30/12/2021
ئەم شوێنەی ئێمە تێیدا دەژین، دەمێكە لە سەرەوە بە مەبەست كار لەسەر ناشیرینكردن و بێ بەهاكردنی پەروەردە و خوێندن و، بڕوانامە دەكرێت. بە بیرم نایەت لە كەیەوە قسەكردن هیچ بەهایەكی نەماوە و جێگەی خۆی ناگرێتەوە. وەك و (جۆرج تەڕابیشی) دەیووت: ئێمە ئەو دەنگانەین لە بیاباندا هاوار دەكەین و، كەس نییە گوێمان لێبگریت.
لەم ڕۆژانەدا، بڕوانامەی دكتۆراكەمم وەرگرت، ڕاستی كۆمەڵێك پرسیارم بۆ دروست بوو. لە خۆمم دەپرسی: باشە ئێوارەی پێش گفتوگۆی تێزی دكتۆراكەم، من مامۆستا بووم، بۆ سبەی پاش نیوەڕۆ و دوای گفتوگۆی تێزەكەم، ئیدی بووم بە دكتۆر ؟ نازانم بۆ لەو ڕۆژەوە هەست بەوە دەكەم، ئەم گۆڕانە ڕووكەشییەم پی پەسەند نییە، خۆزگە دەمزانی بۆچی لەو ڕۆژەوە ویژانم ئازارم دەدات، بە تایبەتی كاتێك گوێم لە دەنگی كەسێك دەبێت، بە دكتۆر بانگم دەكات! دامودەزگا ئەكادیمییەكان، هیچ كات نەیانتوانیووە، مرۆڤی خوێندەوارو، ئازاد و، بوێر و، هۆشیار و، هەقبێژ بەرهەم بهێنن. بڕوانامەیەك، فێربوونی زمانێكی نوێ یان بینین و ئاشنابوونی كولتوور و شارستانییەتێكی نوێی بەدوادا نەیەت، چی لێ بكەم ؟ ماستەر و دكتۆرایەك، لە خوێندنەوە دوورت بخاتەوە یاخود بی دەنگت بكات لە ئاست ستەمكاریی دا، چی لێ بكەم ؟ ئەو دەمەی سەرقاڵی خوێندنی ماستەر و دكتۆرا بووم لە دەرەوەی ووڵات، تەنها ئیرەییم بەو كەسانە دەبرد، كە خەریكی خوێندنەوە و بیركردنەوەن، چونكە باش دەمزانی چ زیانێكم كردووە. ئاخر خوێندنی زانستیی و بەدەستهێنانی بڕوانامە، مرۆڤ لە بیركردنەوە دەخات، خوێنەر لە كتێب دوور دەخاتەوە، هزر و دیدگات سنووردار دەكات. لەو ڕۆژەوەی گفتوگۆی تێزەكەم كردووە، هەست بە ئازادی بیركردنەوە دەكەم و، لام وایە لە زیندان دەرچووم.
پاش ئەو ماوە دوورودریژە، ئێستا ئیدی دەتوانم كتێبەكانم لە ئامێز بگرم و، ژیانم لە نێو كتێبخانەكەمدا بەرمە سەر. ئێوە سەرەنج بدەن، ساڵانە بە لێشاوو لە ناوەخۆ و دەرەوەی ووڵات، بڕوانامەی بەرز بەدەست دەهێنرێت، كەسمان زاتی ئەوە ناكەین لە خۆمان بپرسین: بۆچی دەخوێنین ؟ ئێمە چ كارمان بە بڕوانامەیە ؟ ئەم بڕوانامانە چ گۆڕانێكی بەدوای خۆیی دا هێناوە ؟ ئایا لەو ئاستەداین ؟ زۆر جار لە هاوڕێ ڕووسەكانم دەپرسی: ئێوە هەلی باشتان بۆ ڕەخساوە و، زانكۆی زۆرتان هەیە، بۆچی پاش خوێندنی ماستەر، هەوڵی بەدەستهێنانی دكتۆرا نادەن؟ ئەوان لایان وا بوو، ئەوەی دكتۆرا دەخوێنێت، دەبێت ژیانی بۆ خوێندن و، پسپۆڕییەكەی خۆی تەرخان بكات، كە ئەمەش ئاسان نییە، بۆیە دەبێت كەسانی تایبەت و دەستەبژێر بن. كێ لەم نیشتیمانەی ئێمە، بەو چەشنە هەست بە بەرپرسیارییەتی دەكات ؟ من بۆخۆم ئێستاش كە بەرهەم و نووسینەكانی خوالێخۆشبووان: (حەمەی مەلا كەریم) و (مەلا جەمیل ڕۆژبەیانی) دەخوێنمەوە، شەرم دامدەگرێت، ئاخر ئەوان هیچ بڕوانامەیەكیان نەبووە.
خوالێخۆشبوو (پ.د. كەمال مەزهەر ئەحمەد) لە شوێنێكدا دەڵێت: كاكە حەمەی مەلا كەریم كە دەرچووی پێنجی سەرەتایی نییە، هەر لە مزگەوتا خوێندوویەتی، نایگۆڕمەوە بە دە خاوەن بڕوانامەی دكتۆرا لە بواری مێژوودا. مەلا جەمیل ڕۆژبەیانی دەرچووی زانكۆ نییە، بەڵام نامەی ماستەری لەبارەوە نووسراوە.
من بۆخۆم كاتێك كتیبێكی ڕەوانشاد پ.د. كەمال مەزهەر و، پ.د. مارف خەزنەدار و، پ.د. ئەوڕەحمانی حاجی مارف تەی دەكەم، ویژدانم ئازارم دەدات، كە گوایە ئێمەش بڕوانامەیەكمان هاوشێوەی ئەوان هەیە.
ئێوە سەرنجی ئەو هەموو ماستەر و دكتۆرا و پڕۆفیسۆرانە بدەن، بزانە چییان بەرهەم هێناوە ؟ دەمەوێت بڵێم: بڕوانامەیەك، نەتوانێت هزر و دیدگا و زمان و هەڵسوكەوتت بگۆڕێت، دكتۆرایەك واتلێنەكات لە بەرانبەر گەندەڵی و خراپەكاری و ستەم دا، دەنگت هەڵبڕیت و قسەت هەبێت، چ لەو بڕوانامەیە بكەم ؟ بە دەیان و سەدان ماستەر و دكتۆرا ساڵانە دەبەخشرێت، بەڵام هێشتا مێنتەڵێتیی خێڵ كاڵ نەبۆتەوە، ئێوە بڕوانن چەند خاوەن بڕوانامەی بەرزمان هەیە، پاشگریی ناوی ناوچە و بنەماڵە و خێڵ و عەشرەتی بۆ خۆی هەڵبژاردووە ؟! كاتێكیش بە كاك دكتۆر بانگی یەكتر دەكەن، گەز گەز باڵا دەكەن ! بڕۆن سەرەنجی زانا و بیرمەندە گەورەكانی دونیا بدەن، بزانە كامەیان هەڵپەی بەدەستهێنانی بڕوانامە و زانكۆیان بووە؟ من بۆخۆم وەك و هەڵوێستێكی خاكییانە، بە هۆی بێ بەهاكردن و ناشیرینكردنی بڕوانامە، دابەزینی ئاستی زانستیی و، بۆ ئەوەی خۆم لەم دۆخ و ژینگە نائاساییە بەدوور بگرم، بڕیارم داوە بە هیچ شێوەیەك پێشگری (دكتۆر) بۆ خۆم بەكارنەهێنم. بۆ ئەوەی شكۆ بۆ بڕوانامە بگەڕێتەوە و، هەست بە بەرپرسیاری بكەین، وابزانم ئیدی كاتی ئەوە هاتووە، بە كردار بۆ دەوروبەری بسەلمێنین كە ئێمە لە ئاستی ئەو بڕوانامەیەداین.