01:13 - 20/02/2021
گۆڕانكارییەكانی كۆنگرە و چارۆكەی جەماوەریی كۆمەڵی دادگەریی
كۆنگرەی چوارەمی كۆمەڵی ئیسلامی كوردستان كۆتایی
هات و كۆمەڵێك گۆڕانكاریی لە ڕواڵەت و ناوەڕۆكی خۆیدا كرد، ئەوەی لەم ماوەكەمەدا
زۆرترین قسەی لەبارەوە كرا، بابەتە ڕواڵەتیەكانی ئەو گۆڕانكارییانە بوو كە لە
دەوری مانەوەی كەسی یەكەمی حیزبەكە و لێكردنەوەی پاشگری ئیسلامی و گۆڕینی ئاڵای
حیزبەكەبوو، هەرچەندە وشەی ئیسلامی ببوە پاشگرێكی ئایدۆلۆژی دیارو جیاكراوە لە
كۆمەڵگەی كوردی، لە هەمان كاتیشدا –ئێستەشی لەسەر بێت- جێگەی شانازی و پیاهەڵدانی
بەشێك لە كادرانی ئەو حیزبە بووە، گەرچی دوو سەردەمی زێرینی دەسەڵاتی ئیسلامی
(ئەمەوی و عەباسی)یەكان هیچ ئاماژەیەكی تێدا نەبووە بۆ پاشگری ئیسلامی بەڵام
سەرجەم موسڵمانانی دونیا دان بەوەدا دەنێن كە مێژووی زێرینی پەرەسەندنی ئیسلامە.
كۆمەڵی ئیسلامی لە 31/5/2001 لە هەناوی
بزووتنەوەی یەكبوونی ئیسلامی هاتە دەرەوە، ئەوكات زۆرینەی سەركردە سەربازییەكانی
بزووتنەوەی ئیسلامی و بەشێكی زۆری ئەندامانی (ڕاپەڕینی ئیسلامی –نەهزە)ی لەگەڵدا
بوو، بەو بیانووەی كەبزووتنەوەی یەكبوونی ئیسلامی نەیتوانیوە بنەماكانی بهێنێتە دی
و لە پرەنسیپە ئاینیەكان كەمتەرخەمی دەكات جیابوویەوەو لە بری ناوی ڕابەر (ئەمیر)
و لە بریی بزووتنەوەش (كۆمەڵ)یان كردە دروشمی خۆیان و لەو كاتەوە تائێستاش چوار
كۆنگرەیان ئەنجامداوەو كۆمەڵێك گۆڕانكاریی لە پێكهاتەو ناوەڕۆك و ڕواڵەتی
حیزبەكەدا كردووە.
ڕێكخستن و سۆزی ئیسلامخوازیی:
بزوتنەوەی ئیسلامی 1987 لەبەر ئەوەی بە قۆناغێكی
پەروەردەیی تایبەت و ڕێكخستنێكی تۆكمەدا گوزەری نەكردبوو، بەمانایەكی تر هێندەی
باوەڕی بە چەكداریی –جیهاد- هەبوو هێندە باوەڕی بە ڕێكخستن و كاری ژێربەژێری و
نهێنی نەبوو، بۆیە ئەوانەی كە لێی كۆدەبوونەوە و ئەگەر شارەزایی باش وتوانای
وتاردان و دەركەوتنیان هەبوایە، زۆربە خێرایی سواری شەپۆلی دەنگی ئیسلامخوازەكان
دەبوون و دەبوونە كەسایەتی دیاری نێو ئەو حیزبە و نموونەی زۆریش لەو بارەیەوە
هەیە، كەسێك وەك میوان داوەتی كۆنگرەیەكی ئەم دواییانەی بزووتنەوەی ئیسلامی كراوە
تا ئەگەر سەرنج و تێبینیەكی هەبێت كەچی حەماسەت دەیگرێت و پاش هاندان كە خۆی
كاندید دەكات دەبێتە دەنگی یەكەمی ناو كۆنگرە، كەچی هەر دوای ماوەیەك ڕایدەگەیەنێت
كە پەیوەندی بەو حیزبەوە نەماوە، لە سەردەمی یەكبوونەكەشدا لەكاتی ناكۆكیەكانی ناو
هۆڵی كۆنگرەدا كەسێك چەند ئایەتێك دەخوێنێتەوەو چەند ئامۆژگارییەك دەكات ئەو كەسەش
دەبێتە دەنگی یەكەمی ئەو كۆنگرەیەش...
لە یەكەم كۆبوونەوەی سەركردایەتی بزوتنەوەی ئیسلامی لە گەڵ بەرپرسانی ئێرانی لە
تاران یەكێك لە ئەندامانی سەركردایەتی گوتبووی (پێویستمان بە ڕێكخستن دەبێت!) ،
بەڵام هەرزوو گروپێك لەنێو ئەو حیزبەدا دەركیان بە گرنگی بواری ڕێكخستن كردو لە
دەوریی مامۆستا عەلی باپیر كۆبوونەوەو مەكتەبی ڕێكخستینان دروستكرد، بەڵام هێشتا
بە شێوەیەكی گشتی مامەڵەیان لەگەڵ ناوەندی حیزبەكەدا نەدەكرد، بەمانایەكی تر
مەكتەبی ڕێكخستن حیزبێكی تر بوو لەناو بزووتنەوەدا و لەو كاتانەدا ناوی ئۆرگانەكەی
بزووتنەوە دەرخەری پابەندی كەسەكە بوو كە سەربەچ باڵێكی نێو بزووتنەوەكەیە، بۆ
نموونە ئەگەر بگوترایە لە هێزی هەڵەبجە یان مەڵبەندی هەولێر یان ڕاگەیاندنم ئیتر
دەرخەری ئەو ڕاستییە بوو كە ئەم كەسە سەر بە باڵی ڕابەر مامۆستا مەلا عەلی
عەبدولعەزیزە، خۆ ئەگەر بگوترایە فڵان كەس لە فڵان هەرێمی ڕێكخستن كاردەكات، ئەوە
ئیتر هیچ گومانێكی تێدا نەبوو كە ئینتیمای 100%ی بۆ مامۆستا عەلی باپیر هەیە،
بەڵام باڵەكەی مامۆستا كرێكار تەنها بە برایانی ئیسڵاح دەناسرانەوە و
نەیانتوانیبوو دەستەو گروپ یان هێزێكی دیاریكراویان هەبێت، بەڵام بۆ پەروەردەكردنی
كادرەكان –فێرگە-یان كردبوویەوەو لەو بوارەشدا كاری زۆریان كرد و دیارترینیان مەشق
و ڕاهێنانی سەربازیی و خولی عەقیدەو كادریی سیاسی بوو كە لەچەند شوێنێك كرابوونەوە
.
مزگەوتێكی بێ دەرگا:
دوای كۆتایی هاتنی شەڕی ناوخۆی باشووری كوردستان
و كۆتایی نەوەدەكان گۆرانكاریی ڕیشەیی
بەسەر بارودۆخی حیزبەكەدا هات، چ جیابوونەوەو پەرت بوونی، چ هەڵوەرین و دوور
كەوتنەوەی خەڵك لێی، هەموو ئەمانە دەرخەریی ئەو ڕاستییە بوون كە ئەو حیزبە(حیزبی
دایك) گۆڕەپانێكی كراوە بووە بۆ هەموو ئەو كەسانەی كە خوازیاربوون ئەسپی خۆیانی
تێدا تاو بدەن و لەو میانەیەشدا خەڵكی زۆری لە دەوری خۆی خركردەوەو دواتر هەریەكەو
بەلایەكدا ڕۆشتن، هەبوو وازی لە پابەندی ئاینیش هێناو هەشبوو وازی لە كاری ئیسلامی
هێناو هەشیان بوو سەریان لە حیزبی دیكەوە دەرچوو، تەنانەت ئەو حیزبانەش كە 100%
پێچەوانە بوون .
ئەم ڕاستییانە هیچی لە دۆخی ناوخۆیی ئەو حیزبە
نەگۆڕیی و ئەوەی كە پێوەی گیرۆدە بوو بوونی چەند باڵێك و چەند بۆچوونێكی جیاواز
بوو، كە دەكرا بگوترێت زۆرینەی هێزە چەكدارەكانی نێو ئەو بزووتنەوەیە خاوەنی
بۆچوونی جیاواز بوون، بەجۆرێك لە سەلەفیی جیهادییەوە تێیدا بوو تا سۆفی و خۆرافە
پەرست، لە هەموو گەل و نەتەوەكانەوە خەڵكی لە خۆی دەگرت و تەنانەت ماوەیەك كێشەی
ئامرازی (لە) لەنێو ئەو حیزبەدا لە گفتوگۆیەكی فراواندا بوو، بەومانایەی
(بزووتنەوەی ئیسلامی لە كوردستانی عێراق) بێت یان (بزووتنەوەی ئیسلامی كوردستانی
عێراق)، كە هەریەكەیان ماناو مەبەستی سیاسی و فیكری قووڵیان هەیەو دەنگێكی بەرز
هەبوو كە خوازیاریی ئەوە بوو كە -لە-ی دیاریكردنی شوێن لەناوی حیزبەكە بكرێتەوە بۆ
ئەوەی وەك لقێكی ئەو بزووتنەوەو جوڵانەوە ئیسلامیانەی جیهان وێنا بكرێت، بەڵام
لەبەرامبەردا دەنگی بزووتنەوەی ئیسلامی كوردستانیش لایەنگری خۆی هەبوو ، بەو
مانایەی كە سەربەخۆیی خۆیان بپارێزن و وابەستە نەبن بە هیچ كەس و لایەنێكی
دیاریكراوەوە.
هەرچۆنێك بێت، ئەگەر ئەو حیزبەش وەك بەشێك لە
پیرۆزییەكانی سەردەمێكی ڕابوونی ئیسلامی سەیركرابێت ئەوا دەكرێت بە مزگەوتێكی دوو
دەرگا وێنا بكرێت كە هەركەسێك ویستبێتی داخڵ بووەو ئەگەر نەیویستبێت پاش ماوەیەك
لەو دەرگاكەی ترەوە چوونەتە دەرەوە.
یەكەم گۆرانكاریی:
كۆنگرەی ئەوەڵ و ئەخیری بزووتنەوەی یەكبوونی
ئیسلامی لە مانگی ئابی 2000 لە شارۆچكەی تەوێڵە بەڕێوەچوو، هەرچەندە قسە لەسەر
ئەوەبوو كە (بزوتنەوەی ئیسلامی بە رابەرایەتی عەلی عەبدولعەزیز)و (ڕاپەرینی
ئیسلامی بە سەرۆكایەتی صدیق عەبدولعەزیز) بۆ پشت لەزەویدانی (مامۆستا عەلی باپیر و
هاوبیرەكانی) یەتی، بەڵام بە نزیكبوونەوەی هەردوو مەكتەب ڕێكخستن بە سەرۆكایەتی (ئەیوب
نیعمەت ناسراو بە -ئارام قادر- لە ڕاپەڕینی ئیسلامی) و (عەلی باپیر لە بزووتنەوەی
ئیسلامی)بۆچوونەكە پێچەوانە بوویەوەو زۆرینەی دەنگەكانی نێو كۆنگرە لە بەرژەوەندی
عەلی باپیرو هاوبیرەكانی شكایەوە، بەڵام ئەو كۆنگرەیە نەك نەبووە مایەی
یەكخستنەوەو تۆكمەكردنی ڕیزەكان حیزبەكەی كردە سێ بەش و هەریەك چوو بەلای كاری
خۆیەوە، دوای نزیكەی 9 مانگ لە كۆتایی
كۆنگرەكە و لە رۆژی 31/5/2000 كۆمەڵی ئیسلامی جیابوویەوە كە بەشێكی زۆری قیادەو
قەواعیدی بزوتنەوەی یەكبوونی لەگەڵ خۆیدا برد، بەشێكی دیكەش كە پێكهاتبوون لە سەركردە
سەربازییە سەلەفی مەشرەبەكانی نێو بزوتنەوەی ئیسلامی و ئەوانەی لەژێر كاریگەریی
ئەلقاعیدە دا بوون لەگەل ئەوانەی كە بەڕەگەز كورد نەبوون،جوندولئیسلامیان دروست
كردو بارەگاكانیان بردە ناوچەی هەورامان، ئەوەی كە دەمایەوە بزووتنەوەی ئیسلامی
بوو كە ژمارەیەكی زۆر نەبوون، بەشێك لە سەركردایەتیە بەتەمەنەكان و ژماریەكی
تربوون، كە تائێستەشی لەسەر بێت توانای بە دەستهێنانی یەك كورسی پەرلەمانی زیاتری
نەبێت.
یەكەم گۆڕانكاریی كە هاتە پێشەوە پەرتكردنی یەك
حیزب بوو بۆ 3 حیزب بەڵام پارچە گەورەكەی بە سەرۆكایەتی عەلی باپیرو هاوكارەكانی
بوو.
ئەوەی كە گۆرا:
یەكەم گۆڕانكاریی كە ئەنجام درا، گۆڕینی ناوی
حیزبەكە بوو لە (بزووتنەوەوە) بۆ (كۆمەڵ –جماعة) و ( ڕابەر بۆ ئەمیر ) ئاڵای سپی
بۆ سەوز، دواجاریش لە كۆنگرەكانی تریشدا گۆڕانكاریی دیكە هاتوونەتە پێشەوە.
خالد ڕەنجدەر(شارەزا لە بواری ئیسلامیدا) لە
ئەكاونتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیس بووك لەو بارەیەوە نوسیویەتی: مامۆستا عەلی
باپیری ئەمیری پێشووی کۆمەڵی ئیسلامی کوردستان و سەرۆکی ئێستای کۆمەڵی دادگەری
کوردستان لە کاتی بوونییەوە وەک سەرکردەیەکی سەربازی و ئاڕاستەکەری هیزی حەمزەی سەر
بە بزوتنەوەی ئیسلامی لە کۆتایی ساڵانی هەشتاکاندا کەوتە ناو ململانێیەکی توندەوە
لە گەڵ هەردوو ڕابەری بزوتنەوەی ئیسلامی (مامۆستا مەلا عوسمان و مامۆستا مەلا عەلی
برای) خوای گەورە لێیان خۆش بێت. هەروەها لە گەڵ باڵ و کەسایەتییە جیاوازەکانی ناو
بزوتنەوەی ئیسلامی.
لە میانەی ئەو ململانێیەدا و بۆ سڕینەوەی شوێن پێ
و پەیوەندییەکانی مامۆستا مەلا عەلی و هەندێک کەسایەتی بزوتنەوەی ئیسلامی لە
پاکستان لە ساڵی ١٩٩١دا بەهاوڕێیەتی مەلا مەحمودی ئازادی و مەلا ئەبوبەکری صدیقی و
بەنیازی گەشتی حەج چوونە پاکستان و لەوێوە بۆ سعودیە.
دیاردەکانی جیابوونەوەی مامۆستا عەلی باپیر لە
بزوتنەوەی ئیسلامی دەرکەوتبوون. مامۆستا عەلی باپیر کارتێکردنی (الجماعة الاسلامية
في مصر)ی بەسەرەوبوو و لەو گەشتەدا لە پێشاور چاوی بە هەریەک لە شێخ عمر عبدالرحمن
ڕابەری ڕوحی جەماعەی ئیسلامی میسر و ئەبو تەڵالی قاسمی کادیری باڵای ئەو کۆمەڵە و
بورهان الدین رەبانی ڕابەری جەمعیەی ئیسلامی ئەفغانستان کەوت. (لە ساڵانی نەوەتەکان
دانیمارک ئەبو تەلالی ڕادەستی میسر کردەوە). هەر لەو گەشتەدا مامۆستا عەلی باپیر
(موعجیب) بوو بەناو و ڕەوتی جیهادی جەماعەی ئیسلامی میسر. بۆیە کە لە بزوتنەوە جیابووە
کۆمەڵی ئیسلامی ڕاگەیاند و پاشگری ئیسلامی نرا بە کۆمەڵی ئیسلامییەوە.
لە درێژەی بابەتەكەیدا ڕەنجدەر نوسیەیەتی: لەمێژە
هەندێک لە کادیرە باڵاکانی کۆمەڵی ئیسلامی گیرۆدەی چۆنییەتی لابردنی پاشگری ئیسلامی
بوون بەحیزبەکەیانەوە و، زۆر باس لە لابردنی دەکرا. ئەوەبوو لە کۆنگرەی چوارەمی کۆمەڵدا
کە لە دوو ڕۆژی ڕابووردوا بەسترا باشگری ئیسلامی لە کۆمەڵ کرایەوە و ناوی کۆمەڵیش
بووە کۆمەڵی دادگەری لە کوردستان و، پۆستی ئەمیریش کرا بە "سەرۆک".
ئەو كەسایەتیە ئیسلامیە كۆتایی بابەتەكەی بە
پرسیارێك هێناوەو دەڵێت:
ئایا بەو کارە جەماوەریان پتر دەبێت یان ئیسلامییە
بێلایەنەکانیشیان لێ دوور دەکەوێتەوە؟
لە بەلاغی كۆتایی كۆنگرەی 4یشدا هاتووە: زۆرترین گفتوگۆ سه‌باره‌ت به ناوی (كۆمه‌ڵی ئیسلامیی كوردستان) له كه‌ش
و هه‌وایه‌كی ئازادانه‌دا به‌ڕێوه‌چوو، ئه‌ندامان له‌نێوان گۆڕینی ناوی كۆمه‌ڵی
ئیسلامی كوردستان و مانه‌وه‌ی وه‌ك خۆی گفتوگۆیان كرد، له ئه‌نجامدا ئه‌ندامانی
كۆمه‌ڵ به زۆرینه‌ی ده‌نگ(531) بڕیاریاندا به گۆڕینی ناوی (كۆمه‌ڵی ئیسلامیی
كوردستان) بۆ (كۆمه‌ڵی دادگه‌ریی كوردستان) كه ئه‌وه‌ش نیشانه‌ی ئه‌وه‌یه كه
كۆمه‌ڵ چۆن توانی گۆڕانكاری ناوخۆیی ئه‌نجام بدات بۆ كرانه‌وه‌ی زیاتر به‌ڕوی
كۆمه‌ڵگادا، به هه‌مان شێوه توانای ئه‌وه‌ی هه‌یه ببێته هێزێكی كاریگه‌ر بۆ
ئه‌نجامدانی گۆڕانكاریی له واقعی سیاسیی و كۆمه‌ڵایه‌تی له كوردستان و ناوچه‌كه‌دا.
بەڵام دڵشاد گەرمیانی كە پێشتر بەرپرسی باڵا بووە لە ناو بزووتنەوەی
ئیسلامی و لە كۆمەڵی ئیسلامیشدا بەرپرسی نوسینگەی سەربازی بووە و بەیەكێك لە كەسە
توندەكانی نێو ئەو حیزبە دێتە ئەژمار بەڵام لە ئێستادا هیچ بەرپرسیارێتیەكی حیزبی
هەڵنەگرتووە و برای (دلێر گەرمیانی یان دلێر سەلەفی)یەو كە بەشداریی كۆنگرەكەی
كردووە كە پاشگری ئیسلامیەكەیان لێكردووەتەوە لە نوسینێكدا بە توندی ڕەخنە لە
گۆڕینی ناوی حیزبەكە دەگرێت (پەیسەر دەقەكەی بڵاو كردووەتەوە) و دەڵێت :
ئەگەر لادانی ئەو پاشگڕە ئیسلامیە ، لەحەقیقەت و واقعدا ، نەک بەوەهم و خەیاڵ
، هۆکارێکی سەرکەوتن و ئۆمێدێکی بەهێزتر بێت ، بۆ زوتر گەڕانەوەی حاکمیەتی شەریعەتی
خوداو ، بەدیهێنانی ئامانجە شەرعیەکانی تری کۆمەڵ و ، لەئێستاشدا بوبێتە بەربەستێک
لەڕێگەی گەورەبون و فراوان بونی کۆمەڵی ئیسلامی ، ئەوە لادانی کارێکی پیرۆزە ، بەمەرجێ
داکۆکی کەرانی ئەو بیرە ، بتوانن ڕاستی و دورستی بیردۆزەکەیان بسەلمێنن ؟!
دڵشاد لە درێژەی نوسینەكەیدا نوسیویەتی:
ئەگەر لادانی پاشگرە ئیسلامیەکەش ، بەرنامەو دەستی هەندێ لەو خەڵکە فکر نەخۆشە
بەناو ئیسلامیە ، بەسەروسیماو بەکردەوە عەلمانیانە بێت ، کەلەناخدا خۆیان ڕوخاون و
شتێک لەمێشکیاندا نەماوە ، بەناوی ئامانجە شەرعیە ستراتیجیەکانی هەر جەماعەیەکی ئیسلامی
و کارکردن بۆ جێبەجێ کردنی !؟ تەنها بیریان لای ئەوەیە ، دەنگەکان لەهەڵبژاردنەکان
چۆن زیاد دەکات ؟!
گەرمیانی بە بێ ئەوەنی ناوی كەس بهێنێت، تەنها ژمارەیەك ناونیشانی ئەو
كەسانەی داوەو نوسیویەتی ئەوانە:
وەک گوڵە بەڕۆژەیان لێ هاتوە ، چۆن ئەو ڕوی لەخۆرەو بەدەوریدا دەسوڕێ ، ئەمانیش
لەجیاتی ڕو لەڕەزامەندی خودا ، ڕویان لەدونیاو دڵی جەماوەرو دەنگدەرانە ، بەچی و چۆن
ڕازی دەکرێن ئەوە ئامانجی سەرەکییانە !؟
سەری زمان و بنی زمانیان باسی گەندەڵکارانە ، کەچی خۆیان گەندەڵی لەپیشاندان
و گیاندنی دینی خودا دەکەن ، وەکو خۆی نایگەیەنن و هەوڵ دەدەن لەگەڵ ویستی زۆرینەدا
بیگونجێنن !!!
شەرم لەپاشگری ئیسلامی و شانازی بەلەئامێزگرتنی دیمکراسیەوە دەکەن !!! پێیان
شەرمە دیدی ئیسلامی لەسەر هەمو باس و بابەتێک وەکو خۆی باس و بەیان بکرێت !!!
دەیانەوێت جارێکیتر بەناوی خۆێندنەوەی نوێ ، بۆ تەفسیرو ماناو مەبەستی هەندێ
لەدەقەکانی قورئان و سونەت ، بەلێکدانەوەو تێگەشتی خۆیان و هاوبیرەکانیان ، جیاواز
لەتێگەیشتنی هاوەڵان و زانایانی پێشینی هەرسێ سەدە زێڕینەکە ، ماناو تەفسیر بکەن و
لەگەڵ سەردەم و دونیای خۆیاندا بیگونجێنن ؟!
ئەو جۆرە دیدو ئاکارو بیکردنەوانەشیان وای کردوە ، گومانی ئەوەیان پێ ببرێت
، مەبەستیان لەلادانی ئەم پاشگرە ئیسلامیە ، کەم کردنوە یان نەهێشتنی هەیمەنەی شەرع
و لادانی پێوەرە شەرعی و ئیسلامیەکان بێت ، لەکێشانەو پێوانەو هەڵسەنگاندنی
کردارو هەڵسوکەوت و هەڵوێستەکانی کۆمەڵی ئیسلامی و داماڵینی بەرگ و ناسنامە ئیسلامیەکەی
!!!
گەرمیانی هۆشداری دەدات و پێی وایە باڵ باڵێن لەناو كۆمەڵدا دەهێنێتە
پێشەوەو دەڵێت:
هەنگاونان بەئاراستەی ئەو جۆرە بیرکردنەوانە ، لەم بارو دۆخە ناسک و هەستیارەی
کۆمەڵ ، شتێک نیە خەڵکی دیندارو دڵسۆزی کۆمەڵ بتوانێ بێ دەنگی لێ بکا ، قبوڵکردنیشی
لەقیادەو قەواعدە دڵسۆزەکەی کۆمەڵی ئیسلامی ناوەشێتەوە ، وروژاندنیشی لەم کاتەدا
باڵباڵێنێکی نەخوازراو دێنێتە کایەوەو !!! کۆمەڵ هیچ پێویستی بەوسەرئێشە زیادەیە نیە
!؟
دڵشاد گەرمیانی هەرچەندە ماوەیەكی زۆرە هیچ كارێكی سیاسی و حیزبی ناكات و
سەرقاڵی ژیانی ئاسایی خۆیەتی، بەڵام بەتوندی لەدژی گۆڕینی ناوی كۆمەڵی ئیسلامیەوە
و بە زمانێكی توند دەڵێت:
ئەگەر ئێوە دڵسۆزی کۆمەڵن و لەخەمی سەرکەوتنی دان ، دەبێ ئاگاداری ئەوە بن
، سەرکەوتن و بردنەوە بەلای خەڵکی مەبدەئیوە : سەرکەوتنی بیروباوەڕو پاراستنیەتی ،
نەبەزاندنی سنورەکانی و پابەند بونە پێەوە ، بەردەوام بونە لەسەری و لانەدانە لێی
، مردنە لەپێناو سەرکەوتن و بەرز ڕاگرتنی دروشمەکانی .
بەلای خەڵکی بەرژەوەند پەرستیشەوە سەرکەوتن : سەلامەتی ڕۆح و جەستەو بەئامانج
گرتنی سودو قازانج و زیادکردنی کورسی و دەس خستنی ئیمتیازاتە ، لەهەرکوێ بێ و بەهەنرخێ
بێ ، بەبێ گوێدانە بیروباوەڕو بەزاندنی سنورو بنەماکانی .
خەڵکی دڵسۆزی کۆمەڵ سەرکەوتنێکی دەوێ دین و بیروباوەڕەکەی تیایدا بەرز ڕاگیرابێ
و جێگای شانازێ موسڵمانان بێ نەک پێچەوانەکەی .(درێژەی وتارەكە لە پەیسەر
دەخوێنیتەوە).
عەبدولستار مەجید ئەندامی هەڵبژێراوی سەركردایەتی كۆمەڵی دادگەریش باس
لەوە دەكات كە ناو گرنگییەكیی ئەوتۆی نیەو ناوەڕۆك گرنگە،لەگەڵ ئەوەشدا لە
چاوپێكەوتنێكی تەلەفزیۆنیدا جەختی لەسەر ئەوە دەكردەوە كە حیزبەكەیان بە
باكگراوندی ئیسلامییەوە دەمێنێتەوەو پێداگری لە چەسپاندنی هێڵە گشتیەكانی ئیسلام
دەكاتەوەو ناویش لەلایەن خوداوە نەهاتووە تا نەتوانین گۆڕانكاریی تێدا بكەین، ئەو
گوتیشی حیزبی ئیسلامی ئامانج نیە و ناوەكەیشی چەندجارێك گۆڕاوە، كۆمەڵی ئیسلامی
خۆمان لە 2001 ناومان ناوەو ئێستەش خۆمان گۆڕیومانە، ئەوەی گرنگە ناو نیە بەڵكو
ناوەڕۆكە، جگە لەوەش نە ئەوەی لەناو ئێمەدایە بەتەواوی موسڵمانەوە نە ئەوەشی لە
دەرەوەی ئێمە بێت هەمووی ناموسڵمانە، كەسی واهەیە ئەندامی هیچ حیزبێكی ئیسلامیش
نیە و لە ئێمەش زۆر موسڵمانترو ڕەوشت جوانترە.
كۆمەڵ بەرەو كوێ؟
هەرچەندە هێشتا زووە لێكدانەوەی زانستیانە بۆ دەرەئەنجامەكانی ئەو
گۆڕانكارییانە بكرێت، بەڵام لەكۆی ئەندامانی كۆنگرە زۆرینە دەنگیان بە
گۆڕانكارییەكان داوە، ئەوەی جێگەی سەرنجە:
1-كادرێكی ناوچەی بادینان دەرچوواندووە كە لە لایەن پارتیەوە لەمپەر و
كێشەی بۆدروست دەكرا بەناوی (عەبدولستار تەمەر) و پێدەچێت لە رووی ڕێكخستنەكانی
ئەو حیزبەوە لەو ناوچەیە كە خۆیان دانی پێدا دەنێن كە لاوازبوون گۆڕانكاریی
بەسەردا بێت و بەرەو پێشەوە بچێت.
2- گۆڕینی ناوو ئاڵای كۆمەڵ و لێكردنەوەی پاشگری
ئیسلامی چی لە بارودۆخی حیزبەكە دەگۆڕێت بابەتێكە هێشتا زووە لە بارەیەوە بڕیار
بدرێت، لەبەر ئەوەی كۆمەڵی ئیسلامی لە 2003 بەدواوە وازی لە چەكداریی هێناو سەرجەم
چەكەكانی ڕادەستی حكومەتی هەرێم كرد و خۆی وەك حیزبێكی مەدەنی ناوبردو بەشداری
هەڵبژاردنی كردو سەركەوتووش بوو، بەڵام مانەوەی ناوی (بزووتنەوەی ئیسلامی بە
سەركردایەتی و هەبوونی باگراوندی مێژوویش) نەك حیزبەكەی لە شوێنی خۆیدا نەهێشتەوە
بەڵكو لە هەموو ڕوویەكەوە دۆخەكە بەرەو خراپ رۆشتووە.
3- مانەوەی كەسی یەكەمی ئەو حیزبە لە دوای 21 ساڵ و تا كۆنگرەی داهاتووش،
گومان لەسەر توانا پەروەردەییەكانی ئەو حیزبە دروست دەكات ئەگەر تا كۆنگرەی داهاتوو
كەسێك یان چەند كەسێك ئامادە نەكەن جێگەی بگرێتەوە، بەڵام ئەزموونی گۆڕین و
گەڕانەوەی ئەمینداری یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان لە چەند ساڵی ڕابوردوودا
بەڵگەیەكی حاشا هەڵنەگرە بۆ ئەوانەی كە خوازیاری مانەوەی كەسی یەكەمن لەبەر ئەوەی
دۆخی ناوخۆیی ئەو حیزبە بەرەو خراپی رۆشت هەرچەندە توانا زانستیەكانی محەمەد فەرەج
لە تواناكانی سەڵاحەدین بەهادین زیاتریش
بووبێت، بەڵام كاریزمایی سەڵاحەدین لەناو یەكگرتوودا بووە هۆی دووبارە گەڕانەوەی.
4- ئەگەر یەكێك لە پاساوەكانی لێكردنەوەی پاشگری ناوەكە سنوورداریی
دەنگەكانی كۆمەڵ بووبێت لە هەڵبژاردنەكاندا، ئەوا هەشت مانگی تر (ئەگەر هەڵبژاردنی
ئەنجوومەنی نوێنەران ئەنجام بدرێت) پێوەرێكی سەرەتایی دەبێت بۆ ئەوەی بزانرێت
دەنگدەرانی ئەو حیزبە خەڵاتیان دەكرێت یان سزایان دەدات؟
ئەجێندای كاری داهاتوو:
كۆمه‌ڵی دادگه‌ریی كوردستان له میانی ئه‌و كۆنگره‌یه‌دا كاری سیاسی و
ستراتیجی خۆی له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایانه په‌ره پێده‌دات كە لە بەلاغی كۆتایی
كۆنگرەدا ئاماژەیان پێداوە:
1.خه‌ڵكی كوردستان شایسته‌ی سیستمێكی حوكمڕانی شه‌فاف و دادگه‌رانه‌یه
كه هاوڵاتیبوون پێوه‌ری ئه‌رك و مافه‌كانی بێت.
2.ئازادی به‌هایه‌كی گه‌وره‌یه‌و دیاری خودایه بۆ مرۆڤ و به هه‌موو شێوه‌یه‌ك
داكۆكی لێده‌كه‌ین و دژی به‌رته‌سك كردنه‌وه‌ی ئازادیه سیاسی و مه‌ده‌نی و
ڕۆژنامه‌وانییه‌كان.
پێوەرەكانی هاوڵاتیبوون و ئازادیی، دوو بنەمای سەرەكی شارستانیانەو سەردەمیانەیە كە
گەنجاوە لەگەڵ رۆحی سەردەمدا، بە پێچەوانەی ئیسلامیە توندڕەوەكانەوە كە لەسەر
بنەمای باوەڕداریی كۆمەڵگە و تەنانەت خزمەتگوزارییەكانیش پۆڵێن دەكەن).
.
3.كۆمه‌ڵی دادگه‌ریی كوردستان دووپاتی ده‌كاته‌وه له ئاماده‌یی به‌رده‌وامیی
بۆ برایه‌تی و یه‌كڕیزی له‌گه‌ڵ هاوئامانجه‌كانمان له هه‌موو ئه‌و هێز و لایه‌نانه‌ی
كه خزمه‌ت به كاری ئیسلامیی ده‌كه‌ن.
ئەم خاڵەش بە هەند وەرگرتنی كاری ئیسلامیەكانی تری كوردستانەو پێدەچێت
ئەمە دەرگایەك بێت بۆ گفتوگۆو پەیوەندییەكانی ئەم حیزبە لەگەڵ ئەوانی تردا.
4.پێكه‌وه‌ژیانی ئاشتیانه‌ی نه‌ته‌وه‌یی و ئاینیی پێكهاته‌كانی كوردستان بنه‌مایه‌كی
كاری كۆمه‌ڵه‌و ئه‌و نیشتمانه به هی هه‌مووان ده‌زانین و هه‌موان مافی ژیانێكی
شكۆمه‌ندانه‌و ئازادیان تێدا هه‌یه.
5.كاری هاوبه‌ش له‌گه‌ڵ لایه‌نه سیاسییه كوردستانییه‌كان، له به‌غدا به
مه‌به‌ستی داكۆكیكردن له‌سه‌ر مافه ده‌ستورییه‌كانی خه‌ڵكی كوردستان به‌تایبه‌تی
كێشه‌ی ناوچه كوردستانیه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێمی كوردستان به گرنگ ده‌زانین،
وه مامه‌ڵه‌كردنی دادگه‌رانه‌ی لایه‌نه حوكمڕانه‌كان له ناوخۆی هه‌رێم له‌گه‌ڵ
لایه‌نه‌كانی تر زامنی ئه‌و كاره هاوبه‌شه‌مان ده‌بێت.
6.كۆمه‌ڵی دادگه‌ریی كوردستان له ڕێگه‌ی فراكسیۆنه‌كانیه‌وه، له ئه‌نجومه‌نی
نوێنه‌رانی عێراق و په‌رله‌مانی كوردستان به‌رده‌وام ده‌بێت له داكۆكی كردن له
ماف و داخوازییه ڕه‌واكانی خه‌ڵكی كوردستان و ده‌نگێكی بوێر ده‌بێت به ڕووی
سته‌م و بێدادی و گه‌نده‌ڵی و قۆرخكاری.
7.سه‌باره‌ت به هه‌ڵبژاردنه‌كانی داهاتووی ئه‌نجومه‌نی نوینه‌ران، كۆمه‌ڵی
دادگه‌ریی كوردستان به گوڕو تینه‌وه به‌شداری ئه‌و هه‌ڵبژاردنه ده‌كات و
ئاماده‌یی هاوپه‌یمانی هه‌یه له‌گه‌ڵ ئه‌و هێزو لایه‌نه سیاسیانه‌ی كه له‌به‌ره‌ی
ڕووبه‌ڕووبونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵیدان له‌پێناو گه‌یاندنی ژماره‌یه‌كی به‌رچاو له
نوێنه‌ران بۆ داكۆكیكردن له مافه ده‌ستوریه‌كانی خه‌ڵكی كوردستان
كۆمه‌ڵی ئیسلامیی كوردستان له ڕۆژانی 18-19ـی شوباتی 2021 به‌رامبه‌ر
6-7ره‌جه‌بی 1442ك، كۆنگره‌ی چواره‌می خۆی له شاری سلیمانی به ئاماده‌بوونی
892 ئه‌ندام ئه‌نجامدا كه به‌شێكی به‌رچاوی ئەندامانی كۆنگرە له ئافرەتا و گه‌نجان
بوون، بەڵام ئەوانەی كە بۆسەركردایەتی ئەو حیزبە دەرچوون كەمتر لە سێ یەكیان لە
گەنجەكان بوون، بەڵام ئەوەی جێگەی سەرنجە 3 لە دەرچووانی ئافرەتان بە دەنگی ئاسایی
خۆیان دەرچوون و پێویستیان بە سیستەمی كۆتا نەبووە، ئەوەو هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی
باڵاڕادەستی سەركردایەتی كراوەو تەنها مەرجی كۆنگرەش ئەوەبوو مەرجە ئەو كەسە لانی
كەم یەك خول ئەندامی سەركردایەتی بووبێت، كە لە كۆی ئەو 22 كەسە تەنها 8 كەسیان
نایان گرێتەوە. .
بۆ زانیاری زیاتر كلیك لیرە بكە.
بۆ خوێندنەوەی وتارەكەی دڵشاد گەرمیانی كلیك لێرە بكە.