03:18 - 25/02/2019
كوردەكانی باكووری سوریا ترسیان لە دووبارە بوونەوەی ئەزموونی عفرین هەیە
لەناوەڕاستی مانگی كانوونی دووەمی ئەمساڵەوە دەستەواژەی (ناوچەی ئارام) بۆ باكووری سوریا پێشكەش كراوە، پرسیاری زۆری بەداوی خۆیدا هێناوە، باكووری سوریا كە لەژێر دەسەڵاتی هێزەكانی سوریای دیموكرات دایە، گرفتەكەش بەرۆكی هێزە كوردیی و عەرەبیەكانی ناوچەكە دەگرێتەوە بە تایبەتی یەكینەكانی پاراستنی گەل، درەنگ كورد هەستی بەوەكرد هاوپەیمانان ئابڵۆقەی ئاسمانی و فڕینیان خستۆتە سەرناوچەكەیان ئەوەش بۆ ئەوەی بتوانن رەتی هێرشەكانی توركیا بدەنەوە، لەمانگی كانونی یەكەمی 2108 دا ئەوان گومانەكەیان سەری لە هیچەوە دەرچوو كاتێك چاوەڕێیان دەكرد پشتیوانی بكرێن لەدژی داعش، ئەوان هاتن و پشتیوانی 25 هەزار سەربازی سورییان كرد، ئەوان لەژێر فەرمانی راستەوخۆی توركەكاندا هەڵس وكەوتیان دەكردو چەندین ناوو كەتیبەی جۆراوجۆری سەربازییان هەبوو، لەوانەش( سوپای ئازاد و سوپای نیشتیمانی) بۆئەوەی دەست بەسەر عفرینی كوردی دا بگرن لە سوریا ئەوەش لەمانگی ئازاری 2108 دا.
دەست بەسەراگرتنی عفرین لەلایەن سوپای توركەوە بە بیانووی شوێنپێ هەڵگرتنی تیرۆربوو ئەوەش لەكاتێكدا ئەوەی فەرمانڕەوایی عفرینی دەكرد لەساڵی 2105 وە (قەسەدە- واتە هێزی سەربازی خۆجێیی كە لەپەنای هاوپەیمانان شەڕی تیرۆری دەكرد) بوو.
سەرەڕای ئەوەی هەمووان كۆك بوون لە سەر ئەوەی داعش رێكخراوێكی تیرۆریستیە و لە ئاستی تیرۆرستیەكەدا زیادەڕۆیی زۆریش دەكات، بەڵام جیاوازیەكە لەوێوە دروست دەبوو جیاوازی هەبوو لە نێوان پێناسەی كورد و توركەكان بۆ دەستەواژەی (تیرۆر)، لێرەدا ئەمەریكیەكان ئاریشەیەكی گەروەیان نایەوە لەراستیدا گاڵتەی پێنەدەركرا، ئەمە لە كاتێكدا كە توركیا وایدەڕوانیە هێزە سەربازییە كوردیەكان كە خەبات بۆ ئەوە دەكەن مافی گەلی كورد لەنێو دەستورەی نوێیەكەی سوریادا بچەسپێنن، توركیا وا لە كوردەكان (واتە تیرۆر) دەڕوانێت لە رێگەی ئەو كەتیبانەی توركیا پشتیوانییان دەكات، بەهیچ شێوەیەك نایانەوێت ئەو ناوچە ئارامە بكەوێتە ژێر دەسەڵاتی ئەو كەتیبە كوردیانەوە.
هەڵوێست لەبەرامبەر ناوچەی ئارامدا:
لە راستیدا ناوچەی ئارام نابێتە تاكانەكێشەی نێوان كوردو توركەكان، هەر دوولاشیان ناڕازی نین لە دروستكردنی، ئەڵبەتە لەڕوانگەی بیروباوەڕەوە، بەڵام ئەوەی جێگەی ناكۆكیی نێوانیانە، لەسەر ئەو هێزانەیە كە وابڕیارە لەوناوچەیەدا دەست بەكار بن، لێرەدایە توركیا دیەوێت لەژێر دەسەڵاتی خۆیدا بێت و هەرچی لە توانیدا هەبێت بەكاری دێنێت بۆ ئەوەی رەزامەندی نێو دەوڵەتی بۆ ئەو مەبەستە بەدەست بهێنێت تا هێرشی سەربازی بكاتە سەر سوریا، ئامانجیش دوورخستنەوەی هێزە كوردیەكانە لە سنووەكە.
كوردەكانی سوریا سوورن لەسەر سەندنی مافەكانیان و بەرگری كردن لە خۆیان و هەر خۆشیان بەڕێوەبەری ناوچەكانی خۆیان بن لەنێو حكومەتێكی لامەركەزی دا لە سنووری سوریایەكی یەكپارچەدا، دواجاریش بە هەموو شێوەیەك رەتی بڵاوەپێكردنی سوپای توركیا دەكەنەوە لە سوریاو ئەگەر بشبێت بە داگیركەریان ناودێنن ، هێزە كوردیەكان پێیان وایە دروستكردنی ئەو كێشەیە لە دژی ئیدارەی كوردییە، ئەگەر هێزەكانی هاوپەیمانان لە سنور توركیا و سوریا بڵاوە بكەن لە قازانجی ئەوانە، لەبەر ئەوەی توركیا هەڕەشەی جدیە لەسەریان و ئاوتەخوازی لەناوچوونی كوردەكانە، ئەوان لێرەدا باس لە (كۆچپێكردنی بەزۆر)ی كوردەكانی عفرین دەكەن لە مانگی ئازاری 2018 دا هەموو دەراویشتەكانیشی بە گۆڕینی دیمۆگۆافیای ناوچەكە ناودەبەن.
هەڵوێست وبۆچوونی جۆراوجۆر هەیە لەبەرامبەر ئەو هێزانەی لەناوچەی ئارامدا هەبن، كەوا پێویستە لەسەر سنوورەكان بن بە قوڵایی 20 میل واتە نزیكەی 30 كیلمۆمەتری هەوایی دەكات.
پەرلەمانتاری حیزبە جۆراوجۆرەكانی فەرەنسا توانییان باوەڕ بە (ئیمانۆئێل كامرون) بهێنن، بۆ ئەوەی فەرەنسا هاوكاری هێزە كوردیەكان و هاوپەیمانەكانی بكات، جگە لەو كوردانەی كە نزیكن لە سوپای سوریای دیموكراتەوە، بەپێی راپۆرتی –فرانس پرێس- كە لەزاری ئەو پەرلەمانتارانەوە گواستوەتیەوە پشتیوانیكردنی فەرەنسا بۆ هێزە كوردیەكان، تەنها ئەركێكی ئەخلاقی نیە، بەڵكو ئەنجامەكەی دەڕژێتە كاسەی ئاسایشی فەرەنساوە، ئەو پەرلەمانتارانە هۆشداری ئەوەیان داوە ئەگەر هێزەكانی توركیا لەناوچەكەدا بڵاوببنەوە پێشبینی ئەوە دەكرێت هیزەكانی داعش دووبارە بگەڕێنەوە ناوچەكەو گوڕێكیان بێتەوە بەبەردا.
رۆژی 18 كانوونی دووەم سەرۆكی فەرەنسا ماكرۆن رایگەیاند فەرەنسا هێزەكانی لە سوریا دەهێڵێتەوە، بوونی سەربازی خۆی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دا بەردەوامی پێدەدات، ئەوە سەرەڕای ئەوەی وڵاتە یەكگرتوەكان بڕیاری كشانەوەی هیزەكانی داوە، ئەو گوتی: كشانەوەی هێزە سەربازیەكان لە سوریا كە هێشتا شەڕی ئەو وڵاتە یەكلایی نەبوەتەوە كارێكی هەڵەیەو دەرئەنجامی هەڵەی لێدەكەوێتەوە.
بەڵام هێزەكانی سوریای دیموكرات (قەسەدە) رایگەیاندووە، هەموو هێزو تواناكانی خۆیان دەخەنەگەڕ بۆ سەرگرتنی ناوچەی ئارام، تەنها مەرجێك كە هەیانە پشتیوانی نێو دەوڵەتییە بەمەبەستی پارێزگاری كردن لە سەرجەم هێزو پێكهاتەكان تا قەتڵ و عام نەكرێن، هەروەها رایان گەیاندووە دەكرێت لەگەڵ توركیا دانوستان و لێك تێگەیشتنیان هەبێت بۆ ئەوەی ئاسایش و ئارامی لەناوچەكەدا هەبێت، لەوێدا ئاماژەیان داوە بەوەی ئەو ناوچەیەی ئەوان بەڕێوەی دەبەن هەمووی كورد نیەو سەرجەم چین و توێژەكانی وڵاتی سوریەی تێدایە.
سیپان حەمۆ سەرۆكی یەكینەكانی پاراستنی گەل لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا گوتویەتی: لەبەر ئەوەی گەلی كورد هەژارەو هیچ دەرامەتێكی نیە كە دانوستانی لەسەر بكات، باشتر وایە توركیا دەست هەڵگرێت و هەر ئەوەش بۆیان باش و گونجاوە، هەر ئەوەش پاڵی پێوە ناون وەك خۆیان دەڵێن پاراستنی سنوورەكانیان لەبەرامبەر و لە ترسی كوردەكان بە پێویست دەزانن، ئەوەش پێچەوانەی راستی و واقیعەكەیە كە هەیە، حەمۆ جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە ئەگەر لە هەموو دونیادا سادەترین بەدەمەوە هاتن هەبێت دەبێت ناوچەیەكی ئارام و دابڕاو لە چەك دروست بكرێت 20 میل بچێتە ناو خاكی توركیاوە، ئەوەش لە پێناوی پاراستنی گەلی كورد لەو ناوچەیە. هەروەها گوتویەتی: ئێمە وەك سەركردە سەربازیەكان گوێ بە رێكەوتنی توركیا- ئەمەریكا نادەین، ئەوە لێدەگەڕێین بۆ سیاسیەكان، دواتر ئەوان بڕیار لەسەر چی بدەن ئێمە پێوەی پابەند دەبین، ئێمە لەلای خۆمانەوە ناوچەكانی خۆمان دەپارێزین و بەهێزیان دەكەین بۆ ئەوەی بیپارێزین لە هەر مەترسییەك.
هەرلەو میانەیەدا سیاسەتمەداری گەورەو دیار (ساڵح موسلیم) لەبارەی ئیدارەدانی ناوچەی ئارام لەلایەن توركیاوە بەوە ناوی دەبات وەك ئەوەیە (مەڕ بدرێتە دەست گورگ)، ئەو لە راگەیاندنێكی رۆژنامەوانیدا گوتویەتی: كاتێك قسە لەسەرپاراستنی ناوچەیەكی ئارام دەكرێـت لە باكووری سوریا لەژێر چاودێری توركیادا وەك ئەوە وایە مەڕ بدرێتە دەستی گورگ، چەندین جار جەختمانكردوەتەوە بە هەموو شێوەیەك رەتی دەكەینەوە، ئێمە گوتومانە لەگەڵ ناوچەیەكی ئارامداین لەژێر چاودێری هێزی نێودەوڵەتی دابێت، بۆئەوەی كوردەكان بپارێزێت و لەهەمان كاتیشدا ئەو درۆودەلەسانە ئاشكرا ببێت كە گوایە كوردەكانی سوریا كێشە بۆ سنوور و وڵاتی توركیا دروست دەكەن.
لەلایەكی تریشەوە سەرچاوەیەك لە وەزارەتی دەرەوەی سوریا لە ناوەڕاستی مانگی كانوونی یەكەم دا بە سی ئێن ئێن ی گوتووە: بە پێی ئەو لێدوانانە بێت كە سەرۆك وەزیرانی توركیا دەیدات جارێكی دیكە جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە كە ئەو رژێمە بووەتە پارێزەری تیرۆر، لە گفتوگۆكانی (ئاستانە)دا تەنها دەیانزانی زمانی دوژمنكارانەو داگیركارانە بەكار ببەن، یەكەمین لایەنێك لەبارەی قسەكانی توركیای داگیركەر درایەوە گوایە بە پشتیوانی ئەمەریكیەكان ئەنجام دەدرێت، رووسەكان بوون، ئەوان لە لایەن خۆیانەوە رایان گەیاند: پێشنیاری توركیا بۆ دروستكردنی ناوچەی ئارام لە روانگەی گۆڕانكاریە گشتیەكانی سوریاوە دەبینن، ئەوان بە روونی جەختیان لەسەر یەكپارچەیی خاك و سەروەری سوریا كردوەتەوە، لەو میانەیەشدا ئاماژەیان بەو داوە كە توركیا و وڵاتە یەكگرتوەكانیش ئەندامانی نەتەوە یەكگرتوەكانن و رازی بوون لەسەر ئەو ئامانجە، وەزیری دەرەوەی روسیا-سێرجی لافرۆڤ- لە مۆسكۆ بە رۆژنامەنوسانی راگەیاندووە: ئێمە باوەڕمان وایە تاكە رێگەی نموونەیی بۆ چارەسەر ئەویە هەمو ئەو ناوچانە بچنەوە ژێر كۆنترۆڵی حكومەتی ناوەند و هێزە ئەمنی و ئیداریەكانی حكومەتەوە.
هەرچی سەركردایەتی توركیاشە، جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە ئەو ناوچەیە دەبێت لەلایەن خۆیانەوە بەڕێوە بچێت، ئەردۆگان ل (نیۆرك تایمز)دا بڵاوی كردوەتەوە ئامانجی ئەوەیە كە دژایەتی داعش بكات و رۆڵیان هەبێت لە دژایەتی كردنی ئەو رێكخراوەو تیرۆر لەسوریادا، لە نوسینێكی دیكەی ئەردۆگان دا لە رۆژنامەی (كومیرسانت)ی رووسی دا، هەمان گەمەو سیناریۆی دووبارە كردوەتەوە، ئەو لەنێو ئەو پانتاییەی پێی دراوە لەو رۆژنامەیەدا جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە بۆیە دەیانەوێت بچنە خاكی سوریاوە بۆ ئەوەیە دژایەتی رێكخراوی تیرۆرستی داعش بكەن، ئەوان ناویان لێناوە رۆژهەڵاتی فورات.
(براین گلین ویلیامز) ی نوسەر دەڵیت: وتەكانی ئەردۆگانی سەرۆكی توركیا لە نیۆرك تایمز دا بەلاڕێدابردنێكی مێژویی یە، لەگەڵ میدیای توركیادا خەریكن كە هەموو میدیای توركیا لە ژێر دەسەڵات و پلانی دەوڵەت دایە، ئەردۆگان بانگەشەبۆ ئەوە دەكات كە توركیا لە سوریادا دەستی سپییەو هیچ تاوانێكی ئەنجام نەداوە، بەڵام هەڕەشەی ئەوە دەكات ناوچەكە بۆ كوردەكانی هاوپەیمانی ئەمەریكا، بكاتە گۆڕستان.
ماساتشوتسف نوسەری كتێبی (مكافحە الجهاد)مامۆستای مێژووی ئیسلامیە لە كتێبی ( ئەزموونی سەربازی ئەمەریكا- لە ئەفغانستان و عێراق و سوریا) دا دەڵێت: ئەردۆگان دەست ئەنقەست دەنگۆو درۆی راستەوخۆی كردووە لەو وتارەی كە لە 7 كانوونی دووەم دا بڵاوی كردوەتەوە، ئەو كەم شارەزایی ئەمەریكیەكانی لە رەوشی ئێستەی سوریا قۆستۆتەوە .
رۆژی 20 ئۆكتۆبەری 1998 رێكەوتن نامەی –ئەدەنە- لەنێوان سوریاوتوركیا واژۆكرا، لەلایەن سەردەمی حافزئەسەد و سلێمان دیمریل ەوە واژۆكراوە، ئەوەش لە دەرئەنجامی ئاریشەیەكی سیاسی و ئەمنیەوە دروست بوو لە لایەن ئەنقەرەو دیمەشقەوە، هۆكارەكەشی ئەوە بووە كە توركیا باوەڕی وابوو سوریا پشتیوانی لە پارتی كرێكارانی كوردستان دەگات و پەنایان دەدات و میوانداری لە رێبەرەكەی عەبدوڵا ئۆجەلان دەكات، كە ئێستە لە زیندانی توركەكاندایە دوای ئەوەی بە پێی نەخشەیەكی ئەمنی و ئیستیخباراتی لە كینیا دەستگیركرا، دوای ئەوەی لە سووریا دوورخرایەوە بۆ ئەوەی توركیا قایل بكەن لە 15 شوباتی 1999 دا كە دەكاتە 4 مانگ لە دوای واژۆكردنی رێكەوتن نامەی (ئەدەنە).
لە 24 ی كانوونی دووەمی رابوردودا سەرۆكی روسیا ڤلادیمر پۆتین لە گەڵ ئەردۆگان دا لە كۆنگرەیەكی هاوبەشی رۆژنامەوانیدا لەمۆسكۆ رایگەیاند: روسیا پشتیوانی لە گفتوگۆی نێوان سوریا و نوێنەرایەتی كوردەكان دەكات، رونیشی دەكاتەوە: ئێمە پشتیوانی تەواو لە گفت و گۆی نێوان ئەو دوو لایەنە كۆمەڵگەی سوری یەكدەخاتەوە و دەبێتە هۆی ئاشتەوایی نیشتیمانی و بەسوود دەبێت نەك هەر بۆ سوریا بەڵكو بۆ سەرجەم وڵاتانی دراوسێش.
لەنێو گوتەكانیدا ئاماژەیەكی بەو ناوچە ئارامەكرد كە توكیا دەیەوێـت بە قوڵایی 30 كیلۆمەتر لەناو خاكی سوریا دروستی بكات دوای ئەوەی ئەمەریكا بڕیاری كشانەوەی هێزەكانی خۆی دا لەو وڵاتەو گوتی رێكەوتن نامەی نێوان سوریا و توركیا بۆ لە ناوبردنی تیرۆر لە ساڵی 1998 لە نێوان دیمەشق و ئەنقەرە دا تا ئێستە بەردەوامە. ئەوەش بە ناراستەوخۆیی واتە شكستی توركیا لە دروستكردنی ناوچەی ئارام لە باكووری سوریادا، چاودێران پێیان وایە ئەنكەرە دەیەوێت سودێك لەو رێكەوتنە وەرگرێت و بیكاتە بیانوویەك بۆ ئەوەی دەست وەردان لە سوریا ئەنجام بدات، ئەوەش مەترسی تەنها لەسەر پێكهاتە سووریەكەی ئەو ناوچەیە دروست دەكات كە كوردەكانن، بەڵكو مەترسی ئەوە دروست دەكات ئەو بەشەی سوریا بلكێنێت بە خۆیەوە، هەر بۆیە دەبینین خواستەكانی توركیا لەگەڵ تێڕوانینەكانی روسیا یەكناگرنەوە چونكە روسیا لەگەڵ یەكپارچەیی خاكی سوریەدایە.
توركیا نایەوێت كوردەكات مافی خۆیان بەدەست بهێنن:
(رۆژنامەنووس ئەحمەد البرو) دانیشتووی قامیشلۆیەو خەریكی كارەكانیەتی ئەویش یەكێكە لەو هەموو كوردانەی سوریا كە لەهاتنی تورك نیگەرانن و دەترسن و دەڵێن رێگە بە هاتنی توركیا نادەین بێتە ناوچەكەمانەوە، ئەو دەڵێت ئەگەر كارێكی وا بێتە پێشەوە پەیوەندی بە سەفارەتی وڵاتەكانەوە دەكات و داوای پەنابەرێتی یان لێدەكات.
ئەلبرۆ دەشڵێت ناكرێت باوەڕ بە بیانووەكانی توركیا بكرێت سەبارەت بە یەكینە سەربازییە كوردیەكانی سوریا، لەسەروو هەموویانەوە یەكینەكانی پاراستنی گەل، بەشێوەیەكی گشتی تورك لە دژی هەر پرۆژەیەكە كە كورد خاوەنی بێت لەناوچەكەدا، ئیدی بۆ ئەوان جیاوازی نیە لە سوریا بێت یان لە توركیا و عێراق و تەنانەت لە ئێران یش، هەرچەندە ناكۆكی بیروباوەڕو و ئاینی و مەزهەبی و سیاسیش لە نێوان ئەو دوو دەوڵەتەشدا هەیە.
ئو رۆژنامەنووسە ئاماژە بەوەش دەكات هەوڵدانی توركیا بۆ جیاكردنەوەی كەتیبەیەك لە سەرجەمی گەلی كورد لە سوریا بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە فشارەكانی كۆمەڵگەی نێو دەوڵەتی لە بەرامبەر توركیا كەم بكاتەوەو پەرتیان بكات.
لەبارەی سیناریۆ جیاوازەكانەوە كە باری شانی كوردە سوریەكان قورستر دەكات البرۆ دەڵێت: ئەوەی كە كورد زۆری لێدەترسێت دروست بوونەوەی سیناریۆی عفرینە، بەمانایەكی دیكە ئەوەیە هەنێك لایەن چرای سەوز بۆ هاتنی توركیا هەڵكەن بۆ ئەوەی دەستی بگاتە ناوچەكانی رۆژهەڵاتی فورات، ئەوەش سەرجەم بەدەست هاتوەكانی كوردانی سوریا دەخاتە بەردەم هەڵسەنگاندێكی قورس و تاقیكردنەوەیەكی نالەبار، ئەمەش ئەو سیناریۆ هەرە رەزاگران و قورسەیە كە هەڕەشە لەبوونی كورد دەكات.
كوردەكان چۆن لە دیمەنەكانی چواردەوریان دەڕوانن؟
خەبات محمد سەركردەی كورد لە ئەنجومەنی سوریای دیموكرات كە ئەنجومەنی سیاسی هێزەكانی سوریای دیموكراتە رایگەیاندووە: سوریا بەشێكی دانەبڕاوی وڵاتە عەرەبیەكانە، ئەوەش قوڵاییەكی ستراتیژی بۆ دروست كردووە، پەیوەندی لەگەڵ وڵاتە عەرەبیەكان یەكەم ستراتیژیەتی، هەمووان دەزانن میسر و سعودیەو ئیمارات وڵاتگەلێكی گرنگن و بەبایەخی سیاسین، دەتوانن رۆڵیان هەبێت لەچارەسەری ئەو كێشەیەدا، هەروەها سنورێك بۆ تەماعكاریەكانی توركیا دابنێن بەوەی چاوی بڕیوەتە خاك و جوگرافیای سوریا، بەڵام بەداخەوە پەیوەندیەكانی وڵاتان نەگەشتوەتە ئەو رادەیەی ئەوەی لێ چاوەڕوان بكرێت.
گرەو لەسەر فۆبیای كورد:
خەبات لە بارەی رێكەوتن نامەی ئەدەنە و تێڕوانینیان لەبارەی دروستكردنی ناوچەی ئارامەوە دەڵێت: چەندین ساڵ بەسەر رێكەوتن نامەی ئەدەنەدا تێپەڕیوە، كەس بیریشی لێنەدەكردەوە تا ئەو كاتەی نەیتوانی سیناریۆی عفرین دووبارە بكاتەوە، ئێمە لای خۆمانەوە مەحكومی جوگرافیای سیاسی(جیۆسیاسی) خراپین، پێویستە توركیا دراوسێیەكی باش بێت و رێز لە سنورەكانی خۆی بگرێت و لە ناوچە داگیركراوەكانی سوریا بكشێتەوە و دەست لە هاوكاری سیاسی ئەو برادەرانەی ئیخوان موسلمین هەڵبگرێت، نەك هەر لە سوریا بەڵكو لەسەرجەم وڵاتانی عەرەبیش، كە باش دەزانین ئەوان دژایەتی زۆری كێشەی كوردیان كردووە، ئەوەی كە گرەوی لەسەر دەكرێت بۆ ئاسایی كردنەوەی پەیوەندیەكانی نێوان توركیا و سوریا كێشەی گەلی كوردە. توركیا بە هەموو توانا جۆراوجۆرەكانیەوە كار بۆ گەڕانەوەی خەونی سوڵتانەكانی عوسمانی دەكات، هەرئەوەش پاڵی پێوە دەنێت كە راستەوخۆ پەلاماری باكووری سوریا بدات، رێكەوتن نامەی ئەدەنە رێكەوتنی نێوان دوو دەسەلاتداری بەسەر چووە، كێشەی كوردیش كە دابەشی سەرچوار پارچە كراوە لەلای هەرچوار دەوڵەتی توركیا و سوریا و عێراق و ئێرانە و دەبێتە چارەسەری ریشەیی بۆ بدۆزرێتەوە، بەدیوێكی تردا رێكەوتن نامەی ئەدەنە ئینكاری كردن و نەچوونە ژێر باری بوونی كێشەیەكی گەورەوە كە بەبێ چارەسەركردنی بە هیچ شێوەیەك ئارامی و ئاسایش بەرقەرار نابێت.
ئەو سەركردە كوردە كۆتایی قسەكانی بەوە دێنێت: ئەو ناوچە ئارامەی كە هەرلایەنێك بە پێی بەرژەوەندی خۆی لێكی دەداتەوە، هێشتا وەك روداوێكی راستەقینە مەترسی لەسەر دروست نەكردوین، بەڵام ئەوەی ئێمە چاومان لێیەتی بەرجەستەكردنی ئاسایش و ئۆقرەیی یە لەناوچەكەدا، ئێمە دەمانەوێت چاوی تەماعی توركیا لەسەر ئەم ناوچەیە نەمێنێت لەگەڵ ئەو كەتیبە توندڕەوانەی كە گوێ لەمستی ئەون و لەناوچەكەی ئێمەدان، دەمانەوێت توركیا لەو شوێنانە بكشێتەوە كە داگیری كردووە، پشتیوانی پرۆسەی سیاسی بكات بە جۆرێك دەستی لەملی شووشەكە گیر نەبێت و هەوڵ بدات كێشەی سوریا بەرەو چارەسەر بڕوات، دەبێت ژمارەیەك هێز ئەو كارە بكەن و لە پێش هەمووشیانەوە توركیایە، ئەوەش لە پێناوی راوەستانی نەزیفی خوێن كە لەجەستەی سوریا دەچۆڕێت و هەر ئەوەشمان لەگەڵ هێزە نێو دەوڵەتیەكان تاووتوێ كردووە.