ئامۆژگاریی كوردانە بۆ داود ئۆغڵۆ

20/08/2019

هایكو باگدات

هەموومان ئاگامان لە هەوڵە چڕو بەردەوامەكانی سەرۆكوەزیرانی پێشووی توركیا – داود ئۆغڵو-وە كە چۆن دەیەوێت حیزبێكی سیاسی نوێ دروستبكات.

ئەمە لە لایەك، لە لایەكی دیكەوە بەشێك لە گەلی تورك باوەڕیان وایە چارەسەر لای بەرێز ئۆغڵۆ دەست دەكەوێت، لەوڕێگەیەوە ڕزگاریان دەبێت لەدەست ئەو پیاوە تاكڕەوە داپڵۆسێنەرەی كە چەند ساڵێك لەمەوبەر سەرۆكی بووەو كارەكانی بۆ ڕایی كردووە بەناوی ئەردۆگان.

لە هەمان كاتدا ئەوەش لە ئێمە شاراوە نیە، كاتێك ئەردۆگان دەستی گەشتە كورسی سەرۆكایەتی داود ئۆغڵو دەستی بە سوكانی ئۆتۆمبێلەكەوە بوو لەناو حیزبی دادو گەشەدا، لەو كاتانەدا وەك سەرۆك پلانەكانی دادەڕشت و بۆ ئەو رۆژگارانە بە پێی بۆچوونە سیاسیەكانی خۆی شێتانە لەناو گۆڕەپانی سیاسەتی نێو دەوڵەتیدا یاری بە سوكانەكە دەكرد، ئەمە سەرەڕای ئەو ڕۆڵەی دەیگێڕا بۆ دیاریكردنی وەزیر و ڕاوێژكارەكانی سەرۆك، كە دەبوو هەموویان ئەو واژۆی كۆتاییان لەسەر بكات، ئەو ژمارەیەك یاسای خستە بواری جێبەجێكردنەوە كە ژیانی خەڵكی وێران كرد، پرسیاری ئەم ڕۆژانە ئەوەیە: ئایا چاوەڕێی ئەو كەسە بكەین كە برینەكانمان دەرمان بكات؟

ئەگەر ئێوە پرسیار لەبۆچوونی من دەكەن، ئەوا دەبێت بڵێم ئێمە لەبەردەم كەسێكی كاریكاتۆریدا وەستاوین و دەبێت چەند جارێك پیاچوونەوەی بكەین، كەسایەتییەك لەبەرچاوماندا دێت و دەچێت و دەجوڵیت، هەربۆیە پێویست بەوە ناكات دووبارە بیخوێنینەوەو پیاچوونەوە بكەین بە هەڵوێستەكانیدا، یان چاوەڕێ بكەین لۆمەی خۆی بكات و پەشیمان بێت لە هەڵوێستەكانی پێشووی، لەبەر ئەوەی وادەزانێت كە گەل ئەو شتانەی بیردەچێتەوە كە بەهۆی ئەوەوە تووشی هاتووە و باوەشی بۆدەكاتەوە.
لەبارەی بۆچوونە خراپەكانی لەناو سیاسەتی نێودەوڵەتی دا من لەسەری ناڕۆم چوون هاورێم (ئومیت كینفاج) لە كتێبێكدا هەموو ڕوونكردوەتەوە و من ناچمەوە سەریان، ئەو بۆچوونە خراپانەی ئۆغڵو گەلی توركیا گەیاندوەتەو كەنارەكانی لەناوچوون، لە هەمان كاتیشدا بەشداریكردووە لەو هەموو قەسابخانانەی كە بۆ گەلانی دراوسێ دروستكراون و لەناو ماڵ و حاڵی خۆیان وەدەر نراون و نیشتیمان و زێدی خۆیان جێهێشتووە، نەك هەر ئەوە بەڵكو دەرگای لەبەردەم چەند گروپی تاوانكاردا كردووەتەوە بۆ ئەوەی هەژموونی خۆی لەناوچەكەدا پەرەپێبدات.

داودئۆغڵۆ بە كردەوە بەڕێوەبەری جێبەجێكاریی هەموو ئەو تاوانانەیە كە لەناوچەكە دەگوزەرێن، ئەو دەستی بەخوێنی ئەو كەسە بێتاوانە سوورە  كەلە ئۆپەراسیۆنی –خەندەق- دا تیاچوون، كەچی لە ڕاستیدا داود ئۆغڵۆ بووكە شوشەیەك زیاتر نەبوو كەلەسەر كورسی دەسەڵات قوتیان كردبوویەوە.

داودئۆغڵۆ مرۆڤێكی ئاساییە، ترسنۆكەو دونیابینی دروست و ساغی نیە، لەهەمان كاتدا چەندین كاری ڕەگەز پەرەستانەشی ئەنجام داوە، لە نموونەی ئەو هەڵمەتانەی پەرەی بە هەستی دابەشبوون و دەستەو دەستەكاریی و دابەشبوون دەدا، بەتایبەتی لەو كاتانەی كە لە هەڵمەتی هەڵبژاردندا بوو، ئەو كاری لەسەر دابەشكاریی و پارچەپارچەبوون دەكرد، كاتێك لە گۆڕەپانی هەڵمەتەكانی هەڵبژاردندا ڕادەوەستا، لە پشتەسەریەوە پیاوانی پۆلیس و سوپا ڕادەوەستان ...

لە هەلومەرجی نێوان هەڵبژاردنی یەكەم و دووەمی ساڵی 2015 بابەتێكم بڵاوكردەوە، تیایدا كۆمەڵێك پرسیاری جدیم وروژاندووە: ئێمە دەتوانین چی بڵێین لەبەرامبەر تاوانی ئەو كەسانەدا كە ئێستە دەستیان خستۆتە سەر ئەو تابووت –دارەمەیتانەی كە منداڵێكی بێ تاوانی تێدایە؟ هاتوون وتاری دوورو درێژی لەسەر دەخوێننەوە، ئەمەش لەپێناوی یەك شتدا، بۆ ئەوەی ببەنە فەرمانڕەوای یەكەم لە هەڵبژاردنەكانی 1 كانوونی یەكەم (مەبەست هەڵبژاردنی 2015 بوو).

ئەوانە 120 هەزار كەسیان لە برسێتی و تینوێتی دا هێشتەوە بۆ ماوەی نۆ رۆژ لە (جیزرا) گوێیان نەدا بەو منداڵانەی شیرەكانیان لەناو مالەكانیاندا بەجێماوە، نەخۆشەكان عیلاجەكانیان لەناو ماڵەكاندا بوو. ئەو ناوچەیە مەرگەساتی گەورەیان بەسەردا هات بێ نان و ئاوو ڕووناكی مانەوە، هەر كەسێكێش بجوڵایەتەوە ئەكەوتە بەر ڕەحمەتی قەناس بەدەستەكانیان.

لەبەرامبەر ئەمەشدا، سەرۆك وەزیرانی ئەم وڵاتە كە لە تەلەفزیۆن قسەی دەكرد، یەكێك لێی پرسی: تۆ بەناو ماڵەكاندا دەگەڕێیت و نان و خواردن دابەش دەكەیت بەسەر هاوڵاتیاندا، بارودۆخی خەڵك چۆنە. وەڵامی سەرۆك وەزیرانی ئەم وڵاتە بەم شێویە بوو:

نانەواو سەمونخانەكان لەژێر چاودێری هێزەكانی ئاسایشدان، هەموو ڕێوشوێنێك دەگرنە بەر بۆ ئەوەی خواردنی هاوڵاتیان كەم نەبێت، منیش گوتم: دەبێت بە هێواشی و لەسەر خۆ بجوڵێینەوە بۆ ئەوەی قوربانیە سڤیلەكانمان كەمتربن، سەرۆك وەزیرانی بەڕێز تۆ چ دەڵێی؟ ئەم تێكەڵكردن و بڕسكانە چییە؟ چی تێكەڵدەكەیت؟ هێشتا زمانت ناوەستێت لە قسەكردن لەبارەی دین و قورئان و فەرموودە لە گۆڕەپانەكانی هەڵبژاردندا؟

ئێمە وەڵامی ڕاست و دروستمان دەوێت، نان و ئاو بۆ منداڵ و هەتیوو جەزیرەی بۆتان دەست دەكەوێـت، یان نە؟

ئەی مەریەم سونا و حەوت منداڵ بە فیشەكی هێزە ئەمنیەكانت لە جەزیرە گیانیان لەدەست نەدا؟ وەڵامی تۆمان دەوێت!  مەگەر جەستەی ئەو ژنە داماوە بۆ ماوەی دوو رۆژ لە ساردخانەی مریشك دا هەڵنەگیرا؟ وەڵامە ئەوەشمان دەوێت، ئەی بریندارەكان لەبەر ئەوەی كەس نەبوو چارەسەریان بكات گیانیان لەدەست نەدا؟ ئەی كەس چوو بە هانایانەوەو بیانبات بۆ نەخۆشخانە، یان نە؟

سوێندت دەدەم بەو قورئانەی خودا كە لەبەرامبەر لایەنگرەكانت بەرزتكردەوە لە كاتی هەڵمەتی هەڵبژاردنەكاندا ، بە بێ پێچ و پەناوەڵامی ئەم پرسیارانەم بدەرەوە.
تۆ ئاگات لە سوتاندنی بارەگاكانی پارتی گەلی دیموكرات نیە، تۆ نازانی ئەم بابەتە بۆ ئەم بەیانیە بوو بە هەواڵی گەرمی ناو توێتەر، وەڵامم بەرەوە. تۆ نەتدەتوانی ڕێگری بكەی لە سوتاندنی بارەگای سەرەكی ئەو حیزبە؟

كاتێك سەرنوسەری (رۆژنامەی –حوڕییەت- سادات ئارجین) دەیگوت: چوومە ناو ماڵە بەرزەكان بۆ ئەوەی گیانی خۆم دەرباز بكەم، تۆ چیتكرد؟ لەدوای ئەوەش نوێنەرێكتان لەگەڵ چەند تێكدەرو ئاژاوەچییەكدا چوونە ناو نوسینگەی رۆژنامەوكە و هەرچی تێدا بوو تاڵانیان كردو بردیان، وەڵامم بەرەوە تۆ چیتكرد؟

تۆ پێت نەنگ نیە پەیكەری نیوە جەستەی ئەتاتورك ماچ بكەیت، بەڵام لە هەمان كاتدا، بەڵام بڕیاری سوتاندنی چادری ئەو كرێكارانە دەستوێنیت كە بۆ كار هاتوون، ئەوەش لەبەر هیچ شتێك نە تەنها لەبەر ئەوەی (كورد)ن، تۆ لەگەڵ ئەو كەسانەی كە كار بۆ دەوڵەتدەكەن و ناوی خۆیان ناوە چالاكوان وێنە دەگریت، بەڵام كاتێك كتێبخانەیەك لە (كرشەهیر)دەستوتێنرێت، لەناو ئەو هەموو  كەسەی سەر بە ئێوەدا هیچ ناڵێیت. وەڵاممان بۆ ئەوەش دەوێت.

ئەو قوڵاییە ستراتیژییەی كە بەردەوام بەسەر زارتەوەیە كامەیە كە لەدوای كوژرانی پرۆفیسۆر (بورهان كوزو)یش هەر دەیڵێتەوە، لەبەر ئەوەی ئەو گوتی: هەزاران تیرۆریست كوژراون، بەردەوامیش دەبین لەوەدا، بانگەواز بكەن بۆ ئەوەی بێن بەدەمتانەوە بۆ شاردنەوەی جەستەی ئەو كەسانەی ئێوە ناوتان ناوون تیرۆریست و لەناوتان بردوون، بڕۆن سەیریان بكەن ژمارەیەكی زۆریان هێشتا (خەتەنە) نەكراون، بە ئاگا بێرەوە برای كوردم، بزانە چی لە دەورو بەرت دەگوزەرێت، كاتێكیش هێزەكانی پۆلیس بەناو هاوڵاتیانی جەزیرەی بۆتاندا تێدەپەڕین، گوتیان: ئێوە هەمووتان ئەرمەنین،بۆیە ئەرمەنیەكانیش ئێوەیان خۆشدەوێت. كاتێك ئەم قسەیە بەدەنگی بەرز لەناو خەڵكی شەقامی (كورتولوش)دەكرا، ئەوانیش بەدەنگی بەرز هاواریانكرد، جەزیرە كوردستانیە، كورتولوش دەبێتە گۆڕستان بۆ ئەرمەن، دەمەوێت وەڵامم بەیتەوە.
تۆ سەرۆك وەزیرانی لانی كەم ئەوەندە ئازابە، بەو زمانە قسە بكە كە ئەردۆگانت پێخستە سەر كورسی دەسەڵات، ئازابەو بە ئاشكرا بڵێ بەڵێ من فەرمانەكەم دەركردووە.

بڵێ: ئەوەی لەدەستمان بێت دەیكەین، گوێ بە بوونی منداڵ و ژن و بەتەمەنیش نادەین.

بڵێ: من سەرم لە ئارامگریی هیزەكانی پۆلیس سوڕدەمێنێت. هیچی ترمان ناوێت بیڵێیت، تەنها ئەوەندە نەبێت لە (حەق) و ڕاستی خۆت لامەدە، ئەو دەوڵەتەی كە فەرمانڕەوایەتی تێد دەكات و ئەو پلەو پۆستەش كە بەڕێوەی دەبات حەقیەتی؟ تەنها وەڵامم بەرەوە.

ئێستە ئێمە گەشتوینەتە 2019، پرسیار ئەوەیە: ئایا وەڵامی هیچ پرسیارێكمان وەرگرتوەتەوە؟ تەنانەت لەبارەی ئەو تاوانە گەورەو بێ پەردانەش كەئەنجام دراون، ئەوانەی كە لەو ماوەیەشدا ڕوویان داوە ئایا لە قۆناغەكانی تریش دا درێژەیان دەبێت و بەردەوام دەبن؟

ئەی ئەو هەموو بەڵێنەی كەبەگەلەكەت دەدا و لە تەریقیدا سەیری كامێراكانت نەدەكردو دەمووچاوت زۆر نیگەرانی پێوە دیاربوو و دەتگوت: ئەردۆگان منی نەكردووەتە سەرۆك وەزیران.

ئەدی ئێستە،پەیمانی چییان پێدەدەیت:
دادگای دادپەروەر، بەسەرخستنی دادپەروەریی، پاراستنی مافی ژیان و گوزەران، بە ئازادی رۆژنامەوانی، بە ئازادكردنی سەرجەم زیندانیانی سیاسی؟ ئەی ئەو كەسانە دادگایی دەكەیت كە تێوەگلاون لەئەنجامدانی تاوانی وەحشیگەرانە، لەو كەسانەی لەم ماوەیەدا بە پشتیوانی دەوڵەت ئەنجامیاندا.

بەڕیز داود ئۆغڵۆ:
من لەوە تێناگەم بەچ ڕوویەكەوە هاتویتەتەوە پێشێ و دەچیتەوە بەرامبەر خەڵك؟ واباشترە هەر خۆت دەرنەخەیت و نەیەیتە دەرەوەو نەچیتە ناویان. چوون ئەوكاتە ئێمە یەك سوود دەبینین. ئەویش ئەوەیە تۆ لەو خەیاڵ پڵاوییەی دانیشتن لەسەر كورسی سەرۆك وەزیران ڕزگارت دەبێت، كەجارێكی دیكە لەسەری دانانیشیتەوە.
وەرەو دان بە هەموو شتدا بنێ، ئەمە لە كاتێكدایە كە ئێمە خەبات بۆ داهاتوویەگی باشتر دەكەین، داهاتوویەك كە یەكسانی و ئازادی و شەرەف لەسەروو هەموو شتێكەوە بێت.

وەك ئەردۆگان بكە، شرۆڤەو پاساو بۆ هەموو ئەو تاوانانە بهێنەرەوە كە قوربانیەكانی خەڵكی داماوو چەوەساوەی ناوخۆی وڵاتەكەن، قسەمان بۆبكەو بڵێ ئەوانە كێن كەلە پشتی تاوان و گەندەڵییە دیارو نادیارەكانەوە هەیە، ئەوەی كە ئێمە دەیزانین و ئەوەی نایزانین.

هەموو ئەو شتانەمان یەك بەدوای یەكدا پێبڵێ، چۆن دەستتان بەسەر وڵاتدا گرتووە، چۆن توانیوتانە دەوڵەت –بخەسێنن-. لەبارەی ئەو كەسانەوە قسەمان بۆ بكە كە سوودمەند بوون لە دەسەڵات و دەوڵەت و بۆ ئەوانەی تریش هیچ نیە،  باسی هەموو ئەو كوشتنانەمان بۆ بكە كە دەست ئێوەی پێ سوورە، چۆن توانییتان ڕووی ڕاستەقینەی ڕوداوەكان بشارنەوە؟ ڕووی ڕاستەقینەی تاوانبارە سەرەكیەكانمان بۆ ئاشكرابكە، ناوی ئەو ڕۆژنامانەمان پێبڵێ كە وێرانتان كردن و داتانخستن، ئەو خەڵكە زۆرە بێتاوانانەتان بۆچی گرتووە.

ئیتر ئەو كات دەچیتە بەردەم دادگایەكی بێلایەن و دادپەروەر، لانی كەم ئازایەتی خۆتمان نیشاندەو ئەو ترس و دڵەڕاوكێیەی پێشووت فڕێدەو تێكی بشكێنە.

 قسەبكە بەڕێز ئۆغڵۆ... ئەگەر وردكاری زیاتریشمان ویست دەتوانیت ئاماژە بە دانپێدانانەكانت بكەیت.