05:32 - 05/04/2020
چۆن سیاسەت بووە هۆی ئەوەی كۆرۆنا كارەسات دروست بكات ؟ چوار نمونە ئەوەت بۆ ڕوون دەكاتەوە
دۆخێكی ترسناك لەسەرتاسەری جیهان بەهۆی ڤایرۆسی كۆرۆناوە بڵاوبۆتەوە و بەتایبەتیش كە ژمارەی ئەو كەسانەی كە توش بوونیان پشت راستكراوەتەوە تا ئەمرۆ یەك ملیۆن و 200 هەزار كەسی تێپەراندووە و لەبەرامبەردا 251 هەزار كەسیان چاك بوونەتەوە و لەبەرامبەردا زیاتر لە 65 هەزاركەس مردوون، ئەو ژمارەیە ئاماژەن كە بەرزبونەوەی ژمارەكان بەردەوام دەبێت.
چونكە شوێن پەنجەی سیاسەت و سیاسیەكان لەسەر هەر كارەسات و ناخۆشیەكی كۆمەڵی و تاك و خۆجێی و هەرێمی و نێودەوڵەتی هەیە، بۆیە شتێكی قورس نیە كە سیاسەت و حسابی بەرتەسكی سیاسیەكان كاریگەری لەسەر بڵاوبونەوەی ئەو ڤایرۆسە هەبوبێت، لەم دۆخە شڵەژاوەدا كە لەمێژووی نوێی مرۆڤایەتیدا گەورەترینە، و كاریگەری گەورەشی لەبواری سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئابوری دەبێت.
لێرە جەخت لەسەر چوار نمونەی بڵاوبونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆنای نوێ دەكەین كە سیاسەت رۆڵێكی دیاری هەبوو، كە كەمتەرخەمی سیاسیەكان لە رۆژە یەكلایی كەرەوەكان پیشان دەدات، لەو رۆژانەی هێشتا ڤایرۆسەكە لەسەرەتایدا بوو پێش ئەوەی گیانی هەزاران كەس بكێشێت.
1-چین... برا گەورە چاودێریت دەكات و بازرگانی بەنارەحەتیەكانت دەكات
ئەوە جاری یەكەم نیە، كە ڤایرۆسێك بڵاودەبێتەوە سەرچاوەكەی بازاڕی گیانلەوەرەكانە لەچین، وەك ئەوەی ئێستا ڤایرۆسی كۆرۆنای نوێ هەیە، بەوپێیەی ئەوە دووبارەبۆوەی ئەوەیە كە لەساڵی 2002 ڕویدا كاتێك ڤایرۆسی سارس بڵاوبۆوە، و ئەویش یەكێك بوو لە ئەندامانی خێزانی كۆرۆنا و بۆماوەی چەند مانگێك بەردەوام بوو و بەهۆیەوە سەدان كەس گیانیان لەدەستدا.
كاردانەوەی دەوڵەتێكی توند و تیژی وەك چین كە دۆخی ئەمنی تێیدا باڵادەستە و بیردۆزی پلانگێری دەرەكی كاریگەرە وایكرد لەچەند هەفتەی یەكەمدا بوونی ڤایرۆسەكە بشارنەوە.
حاڵەتە یەكەمەكانی توش بوون بە تەنگەنەفەسیەكی مەترسیدار لەنەخۆشخانەكانی شاری ووهانی چین لەناوەراستی مانگی كانونی یەكەمی 2019 دەركەوتن، بەڵام چین تا 31ی كانونی یەكەم رێكخراوی تەندروستی جیهانی لەبوونی ڤایرۆسێكی نەناسراوی نادیار ئاگادار نەكردەوە، ئەو كاتە دەسەڵاتدارانی چین سەرقاڵی ئەوەبوون كە چ شتێك لەدیدی بەرتەسكی ئەوانەوە لەبواری سیاسیەوە گرنگە، دەسەڵاتدارانی شاری ووهان لێكۆڵینەوەیان لەگەڵ هەشت پزیشكی شارەكە دەكرد كە لەتۆڕەكۆمەڵایەتیەكانەوە هۆشداریان دابوو لە بڵاوبونەوەی ڤایرۆسێكی هاوشێوەی سارس.
رۆژی 2/كانونی دووەمی 2020 زانایانی چینی توانیان كۆدی جینەكانی ڤایرۆسەكە بدۆزنەوە، بەڵام ئەمەشیان شاردەوە و دوای یەك هەفتە بۆ جیهانیان ئاشكراكرد، لەو سەردەمەی كە هەواڵەكانی ڤایرۆسی كۆرۆنا بەجیهاندا بڵاوبۆوە، لەوەش خراپتر بێدەنگ كردنی ئەو كەسانەی باسی سەرهەڵدانی ڤایرۆسێكی نوێیان لەشاری ووهان دەكرد،لە دیارترین ئەو نمونانەش كاتێك پرۆفیسۆرێكی چینی بەناوی" زوزنجران" كە لەیەكێك لەزانكۆكانی پەكین كاری دەكرد هۆشداریدا لەوەی مامەڵەی دەسەڵاتدارانی چین لەگەڵ ئەو ڤایرۆسە ناشەفافە و ئاماژەی بەوەشكرد شاردنەوەی زانیارەكان دەبێتە هۆی ئاڵۆزتربوونی كارەساتەكە بەڵام دەسەڵاتداران بەخێرایی وتارەكەیان لابرد و خستیانە ژێر مانەوەی زۆرەملێ و رێگریان كرد لەوەی ئینتەرنێت و تۆڕ كۆمەڵایەتیەكان بەكاربهێنێت.
هەروەها چیرۆكی پزیشكە گەنجەكەی چاومان بیرنەچۆتەوە " لی وین لیانگ" ی تەمەن 34 ساڵ كە هەر لەسەرەتاوە هۆشداریدا بەدیاریكراویش لە 30 /كانونی یەكەم لەگروپێكی تایبەتی هاورێ پزیشەكانی باسی دەركەوتنی ڤایرۆسێكی نوێی كرد و وێنەكان دزەیان كرد لەنێوان هەزاران هاوڵاتی چینی بڵاوبونەوە لەتۆڕەكۆمەڵایەتیەكان، دەسەڵاتدارانی چین دەستگیریان كرد و ناچاریان كرد داوای لێبوردن بنوسێت بەهۆی ئەو دەنگۆ و ناراستیانەی بڵاویكردونەتەوە.
تراجیدیاكە گەیشتە لوتكە كاتێك 7ی شوبات ئەو پزیشكە بەهۆی ڤایرۆسی كۆرۆناوە گیانی لەدەستدا.
بەپێی لێكۆڵینەوەیەك كە زانكۆی ساوس هامبتون ی بەریتانی بڵاویكردۆتەوە ئەگەر چینیەكان سێ هەفتە پێشتر دژی ڤایرۆسەكە جوڵەیان بكردایە ئەوە ڤایرۆسەكە لەسنورێكی بچوك بڵاودەبۆووە و دەتواندرا پارێزگاری لە گیانی 95%ی قوربانیەكان بكرێت.
بەڵام عەقڵی سیاسی چینی وابوو كە بەرۆژەهەستیارەكاندا سەرقاڵی شاردنەوەی زانیاریەكان و بێدەنگكردنی سەرچاوەكان بێت دەربارەی ڤایرۆسەكە ئەوەش وایكرد دەرفەتێكی بەنرخ لەدەست بدرێت پێش ئەوەی ڤایرۆسەكە بگاتە لوتكە و ئەو هەموو گیانە بكێشێت و كارەساتی ئابوری و سیاسی بەدوای خۆیدا بهێنێت، تەنانەت تا 13/1/2020 دەزگا پەیوەندیدارەكانی چین بەردەوام بوون لە ئینكاری و دەیانگوت ئەو ڤایرۆسە تەنها لە ئاژەڵەوە بۆ مرۆڤ دەگوازرێتەوە، بەڵام دواتر دەركەوت ئەو ئینكاریە هیچ سودێكی نیە و لۆجیكیش نیە، بەوپێیەی یەكەم حاڵەتی كۆرۆنا لەدەرەوەی چین و لە تایلەند تۆمار كرا و دوای یەك هەفتەی تر لەكۆریای باشوریش تۆمار كرا.
لەئەنجامی ئەوەی كە زانیاری تەواو نەدرا بە گەلی چین رۆژی 18/1/2020 دەیان هەزار كەس لەشاری ووهان كۆبونەوە بەبۆنەی سەری ساڵی چینیەوە، باگریمانەی ئەوە بكەین كە ئەگەر ئەو كۆبونەوەیە نەكرایە ژمارەی قوربانیەكان چەند دەبوو، تائێستاش گومانی زۆر دەكرێت دەربارەی راستی سەركەوتنی چین بەسەر ڤایرۆسەكەدا و ئاستی شەفافیەتی ئەو ژمارەیەی كە دەربارەی قوربانیەكان ئاشكرای دەكات، بەنمونە لەم دوایانەدا گومانی ئەوە دەكرێت كە ژمارەی قوربانیەكان ملیۆنان كەس بێت نەك هەزاران، بەتایبەتیش كە تێبینی دەكرێت لەم چەند مانگەی كە ئەم پەتایە بڵاوبۆتەوە ژمارەی بەكارهێنەرانی مۆبایل 21 ملیۆن كەس كەمیكردووە، ئەوەش لەكاتێكدایە هاوڵاتیانی چینی ناتوانن دەستبەرداری مۆبایل بن چونكە زۆرینەی خزمەتگوزاریەكان ئەلیكترۆنیە و تەنانەت بۆ مامەڵە داراییەكانیشیان پێویستیان پێی هەیە.
2-ئێران... رەتكردنەوە و بیردۆزی پلانگێری
كۆڤید نۆزدە بووە كابوسێكی راستەقینە لەئێران، بەبڵاوبونەوەی لە هەمووناوچەكانی ئەو وڵاتە، بەدیاری كراویش شاری تارانی پایتەخت، كە دەسەڵاتدارانی ئێران لە رۆژی چوارشەممە 25ی ئازاری رابردوو بەتەواوەتی دایانخست و دایانبڕی، لەگەڵ ئەوەی وەزیری تەندروستی ئێران رایگەیاند وڵاتەكەی توانیویەتی بەسەر شەپۆلی یەكەمی ڤایرۆسەكەدا زاڵ بێت بەڵام ژمارەی قوربانیان رۆژانە كە بەنزیكەی 200 مردوو دادەنرێت، گومانی لەسەر راستی ئەو قسانە دروستكردووە، هەروەها ئەو ڤایرۆسە وایكرد دەسەڵاتدارانی ئێران بۆیەكەمجار لەدوای هاتنەسەركاری كۆماری ئیسلامی لە 1979 داوای هاوكاری نێودەوڵەتی بكەن.
زۆر لە دۆستەكان و تەنانەت دوژمنەكانی ئێرانیش پرسیاری ئەوە دەكەن كە هۆكاری بڵاوبونەوەی ڤایرۆسەكە چیە بەجۆرێك بۆتە یەكێك لە 10 كانگاكەی كۆرۆنا لەجیهاندا، هەندێك كەس رەخنە لەقەرەباڵغیەكانی مەزارەكانی ئێران دەگرن بەجۆرێك پابەندی رێنماییە تەندروستیەكان نەبوون و بەكۆمەڵ لەمەزارەكان كۆدەبوونەوە، هەندێكی تر كۆبونەوەی خەڵك لەناوەندەكانی دەنگدان بەهۆكار دەزانن، هەندێكی تریش جامی توڕەی خۆیان بەسەر سزاكانی ئەمریكادا دەرێژن، بەهەرحاڵ دەگوترێت هەموو ئەم كارەساتە لەیەك ووشەدا كورت بكرێتەوە كە سیاسەتە، بەجۆرێك حساباتی بەرتەسكی سەركردەكانی ئێران لەبەرامبەر شەپۆلی فراوانی بڵاوبونەوەی كۆرۆنا وایكرد هەموو وڵات بگرێتەوە لەكاتێكدا میدیای فەرمی بانگەشەی بۆ بیردۆزی پلانگێری دەكرد و ئیسرائیل و ئەمریكای بە بەرپرسیاری بڵاوبونەوەی ڤایرۆسەكە تۆمەتباردەكرد.
دكتۆر ریك برینان بەرپرسی هەرێمی رێكخراوی تەندروستی جیهانی دوای سەردانی ئێران رایگەیاند پێی وایە ژمارەی ئەو كەسانەی بەهۆی كۆرۆناوە لەو وڵاتە گیانیان لەدەستداوە پێنج ئەوەندەی ئەو ژمارەیەیە كە بەفەرمی راگەیەندراوە.
دەسەڵاتدارانی ئێران لەپرسی راگراتنی قەدەغەی فرۆكەوانی لەگەڵ چین دواكەوتن و ئەو پرۆسەیە تا هەفتەی یەكەمی مانگی شوبات بەردەوام بوو بەواتای مانگ و نیوێك دوای دەركەوتنی كۆرۆنا، بەوەش قوماریان بەگیانی گەلی ئێرانەوە كرد لەپێناوی ئەوەی ئەوان پێیان وایە پاراستنی پەیوەندیەكان بووە لەگەڵ چین، كە بەیەكێك لەدیارترین هاوبەشە بازرگانەكانی تاران دادەنرێت ئەوەش لەكاتێكدایە ئێران لەلایەن وڵاتانی عەرەبی و ئەوروپی و ویلایەتەیەكگرتووەكانی ئەمریكاوە تارادەیەك پەراوێزخراوە.
ئێران یەكەم حاڵەتی مردنی بە كۆرۆنا لە 19ی شوبات راگەیاند كە لەشاری قومی پایتەختی مەرجەعی شیعە دادەنرێت و ژمارەیەكی زۆری مەزار و خوێندنگای ئاینی قەرەباڵغی تێدایە، ژمارەی دانیشتوانی شارەكە یەك ملیۆن و 250 هەزار كەسە، ئەوكاتەش دەسەڵاتدارانی ئێران دانیان بەوەدا نەنا كە ڤایرۆسێك لەسەر خاكەكەیان بڵاوبۆتەوە.
رۆژی 24ی شوبات سەرۆكی زانكۆی مەشهەد بۆ زانستە پزیشكیەكان رایگەیاند 700 خوێندكاری چینی لەبواری زانستە ئاینیەكان لە قوم دەخوێنن و ئەگەری بەهێز ئەوەیە ئەوان هۆكاری بڵاوبونەوەی ئەو نەخۆشیە بن كە لەقوم بڵاوبۆتەوە، دەسەڵاتدارانی ئێران بەخێرایی ئەم لێدوانەیان سڕیەوە و رەتیانكردەوە لەترسی توڕەبوونی چین، چونكە لەو كاتەدا تەنها لەناوچەی قوم چین بەبەهای نزیكەی 3 ملیار دۆلار وەبەرهێنانی دەكرد، بۆ رازیكردنی بەكین دەسەڵاتدارانی تاران یەك ملیۆن دەمامكیان بەدیاری پێشكەشی چین كرد ئەوەش لەكاتێكدایە لەئێستادا ئێران بەدەست كەمی پێداویستیە پزیشكیەكانەوە دەناڵێنێت.
دەسەڵاتدارانی ئێران كاتێكی بەنرخیان لەدەستدا بەتایبەتیش لەنیوەی دووەمی مانگی شوبات و لە راگەیاندنی ئاستی راستەقینەی نەخۆشیەكە دواكەوتن، هەروەها لەگرتنەبەری رێكاری كەرەنتینە و رێكارە پزیشكیەكانی تر، ئەوەش نەك هەر بووە هۆی توش بوونی هەزاران كەس لەتەواوی پارێزگاكانی ئێران بەڵكو بووە هۆی ئەوەی ڤایرۆسەكە بگاتە دەیان سەركردەی ریزی یەكەمی پەرلەمان و حكومەت و سوپای پاسداران و دامەزراوەكانی تری دەوڵەت كە هەندێكیان بەهۆی نەخۆشیەكەوە گیانیان لەدەستدا.
رەنگە قیامەتی گەورە لەهەڵبژاردنە پەرلەمانیەكەی 21 ی شوبات بوبێت كە دەسەڵاتدارانی ئێران سووربوون لەسەر بەرێوەچوونی لەكاتی خۆیدا ئەوەش بۆ بەهێزكردنەوەی پێگەی خۆیان لەدوای ئەو شكستە ئابوری و سیاسیانەی بەریان كەوت وەك ئەو خۆپیشاندان و نارەزایەتیانەی لەكۆتایی 2019 ئەو وڵاتەی گرتەوە، هەروەها دۆسیەی سزاكانی ئەمریكا، بۆیە دەسەڵاتدارانی ئێران ئەم پرسەیان ئاشكرا نەكرد لەپێناوی بەشداریكردنی زۆرترین خەڵك لەهەڵبژاردنەكەدا.
پاشان دەسەڵاتدارانی ئێران كاتێكی زۆریان بەفیرۆدا و رێكارەكانی داخستنی تەواوی ناوچەكانیانی وەك قوم و تارانیان رەتكردەوە، ئەوەش بەهۆكاری ئابوری و سیاسی و بانگەشەی ئاینی، بەم شێوەیە لەسەرەتای مانگی ئازار مانگە دەستكردەكان وێنەی ترسناكیان بڵاوكردەوە كە ژمارەیەكی زۆری گۆڕی لەشاری قوم پیشان دەدا، ئەوەش بەڵگە بوو لەسەر ئاڵۆزبوونی دۆخەكە و زیادبوونی ژمارەی قوربانیەكان زیاتر لەو ژمارەیەی راگەیەندرابوو.
3-ئیتاڵیا... كانگای مردن لەئەوروپا
لەگەڵ بڵاوبونەوەی راپۆرتی ناخ هەژێن كە ئێوارەی هەموو رۆژێك لەلایەن دەسەڵاتدارانی ئیتاڵیاوە بڵاودەكرێتەوە و تێیدا قوربانیانی ڤایرۆسی كۆرۆنای نوێ دەخرێنە ڕوو، بەتایبەتیش لەهەرێمەكانی باكور لەسەرووی هەموویانەوە لومباردی، پرسیارێكی پێویست بۆچی ئەم ڤایرۆسە بەوشێوەیە لەئیتاڵیا بڵاوبۆوە هەزاران كەسی كوشت و رۆژانە دەیان هەزار توش بووی نوێ تۆمار دەكرێت؟
لە وەڵامی ئەوەدا هەندێك كەس باسی كاریگەری كەش و هەوا دەكەن و هەندێكی تریش باسی بەرزی ژمارەی بەتەمەنەكان بەجۆرێك نیوەی دانیشتوان تەمەنیان لەسەرووی 46 ساڵیەوەیە، هەندێكی تر باس لەكاریگەری پەیوەندیە كۆمەڵایەتیەكانی ئیتاڵیەكان دەكەن كە حەزیان لەتێكەڵاوی هەیە و زۆر گوێیان بۆ ئامۆژگاریە تەندروستیەكان نەگرت، ئەم هۆكارانەی سەرەوە تارادەیەك واقعین و لۆژیكیان پێوەدیارە، بەڵام هۆكارێكی گرنگ هەیە كە هەندێك كەس بیریان چووە، ئەویش خراپی رەفتاری ی سیاسیەكانی ئیتاڵیایە، بەجۆرێك كاتی هەستیاریان لەدەستدا كە دەتواندرا كۆنترۆڵی ڤایرۆسەكە بكەن پێش یەوەی شەمەندەفەرەكە لەسكەی خۆی لابدات.
كەمی بیركردنەوەی هەندێك لەسیاسیەكانی ئیتاڵیا كەمكردنەوەی كاریگەریەكانی كۆڤید 19 لەهەفتەكانی سەرەتا بەهۆی حساباتی ئابوری و سیاسی و كورتبینیەوە وایكرد لەماوەی چەند هەفتەیەكی كەمدا كاریگەری خراپی كردە سەر هاوڵاتیانی ئەو وڵاتە ئەوروپیە،دوای مردنی ژمارەیەكی زۆری توش بوو، ئەوجا حكومەت ناچار بوو هەموو شوێنەكانی وڵاتی داخست بەمەبەستی كۆنترۆڵكردنی ڤایرۆسەكە.
غروری سیاسیەكانی ئیتاڵیا لەبەهێزی سیستمی تەندروستیانەوە سەرچاوەی گرتبوو، بۆیە بریارە پێویستەكان بۆ رووبەرووبونەوەی ڤایرۆسەكە درەنگ دران، دوای ئەوەی نەخۆشیەكە لەكۆنترۆڵ دەرچوو، هەروەك بەشێك لەسیاسیەكان لەسەرەتای كێشەكەدا سەرقاڵی یەكلاییكردنەوەی كێشەكانی نێوانیان بوون وەك ئەوەی ماتیو سلوڤینی وەزیری پێشووی ناوخۆ و سەركردەی راسترەو و دژە كۆچبەر كردی كە هێرشی كردە سەر سەرۆك وەزیران و پرسی بڵاوبونەوەی ڤایرۆسەكەی بەستەوە بە رزگاركردنی كۆچبەرانی نایاسایی ئەفریقی لەدەریا و هێنانیان بۆسەر خاكی ئیتاڵیا، لەگەڵ ئەوەی لەكاتی ئەو لێدوانەدا چەند حاڵەتێكی كەمی ڤایرۆسەكە لەفەریقا تۆماركرابوون.
هەروەها یەكێكی تر لەهۆكارەكانی بڵاوبونەوەی ڤایرۆسەكە لە ناوچە جیاجیاكانی ئیتاڵیا دزەكردنی هەواڵی داخستنی ئەو ناوچانە بوو كە ببوننە كانگای ڤایرۆسەكە لەرێگەی چەند بەرپرسێكەوە ئەمە وایكرد هەزاران كەس كە ژمارەیەكیان هەڵگری ڤایرۆسەكە بوون لەوناوچانە روو بكەنە ناوچەكانی تر پێش ئەوەی بڕیارەكە جێبەجێ بكرێت، هەروەها لەپرسی دواكەوتنی راگرتنی قەدەغەی ئاسمانی لەگەڵ چین ، لەگەڵ بوونی هەزاران گەشتیاری چینی لە ئیتاڵیا.
هەروەها خواستی سیاسیەكانی ئیتاڵیا لەپرسی ئابوری و ترسیان لەزیان گەیشتن بە گەشتیاری وایكرد درەنگ بڕیاری داخستنی دەروازەكانی وڵات بدەن.
4 ویلایەتەیەكگرتووەكانی ئەمریكا
تا چەند هەفتەیەك پێش ئێستا دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ویلایەتەیەكگرتووەكانی ئەمریكا لەكاریگەری ڤایرۆسەكەی كەم دەكردەوە و بە ڤایرۆسی چینی وەسفی دەكرد،ئەوەش وایكرد زۆر كەس بەتایبەتیش لایەنگرەكانی لەپرسی گرتنەبەری رێوشوێنی پێویستی تەندروستی دژی ڤایرۆسەكە دوابكەون، ترەمپ گومانی لەو ژمارانە هەبوو كەرێكخراوی تەندروستی جیهانی رایدەگەیاندن سەبارەت بەو كەسانەی بەهۆی كۆرۆناوە گیانیان لەدەستداوە، و گوتی ژ مارەی راستەقینە زۆر لەوە كەمترە.
پێشتر و لەسەردەمی سەرۆكایەتی ئەودا بەپێی ئەجندا راسترەویەكانی بۆ ئابوری هەوڵیدا بۆ بڕینی 15 بلیۆن دۆلار لە بودجەی تەندروستی نیشتمانی، هەروەك كەمكردنەوەی خەرجی چالاكیەكانی رووبەرووبونەوەی پەتا نێودەوڵەتیەكان، ئێستا جیهان سیستمی تەندروستی ئەمریكی دەبینێت كەچۆن لەژێر باری كۆڤید 19 دەناڵێنێت، بەتایبەتی لە شاری نیویۆركی پایتەختی سیستمی سەرمایەداری و قەڵای خەونەكانی ئەمریكا، ئێستا ترەمپ هەوڵ دەدات لەوە تێبگات كە چەند كاتی لەدەستداوە.
لەئێستادا ویلایەتەیەكگرتووەكانی ئەمریكا لەریزی پێشەوەی ئەو وڵاتانەیە كە ڤایرۆسی كۆرۆنایان تێدا بڵاوبۆتەوە و ترەمپ لەكۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا بانگەشەی بۆ دەرمانی كلوروكین كرد وەك چارەسەری كۆرۆنا ئەوەش پێش ئەوەی كاریگەری ئەو دەرمانە بەتەواوەتی پشت راست بكرێتەوە ئەوەش وایكرد هەندێك كەس ئەو دەرمانە بكڕن و وەك پاریزەری گیانیان مامەڵەی لەگەڵ بكەن دواتر بەهۆی كاریگەریە لاوەكیەكانی دەرمانەكە چەند نیشانەیەكی مەترسیدار لەسەر بەكارهێنەرانی دەركەوت و تەنانەت گەیشتە ئاستی مردن، ترەمپ زۆر جەخت لەئاسایی بوونەوەی ژیان دەكاتەوە بەبێ رەچاوكردنی دۆخی بڵاوبونەوەی ڤایرۆسەكە ئەوەش بۆ كەمكردنەوەی كاریگەریەكانی لەرووی ئابوریەوە كە رەنگە بەشێك لە دەستكەوتەكانی كابینەكەی لەناو بەرێت، هەنگاوێك كە ترەمپ دەیەوێت كەمپینی هەڵبژاردنی لەسەر بونیاد بنێت كە بڕیارە لەكۆتایی ئەم ساڵدا ئەنجام بدرێت.
ئەم وتارە لەماڵپەری ساسە پۆست بەزمانی عەرەبی بڵاوكراوەتەوە و پەیسەركردویەتی بەكوردی