و لەڕێگەی جۆراوجۆرو ناوی جیاوازەوە كارەكانی خۆیان دەكەن، ئەگەر وانیە بۆچی سوپای ئەمەریكا هەرچی بووێت دەیكات، بەرپرسەكانیان دێنە عێراق –سەربازگەكانیان- و دەگەڕێنەوە ئەوجا بەرپرسە عێراقیەكان لە تەلەفزیۆنەكانەوە پێیان دەزانن! كۆتا فشاری عێراقیەكانیش دەركردنی بەیاننامە یان بەرزكردنەوەی سكاڵایەكی بێ پێز لەڕێگەی میدیاوە.

جگە لە ڕەهەندە سیاسیی و جیپۆلەتیكەكەی ، ئابووری عێراق گەورەترین زیانی بەركەوتووە، بەجۆرێك ئەگەر بۆ تەنها یەك هەفتە شت و مەكی (توركیا و ئێران) نەیەنە عێراقەوە هەڕەشەی گەورە لە سەر ژیانی هاوڵاتیان بەجۆرێك دروست دەبێت كە وێنەی نەبووبێت، ئاخر دەكرێـت وڵاتێك خاوەنی هەموو جۆرە كشتوكاڵێك بێت و بەروبوومی دەرەكی بازاڕەكانی پڕكردبێت، وڵاتێك لەسەر دەریای نەوت بێـت و لە دەرەوە بەنزینی بۆبێـتەوە؟ خاوەنی ئەو هەموو باخە خورمایە بیت و خورمای ئێران  بە هەموو جۆرەكانیەوە بازاڕەكانی تەنیبێـت؟ شیر وماست و تەنانەت (گەنم و جۆو نۆك)ەكەشت لە توركیاوە بەدەست بگات؟

بە پێی شرۆڤەی شارەزایان هۆكاریی بەردەوامی و بێدەنگی كردن لەو دۆخە نالەبارە بوونی میلشیاو هێزی سەربازیی و سیاسیی ناوخۆییە كە ئەجێنداو بڕیارەكانی دەرەوە لەژێر ناوی جۆراوجۆری نیشتیمانی و ئایینی دا جێبەجێدەكەن،  لەسەر پارەی خودی عێراقیەكان مووچە دەدەن، پارە دەبەخشنەوە، پلەی سەربازیی و سیاسی و تەنانەت پلە باڵاكانی وڵاتیش دابەش دەكەن، ئیترچۆن بەرژەوەندی وڵاتان ناپارێزن؟ وڵاتانێك كە تا دۆخی عێراق بەو شێوەیە بەردەوامی هەبێت سوود بەوان دەگات.
پرسیار ئەوەیە ئایا دەروازەیەك، دەروویەك هەیە عێراقیەكان لەو دۆخە بێنێـتە دەرەوە؟ ئاخۆ ئومێدێك ئەگەر هەبێـت سەری لە كوێوە دەردەچێت و چارەنووسی بەچی دەگات؟ لە میانەی ئەم ڕاپۆرتەدا با بە كورتیش بێت هەوڵ دەدەین بەرچاو ڕوونیەك لەو بارەیەوە بە خوێنەرەكانمان بدەین.

كاتێك ئاڵوگۆڕی دەسەڵات لە عێراق لە شێوەی سەربازیدا لە ساڵی 2003 هاتە پێشەوە، بەشێك گوتیان عێراق ئازادكراوەو بەشەكەی دیكەش گوتیان داگیركراوە، تا ئەوەی سوپای ئەمەریكا بۆ هێوركردنەوەی دۆخەكە خۆیان گوتیان بەشێوەی كاتی عێراقمان داگیركردووەو  پاش هێوربوونەوەی دۆخەكە دەگەڕێینەوە.

لەداوای نەمانی رژێمی پێشوو، هەمووان لەبیری ئەوەدا بوون عێراقێكی دامەزراوەیی و تۆكمە دروست بكەنەوە، بەڵام بیری جیاوازی نەتەوەیی، حیزبی، تایەفەگەریی و ئایینی تۆختر بوویەوە، هەر كەس توانی بوارێك بۆ خۆی بدۆزێتەوە كەوتە كۆكردنەوەی خەڵك و پارەو بە هێزكردنی هەردوو بواری ئابووری و سەربازیی، ئەوەش دەرگایەكی گەورەی بەڕووی دروستبوونی كیانی نوێدا كردەوە، هەربۆیە  ئەجێندای شێعەو سوننە، كورد و عەرەب، دیندار و بێ دین، پەرەی سەند، تەقینەوەكان زیادیان كرد، نائارامی گەشتە بەردەرگای هەمووان، مامۆستایانی زانكۆ، پزیشك، پسپۆڕە جۆراوجۆرەكان تیرۆركران، بەشێكی زۆریشیان بەرەو تاراوگە هەڵاتن. عێراق پێی نایە قۆناغێكەوە كە دەكرێـت دستەواژەی (فەوزا- پشثێویی و كەس بەكەس)ی بەسەردا بچەسپێنرێـت.

تا رژێمی بەعس لەسەر كار بوو، ئێران و عێراق دانوویان پێكەوە نەدەكوڵا، شەڕێكی هەشت ساڵەی خوێناوییان ئەنجام دابوو، ژمارەیەك دیلی جەنگییان لامابوویەوە، كێشەی مێژوویی و چەندین كێشەی دیكەیان هەبوو، بەڵام كاتێك گۆڕانكاریی گەورەی 2003 هاتە پێشەوە یەكەم وڵات كە دەستی گەیشتە عێراق، ئێران بوو، ئێران سنورێكی( 1458 )كیلۆمەتری هەیە لەگەڵ عێراق، خاڵە هاوبەشەكانی زۆرن، شێعە، عەرەب، كورد لە هەردوولا، سنورەكان ئەوەندە ئاسان بوون بۆ پەڕینەوە كە هیچی نەدەویست، نەك هەر ئەوەندە بەڵكو دەكرا لەو سەروبەندی پشێوییەدا هەموو بەڵگە یاساییەكان ئاوەژوو بكرێنەوە، هەموو هاوڵاتیەكی ئێرانی ببێتە عێراقی، بۆیە هەموو ئەوشتانە بوونە هێزێكی نەرمی گەورە، ئێران توانی بەرهەمی كەڵەكەبووی 5 پارێزگای رۆژئاوای خۆی برژێنێتە عێراق، هەموو كارێك بكات بۆ ئەوەی عێراق نەتوانێت لەسەر پێی خۆی ڕابوەستێت، نەتوانێت لە هیچ سێكتەرێكدا بە بێ ئێران بڕیار بدات.

لە ڕاپۆرتێكی (پەیمانگای واشنتۆن) دا كە لە 2011 بڵاو بووەتەوە باس لەوە دەكرێت كە ئێران بە هێواشی دەستی بەسەر عێراقدا گرتووە، شێعەكان بوونەتە هێزی گەورەی سیاسی، میلشیاكانیان بوونەتە هێزی گەورەی سەربازیی، ئەو هێزانە بەشداریی سیاسییان هەیەو زۆرینەی كورسیەكانی پەرلەمانی عێراق كۆنترۆڵ كردووەو دەكەن، ئەوان لەو ڕێگەیەوە دەستیان بە سەر هەموو دامەزراوەكانی وڵاتدا گرتووە. مامۆستایەكی زانكۆی ئەمەریكی –عەقیل عەباس- باسی لەوە كردووە بە هۆی هەڵەی ستراتیژی ئەمەریكیەكانەوەبوو كە لە ساڵی 2006-2007 دا گەورەترین شەڕیی تائیفی و ناوخۆیی لە عێراقدا پەرەی سەندو ئەوەش كە سوودی لەو دۆخە بینی تەنها ئێران بوو، هاوپەیمانی كوردو شێعەكان بووە هۆی بچووك بوونەوەی سونەكان و دوور خستنەوەیان لە پرۆسەی سیاسی،  دواتریش قاعیدەو داعش ئەو دۆخەیان قۆستەوە، دەستەبژێریی شێعەكانیش كەوتنە دروستكردنی هاوپەیمانیەكی بەهێز لەگەڵ ئێران، نەك تەنها هاوپەیمانی بگرە بوونە داردەست و جێبەجێكاری ئەجێندای ئێران.

زۆرن ئەو شرۆڤەكارانەی باوەڕیان وایە هەڵەكانی (پۆڵ بریمەر) بوون بە هۆی دۆوستبوونی ئەو دۆخە، ئیتر هەڵەكان دەست ئەنقەست بووبن یان هەر شتێكی دیكە ئەوەباسێكی ترە، بە تایبەتی هەڵوەشاندنەوەی سەرجەم دامەزراوە سەربازی و ئەمنی و هەواڵگرییەكانی عێراق، كە دەكرا سوودی گەورەیان لێ ببینرێت و لە ژێرچاودێری تۆكمەدا كارەكان بەڕێوەبەرن. دواتریش دانانی ئەنجوومەنی حوكم لە  15 كەسی دیار هەریەكەی لە حیزب و لایەنێك بووە هۆی ئەوەی زۆر لەو كەسانە شایانی ئەو پۆستە نەبن و بەكاری بهێنن بۆ پەلكێشی ئێرانیەكان، بەجۆرێك سەربكێشێت بۆ ئەو  دۆخە نالەبارەی كە چارەسەركردنی چەندین ساڵی تریش درێژە بكێشێت، تەنانەت رۆحی تائیفی و ناكۆكیەكان بخرێتە ناو ئەو دەستوورە هەمیشەییەی عێراقەوە كە لەساڵی2004 دا نوسرایەوە و تا ئێستەش –كەم و زۆر- كاری لەسەر دەكرێت.

بە پێیی وتەی شارەزایان كاتێك ئەمەریكا سەرقاڵی بەخشینەوەی پۆستەكانی عێراق بوو، بەشێكی زۆری ئێرانیەكان سەرقاڵی دروستكردنی پابەندبوونی مەزهەبی بوون، ئەوان كاریان بۆ ئەوە دەكرد كە مەرجەعەیەت شێعەكانی عێراق لە نەجەفەوە بگوازنەوە بۆ سەر (ویلایەتی فەقیهـ) لە ئێران، ئەوان كاریان لەسەر جەماوەری ڕەش و ڕووتی شێعە دەكرد، لە نێو حوسەینەیەو بۆنە ئاینیەكاندا لەناو كەسایەتی و خەڵكی دیاری شێعەی عێراقدا پابەندبوونی خەڵك بە ویلایەتی فەقیهەوە گەیشتە ئاستێك كە وێنەكانی خامنەیی و خومەینی بازاڕی شارەكانی باشووری عێراقی داپۆشیبوو بە بەغدادی پایتەختیشەوە.

ئێرانیەكان  دۆخی هەژاریی و كەم دەستی گەڕەكە هەژارەكانی هەموو شارەكانیان كردە ئامانج، لەوێوە خەڵكیان كۆكردەوە، خولی تایبەتیان بۆ كردنەوە، بەشێكیان بردە ئێران و خولی جۆراوجۆریان بینی، كاتێك ئەم كارانەیان بە شێوازی نهێنی ئەنجام دەدا، ئەمەریكیەكان سەرقاڵی ڕاستەشەقامەكان و دانیشتن بوون لەگەڵ حیزبە ئاشكراكان. هەربۆیە جەنگی شەقام و كۆڵانەكان لەپڕدا سەریان هەڵدا، لێرەوە ئێران دەستی لە خەڵكی عێراق و بەشێك لەبەرپرسەكانی گیركرد، هەربۆیە دەگوترێت ئێران بە پلانی تۆكمەوە هاتە ناو عێراق و ڕەگ و ڕیشەشی داكوتاوە.

دكتۆر عەقیل باسی لەوەش كردووە كە یەكێك لەو هۆكارانەی بووە هۆی گەشە سەندنی خێرای داعش و قاعیدە لە عێراق و سوریا، جموجوڵەكانی ئێران بوو لەناوچەكە، ئەوان دەیانزانی ئێران خەریكی چیەوە دەیەوێت چی بكات، لەبەر ئەوەش لە ڕوانگەی بیروباوەڕیی ئیسلامیشەوە شێعەكانیان بە –كافر- و ڕافیزی ناو دەبرد، هەربۆیە داعش بووە ئەو مەترسییە گەورەیەو تا لەناوبران زیانی بەرفراوانی مادی و مرۆیی لێكەوتەوە. هەر لە بواری ڕووبەڕوو بوونەوەی داعش دا ئەمەریكا هەڵەیەكی دیكەی كرد، كە چاوپۆشی لە هێزە ئێرانیەكان دەكرد لە عێراق و سوریا بۆ ئەوەی بەرەنگاریی داعش ببنەوە، ئەو بێدەنگی و چاوپۆشی كردنە ئەوەندەی دیكە هەژموونی ئێرانی لەناوچەكەدا فراوانتر كرد.

لە قۆناغی دواتردا، ئێران تەنها بە دەستێوەردانی سیاسی نەوستایەوەو چووە بواری ئابووری و كۆمەڵایەتیشەوە، ئەوەتا  بازاڕەكانی عێراق – بە هەرێمی كوردستانیشەوە- پڕكراون لە كاڵای ئێرانی، بەڵام ئەوەی كە عێراق دەیدات بە ئێران نەوت و غازەكەیەتی، ئەوەی كە عێراق كار ئاسانی بۆ كاڵاكانی ئێران دەكات پشتگوێ خستنی  كەرتی وەبەرهێنانی ناوخۆیی، خراپی سیاسەتی خۆژییەنیەتی، بەجۆرێك كە نرخی هاوردەئیرانیەكان لە نرخی بەرهەمی خۆماڵی زۆر هەرزانتر دەكەون، بۆ ڕێكخستی هاوردەو ناردەی ئاسایی نێوان وڵاتان سیاسەتی تایبەت بە خۆیان هەیە كە پەیوەندی بە –تەعریفە-ی گومرگییەوە هەیە،  بەڵام بەداخەوە تەعریفەی گومرگی بۆ كاڵاای ئێرانی نەكراوە، بۆیە بەلێشاو ڕوویان لە عێراق كردووە.

ئەوەی كە دەبێت هەمووان ئاگاداری بن ئەوەیە داگیركەر  هەرگیز نایەوێت وڵاتی داگیركراو بنویادبنرێـتەوە، خۆ ئەگەر چاوچنۆكی و دەستێوەردانە لاوەكیەكانیش هەمان ئامانجیان هەبێت، ئەوا دەبێت ئەو دوو ئاڕاستەیە چی بەسەر وڵاتدا بهێنن؟  بۆ ئەو مەبەستە لە نێوان 2003 تا 2010 ئێران بە هەموو توانای خۆیەوە هاوكاریی لایەنە شێعیەكانی عێراقی كردووە بەتایبەتی –فەیلەقی بەدری سەر بە ئەنجومەنی باڵای شۆڕش لە عێراق- و سوپای مەهدی –سەر بە سەدرییەكان، هەروەها –الیوم الموعود- كە كاریان بۆ یەكگرتنەوەی لایەنە شێعیەكانی عێراق دەكرد، ئەمانەش لە لایەن كەسە دیارو دەستڕۆشتووەكانی شێعەوە بەڕێوە دەچوون لە نموونەی ئایەتوڵاسیسیتانی و موقتەدا سەدر، بە پێی توێژینەكانی پەمانگای واشنتۆن ناكۆكی زۆریان لەگەڵ حكومەتی عێراقیدا هەبووە.

بە پێی وتەكانی عقیل عباس بێت ئێران زۆر هاوكاریی شێعەكانی كردووە بۆ ئەوەی كاریگەریی لەسەر لایەنی شێعی دروست بكەن و دەرپەڕاندنی تاریق هاشمی جێگری سەرۆك كۆماری عێراق لە عێراق بەرەو  توركیا یەكێك بووە لە دەرئەنجامەكانی ئەو هەنگاوانەی بۆ كەمكردنەوەی دەسەڵاتی سونەكان لە عێراق دەنرا. بەدەركەوتنی ڕێكخراوی داعش و پشتیوانی كردنی سونەكان بۆیان ئەوەندەی دیكە ململانێی مەزهەبی تۆختربوویەوە، بەتایبەتی دروشمی سەرەكی داعش نەهێشتنی شێعەكان بوو. لەبەرمبەر ئەوەدا  بە كۆتایی هاتنی ماوەی سەرۆكایەتی مالیكی و هاتنە سەر كاریی حەیدەر عەبادی میلشیای حەشدی شەعبی لەسەر بنەماو شێوەی سوپای پاسدارانی وڵاتی ئێران هاتنە دامەزراندن. حەشدی شەعبیش بەڵێ لە عێراق دامەزرابوو بەڵام هەموو شرۆڤەكاران باوەڕیان وایە كە گوێڕایەڵی ویلایەتی فەقیهـ بوون لە ئێران.

وەك شارەزایان باسی دەكەن هەموو شێعەكانی عێراق سەر بە ئێران نین و گوێڕایەڵی تەواویان بۆ ویلایەتی فەقیهـ نیە، ئەوان نموونەی خۆپیشاندانەكانی پارێزگای بەسرەو هەندێك لە شوێنەكانی تری عێراق بە نموونە دەهێننەوە، كە یەكێك لە داواكاریەكانیان نەهێشتنی هەژموونی ئێران بووە لە عێراق.

ئەوانەی كەباس لە پەیوەندییە ئابوریەكانی نێوان عێراق و ئێران دەكەن و دەگوترێت قەبارەی ئاڵوگۆڕیی بازرگانی ساڵانە بایی ئەوەندەیە، دەبێت ئەو زانیاریییە ڕاست بكەنەوە چوونكە بازرگانیەكەیان یەكلایەنەیەو ئەوە تەنها ئێرانە كە شت و مەك دەنرێتە عێراق و عێراقیش تەنها گاز و نەوتی بۆ دەنێرێت، ئیتر هیچ شتێكی نیە بینێرێتە دەرەوە.

وەنەبێت هەناردەی نەوتی عێراقی بۆ ئێران تەنها لە ڕێگەی تانكەرە نەوتەكانی كوردستانەوە بێت، بەڵكو زۆرینەی نەوتی عێراق لە پارێزگای بەسرەوە بە بۆریی و بە لێدانی بیرو بە چاڵە نەوتەوە رەوانەی ئێران دەكرێن. كە بەپێی وتەی شارەزایان رۆژانە 375 هەزار نەوت رەانەی ئێران دەكرێن. لە بواری خۆراكیشدا مانگانە زیاتر لە 900 هەزار تۆن خۆراك دێتە كوردستان و بە قسەی شارەزایان بەشێكی زۆری ئەو خۆراكانەش بەكەڵكی بەكارهێنان نایەن، بەڵام بەهۆی دەسەڵاتی خۆیانەوە لەسنوورەكان رەوانە دەكرێن و لە بازاڕەكانی عێراقدا دەفرۆشرێن. لەناو ئەو دەستەو تاقمانەشدا كە خەریكی هێنانی خۆراك و شمەكی بەسەر چوون حزب الله ی عێراقی ڕۆڵی سەرەكییان هەیە و لە سپیكردنەوەی پارەدا ناوبانگیان هەیە.

بە پێی وتەی شارەزایانی دۆخی عێراق زۆرینەی كاروبارەكانی ئێران لە عێراقدا لەڕێگەی فەیلەقی قودسی سەر بە سوپای پاسداران و شەخسی (قاسمی سولەیمانی)یەوە بەڕێوە دەچێت، كە سەعدحەدیسی وتەبێژی حكومەتی عێراق باسی دەكات كە نابراو بە پلەی ڕاوێژكاری سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران لە عێراق كار دەكات، كاتێكیش هۆكارەكەی لێدەپرسن، ئەویش لە وەڵامدا دەڵیت: راوێژكاریی شتێكی ئاساییە، بۆچی ڕێگە پێدراو بێت سیناتۆر و سیاسیەكانی ئەوروپا راوێژكار بن لە عێراق ئەی بۆچی ئاسایی نیە هاوڵاتیەكی شارەزار ئێرانی ڕاوێژكار نەبێت؟

لەسەرەتای مانگی تشرینی یەكەمی 2019 وە ناڕەزایەتی و خۆپیشاندانەكانی خەڵكی عێراق بە توندی دەستیان پێكردەوە داواكاریی خەڵكیش تەنها چاكسازیی بوو لە بواری ئابووریدا، چوون ئەوان پێیان وابوو لەو ڕێگەیەوە دۆخی ژیانی خەڵكی عێراق باشتر دەبێت، تاوانی سەرەكیش دەدرایە پاڵ دەستێوەردانەكانی ئێران و ڕێگری كردنی ئەو وڵاتە لە باش بوونی ژیانی خەڵك، بەڵام دەسەڵات زۆر بەتوندی بەگژیاندا چوونەوەو زیاتر لە 120 كەس كوژران، و هەزران كەس بریندا بوون و سەدان كەسیش دەستگیر كران، بۆ ئەوەی خۆپیشاندانەكەش پەرە نەگرێت هێڵە ئینتەرنێتیان پەك خست، كەوتنە سەركوت كردنی خەڵكی ناڕازیی.

بە پێی وتەی خۆپیشاندەرانیش سەرایای خۆراسانی و كەتائیبی سەیدولشوهەدا ڕۆڵی سەرەكییان هەبووە لە هێرشكردنە سەر خۆپیشاندەران و بە گولـلەی ئەوان خەڵك كوژراوەو بریندارو گیراوەكانیش هەر ئەوان بوون. كەچی لە هەمان كاتدا عادل عبدالمهدی ڕایدەگەیەنێت داخوازیی خۆپیشاندەران ڕەوایە، بە پێی وتەی شارەزایان ئەو بەرزونزمیەی لە وتاری عێراقیەكاندا هەیە سەبارەت بە ئێران و ناوخۆی وڵاتەكە بۆ بشێویی و نالەباری دۆخی سیاسی ئەو وڵاتە دەگەڕێتەوە، كەچی فالح فەیازی وتەبێژی حەشدی شەعبی دەڵێت ئەو كارانە ئاژاوە گێڕین، لقاء ساعیدی توێژەو ئەكادیمی بەناوبانگی عێراقی باس لەوە دەكات كە خۆپیشاندانەكانی مانگی تشرینی یەكەم لە لایەن كەسانێكەوە بەڕێوەبران كە هیچ ئایدۆلۆژیایەكی دینی و نەتەوەییان نەبوو، بەڵكو ئەوانە خوازیاری ژیانێكی باشتر بوون و داوای خزمەتگوزاریی و چاكسازییان دەكرد. ساعدی گوتویەتی: گەورەترین داواكارییان گەڕانەوەی سەروەریەكانی عێراق بووە لەگەڵ كۆتایی هاتنی حكومەتی گەندەڵ و فاشیل.

بە پێی وتەكانی حەسەن كەرەمی سەرپەرشتیاری هێزە تایبەتەكانی ناوخۆی ئێران زیاتر لە 7500 سەربازی تایبەتی خۆیان رەوانەی عێراق كردووە بۆ ئەوەی مەراسیمی چلەی ئیمام حوسەین لە دەستی تێكدەران پارێزراو بێت، بە پێی وتەی شارەزایان ئەوە جگە لەوەی پێشێلكردنی سەروەریی حكومەتی عێراقە، لە هەمان كاتیشدا ئاستی دەستێوەردان و هەژموونی ئێران نیشان دەدات لە عێراقدا.  هەربۆیە رەعد هاشم، توێژەرو شرۆڤەكاری سیاسی عێراقی باس لەوە دەكات كە هیچ ئومێدێكی بەو دەستەبژێرە فەرمانڕەوایەی عێراق نەماوەو باوەڕی بە هیچ چاكسازییەك نیە ئەوان بتوانن بیكەن، ئەو دەڵێت عێراق بووەتە گۆڕەپانی یەكلایی كردنەوەی دەسەڵاتی ئێران و ئەمەریكا، تەنها هاوڵاتیانیش باجەكەی دەدەن،  لەگەڵ ئەوەشدا نەیشاردوەتەوە خەڵكی عێراق تا ڕادەیەك ئارام دەگرن و كاتێكیش ڕاپەڕین دروست بوو هیچ كەس بەفریای ئەو كەسانە ناكەون كەڕۆڵیان هەیە لە گەندەڵییەكانی عێراقدا، وەك خۆیشی دەڵێت هیچ كەس ناتوانێت هیوا بڕاومان بكات..