09:30 - 21/05/2019
پەرستنی ئەندامە سێكسیەكانی مرۆڤ
هەندێك لە شارەزایان پێیان وایە پەرستنی ئەندامە سێكسیەكانی مرۆڤ لە سەیرترین ئەو پەرستانانەیە لە مێژووی مرۆڤایەتی دا، بە پیرۆزگرتنی بەشێك لە جەستەی مرۆڤ و ئەنجامدانی پەرستش بۆی شتێكی سەیرە بەتایبەتی بەشێكی دیكەی مرۆڤایەتی بە (عەیبە ) یان بە شەرمهێنەر تەماشای دەكەن، تا ئێستە هۆكارەكەی ڕوون نەبووەتەوە، بەتایبەتی ئەگەر تەنها لە ڕوانگە مادیی و بەرجەستەییەكەیەوە لێی بڕوانین نەك ئەوەی ئەو پارچەیەی جەستە ماناو مەغزای ڕاستەقینەی چییە.
كاتێك مرۆڤ سەیری پەیوەندیەكانی نێوان (نێر)و (مێ)دەكات كەلەئەنجامی ئەو پەیوەندییەوە وەچەكانی مرۆڤ دەكەونەوەو بە شێك لە نهێنیەكانی هاتنە بوون دەردەكەوێت و وەك موعجیزەیەكی گەردوونی گەورە دەكەوێتە بەرچاو، گومان لەوە دەكرێت ئەمە پاڵنەری سەرەكی بێت بۆ ئەوەی پەرستن بۆ ئەندامە سێكسیەكانی مرۆڤ بە شتیكی ئاسایی وەربگیرێت، لەبەر ئەوەی ئەوانەی ئەم پاساوە دێننەوە پییان وایە ئەو ئەندامانە ژیانبەخشن.
ئەوانەی كە جەستەی مێینەیان پەرستووە پەیوەندی ژن و ژیانیان پێكەو گرێداوە
مرۆڤایەتی دوو جۆرە پەرستنیان هەبووە بۆ ئەندامە سێكسیەكان، بەشێكیان پێیان وابووە كە ئەندامی (نێرینە) هۆكاری سەرەكی دروستبوونی مرۆڤایەتیە، بەشێكی دیكەیان ئەندامی (مێینە)یان پەرستووە، هەندێكجاریش (مەمك)یان پەرستووە لەبەر ئەوەی پێیان وابووە بە هۆی ئەو (شیر)ەوە كە لە مەمكەوە دەردەچێت منداڵ گەورە دەبێت و تامی ژیان دەكات و دەتوانێت بەردەوام بێت لە ژیان، ئەوانەی كە جەستەی مێینەیان پەرستووە پەیوەندی ژن و ژیانیان پێكەو گرێداوە.
پەرستنی ئەندامی نێرینە مێژوویەكی دورودرێژی هەیە، لەناو میللەتانی میسرییە كۆنەكان و گریك و رۆمانەكاندا بوونی هەبووە، ئەم ڕاستیانەشیان لە ڕێگەی وێنەی سه‌ر دیوارەكانی پەرستگاكان نەخشاندووەو لە نێو شوێنەوارەكانی ئەواندا كە ئێستە لەمۆزەخانەكانی دونیادا هەڵگیراون بە ئاشكرا دەبینرێن. نەك هەر ئەوە لە هەندێك شوێنی ئەم دونیایەدا تا ئێستاش پەرستنی ئەندامە سێكسیەكانی نێرو مێ بوونی هەیە.
فیرعەوەنەكان لە پیش هەموو كەسێكەوە ئەندامی نێرینەیان پەرستووەو بە شتێكی پیرۆزیان زانیوە
فیرعەونەكان و بە پیرۆز سەیركردنی ئەندامی نێرینە
میسرییە كۆنەكان ئەندامی نێرینەی پیاوانیان زۆر بە پیرۆز زانیوەو (خواوەند)ی تایبەتییان بۆی هەبووە، كە ناوی (خواوەندی ئۆزوریس)ە و لە پەیكەرەكەیدا دەردەكەوێت كە خاوەنی ئەندامێكی نێرنەی گەورەی سەرنج ڕاكیش بووەو لە زۆر بۆنەدا ئەم خواوەندەیان نیشان داوە، بەڵام سەبارەت بە یەكەم گەل یان نەتەوەیەك پەرستنیان بۆ كردبێت بە ڕوونی دیار نیە، هەندێك لە میژوو نووسان دەیگەڕێننەوە بۆ شارستانیەتی میسرییە كۆنەكان، پرۆفیسۆری یاریدەدەر لە دانشگای (عین الشمس)ی میسر باس لەوە دەكات، فیرعەوەنەكان لە پیش هەموو كەسێكەوە ئەندامی نێرینەیان پەرستووەو بە شتێكی پیرۆزیان زانیوە. بە پێی ئەو شوینەوارانەی كە لە میسرییە كۆنەكانەوە ماوەتەوەو لەناو مۆزەخانەكاندا پارێزراون شارستانیەتی میسری لەسەر دیوارەكان وێنەی ئەو ئەندامەی جەستەی پیاوانیان كێشاوەو بۆ پەیكەرە گەورەو بچوكەكانیشیان بە (گەورەیی و هەستاوی) دروست كردووە، هەندێك پەیكەری كورتە باڵایان دروست كردووە كە ئەندامی نێرینەی گەورەیان بۆ دروستكراوە وەك ئەوەی كە ناویان لێناوە (خواوەندی بیس) و فیرعەونەكان پێیان وابووە بە هۆی ئاوی نیلەوە ئەندامی نێرینەی میسریەكان گەورەو بەهێزە. هەروەها میسرییە كۆنەكان (خواوەندی مین)یان بە گەورەیی و بەهێزی نیشان داوە.
لە یەكێك لە مۆزەخانەكانی فەرەنسادا پەیكەرێكی سەدەكانی ناوەڕاستی میسریەكان بینراوە كە لە (فافۆن و قوڕقوشم)دروستكراوە سێ سەری هەیەو بەسەریەوە ئەندامی مێینە دروستكراوە، هەروەها هەمان پەیكەر لە سەردەمی فیرعەونیەكان و یەهودیەكانیشدا بوونی هەیە، ئەمانە سەلمێنەری ئەوەن كە فیرعەونەكان ئەندامی مێینەیان بە پیرۆز سەیر كردووە.
سێكس لای میسریە كۆنەكان هیچ نەنگی و عەیبەیەكی تێدا نەبووەو ئەگەر ئەندامی سێكسی (نێرو مێ) ش دەركەوتبێت زۆر ئاسایی بووە
ماجد الراهب، پسپۆڕ لە شارستانیەتی میسرییە كۆنەكان و سەرۆكی كۆمەڵەی پاراستنی كەلتووری میسریەكان باس لەوە دەكات ئامانجی ئەو پەیكەرانە نیشاندەری بەهێزی و تۆو منداڵ خستنەوەیە، هەروەها باس لەوەش دەكات كە زۆرینەی خواوەندەكانی میسر یان (ناوەكانیان) یان (جەستە ڕووت و نیمچە ڕووتەكانیان) دەرخەری ئەوەن كە بە بینەر بڵێن میسرییەكان خاوەنی ئەندامی نێرینەی بەهێز و گەورەو بەكارن. هەروەها ئاماژە بۆ بەڵگەنامەی ژمارە (5501)ی مۆزەخانەی تۆرین دەكات لە ئیتالیا دەڵێت ئەوە بەڵگەیەكی بە هێزە بۆ ئەوەی ئێمە لە سێكس و تێڕوانینی میسریەكان بۆ ئەندامەكانی جەستەی مرۆڤ تێبگەین لای میسریە كۆنەكان، لەناو ئەو بەڵگە نامەیەدا هاتووە كە ڕێككاری سێكسی و داهێنانی گەورەیان كردووە لەو بارەیەوە و هەندێك ڕووەكیشیان بەكار هێناوە بۆ ئەو مەبەستە وەك ڕووەكی (اللوتس) و (لەبلاب) كە لە لای میسریە كۆنەكان بە رەمزی خۆشەویستی و سێكس ناوبانگیان هەبووە. هەربۆیە دەگەینە ئەو راستییەی كە سێكس لای میسریە كۆنەكان هیچ نەنگی و عەیبەیەكی تێدا نەبووەو ئەگەر ئەندامی سێكسی (نێرو مێ) ش دەركەوتبێت زۆر ئاسایی بووە.
بەڵام (ئەحمەد حەماد)ی توێژەری شوینەوارەكان پێچەوانەی ئەم بۆچوونەیە و دەڵێت: فیرعەونەكان هیچ ئەندامێكی جەستەی مرۆڤیان نەپەرستووە، كارەكە تەنها بە پیرۆز دانان بووە، ئەو پیرۆزییەش بۆ خودی ئەندامەكە نەبووە بەڵكو بە پیرۆز سەیركردنی ئەنجامەكەی بووە، مرۆڤی میسری پرۆسەی لەدایك بوون بە پیرۆز سەیركردووە نەك ئەندامی (نێرینەو مێینە)، ئەگەر وێنەی ئەندامی مێینەی ژنانی میسری لەسەر دیوارەكان نەخشێنراوە بۆ ئەوەیە كە باس لە پیرۆزیی لەدایك بوون دەكات و باس لە لەدایك بوونی بەردەوام و نوێیە نەك خودی جەستەكە.
گریكەكان پێیان وایە ئەندامی ( نێرینە) هۆكاری بەردەوامی ژیانە، سومبولی بەرهەم هێنان و گەشەكردنە
گریكەكانیش شوینكەوتەی فیرعەونەكانن:
گریكەكان پێیان وایە ئەندامی ( نێرینە) هۆكاری بەردەوامی ژیانە، سومبولی بەرهەم هێنان و گەشەكردنە، لەناو (تەقسی) دیمیتر و هرمس و دیونیسیۆس دا دەركەوتووە و لەسەر دیوارەكان هەڵكۆڵراون و نەخشێنراون، نەك هەر ئەوە رۆژێكیان لە ساڵدا بۆ دیاریكردووەو وەك جەژن ناویان هێناوە بەناوی (جەژنی دیونیسیا) كە ئاهەنگێكی (ئەسینایی) و تایبەتە بە خواوەندە (دیونیسیۆس)، كە تیایدا پەیكەری زەكەری گەورەی نێرینەیان لە دار و كانزاكانیان دروست كردووە، پیاوەكانیان بە شان هەڵیان گرتووە، ئەوان باوەڕیان وابووە ئەم كارە دەبێتە هۆی بەهێزی و بەرەكەتی سێكس و نەوە خستنەوە، (دیونیسیوس) خواوەندی چێژو بەختەوەریی و شەرابە، لە پەیكەی ئەم خواوەندە دا دەردەكەوێت كە خاوەنی ئەندامێكی نێرینەی بەهێزو گەورەو هەستاوە و بەڕووتی دەركەوتووە، ئەم پەیكەرە بۆ یەكەمجار لە دورگەی (دیلۆس) و لە دەرەوەی باخەكەی دۆزراوەتەوە، كە لەپەنایەوە چەندین ئەندامی نێرینەو جووتە (گون)ە كان لە بەرد دروستكراون.
رۆمانیەكان لە ژیركاریگەری گریكەكاندا:
رۆمانیەكان لە ژێر كاریگەری گریكەكاندا بوون و وێنەی ئەندامی نێرینەیان لەسەر دیواری پەرستگاكانیان هەڵكەندووە و پەیكەریشیان بۆ دروستكردووە، هەروەها ڤیستیڤاڵ و كەرنەڤاڵی بەهارانەیانەی تایبەتیان بۆ (خواوەندی باخۆس)ئەنجام داوە كە وەك خواوەندەكەی گریك(دیونیسیوس) وایە كە بریتیە لە پیرۆزكردنی ئەو ئەندامەی جەستەی نێرینەكان. گریكەكان پییان وابووە زەكەر سمبولی نوێبوونەوەی ژیانە، تەنانەت ژنەكان كاتێك چوونەتە پەرستگاكان نزاو پاڕانەوەو پیاهەڵدانی ئاشكراو تایبەتیان هەبووە بۆ ئەو ئەندامەی نێرینەكان و بەپیرۆز سەیریان كردووە، بە شەراب شۆردویانەو ملوانكەی گوڵیان كردووەتە ملی. تەنانەت لە رۆژی خواوەند باخۆس دا ژنان و پیاوان كاتیك ڕوویان لە پەرستگاكان كردووە بەسەرشان پەیكەری ئەندامی نێرینەی پیاوانیان هەڵگرتووەو یەكێك لەو شوێنەوارانە لە بەریتانیا دۆزراوەتەوەو گومان دەكرێت لە گۆڕی سەربازێكی رۆمانیدا دۆزروەتەوەو كە كاتی خۆی ئەو شوینە سەربازگەی رۆمانیەكان بووە.
رۆمانیەكان لە ژێر كاریگەری گریكەكاندا بوون و وێنەی ئەندامی نێرینەیان لەسەر دیواری پەرستگاكانیان هەڵكەندووە و پەیكەریشیان بۆ دروستكردووە
هەر لە شوێنەواری رۆمانیەكان دا چەندین بابەتی وەك (ملوانكە) و (دەست بەن) دۆزراونەتەوە كە لەبەردە گران بەهاكان زەكەری نێرینەیان دروستكرووە. ئەوان باوەڕیان وابووە كە خێر دەهێنیت و ڕێگری لە وەجاخكوێری دەگرێت و هۆكاری سەرەكی نەهێشتنی قەیرەییە.
مەسعود عبدولحه‌مید توێژەری شوێنەوار باس لەوە دەكات كە شارستانیەتی یۆنان و رۆمانی پڕیەتی لە پەیكەریی ئەو خواوەندانەی بۆ ئەندامی نێرینە دروستكراون لە نموونەكانی (پریابووس) كە لە شێوەی مرۆڤێكی بە هێز و ئەندامی جەستەی نێرینەی گەورەو بەهێزی هەبووە. لە وڵاتی میسر لەو كاتانەی كەئەسكەندەر و رۆمانەكان حوكمی ئەو وڵاتەیان كردووە پەرستنی ئەندامی نێرینە زۆر باو بووە، وەك پارێزەری كشتوكاڵ و ئاژەڵەكانیان بەكاریان هێناون و پەیكەرەكەی لەناو گوندەكاندا زۆر بووە و كە لە بەرجەی (سایس)دروستیان كردووە.
هەروەها ئەو توێژەرە باس لەوەش دەكات كە ئەندامی نێرینە بەسەر هەردوو گونەكەوە بە گەوەریی وەك ستوونی گەوەرە دروستیان كردوون و لە دورگەی (دیلۆس)ی شاری (الفیوم) دانراون. ئەو توێژەرە باس لەوەش دەكات بە پیرۆز سەیركردن و پەرستنی ئەندامی سیكسی نیرو مێ تا سەدەی هەژدەیەمیش درێژەی هەبووە لە دورگەی (صەقەلیە) كە تیایدا ژمارەیەكی زۆری دروستكراو لە قوڕی سورەوەكراو، برۆنز، بەردو عاج دروستكراون، ئەو پەیكەرانەشیان وەك دیاری پیرۆز و پڕ بەها بۆ خواوەندەكانی تریان بردووە و هەموو ئەوانەش لە پەرستگاكاندا داناوە و پیشكەشی (خواوەند ئەسكیبیوس)یان كردووە كە خواوەندی تەندروست و شیفایە لای گریك و رۆمانیەكان. ئەوان پێیان وابووە كە ئەو پەیكەرانە لەسەر هەر ئەندامێكی جەستە دابنرێت و نەخۆش بێت چاك دەبێتەوە و لەچاوی پیس دەیانپارێزێت هەربۆیە لەسەر دەرگای ماڵەكانیان هەڵیان واسیوە و لە نێو نوشتەو دوعاكانیاندا وێنەی ئەو پیاوانەیان كێشاوە كە خاوەنی ئەندامی گەورە بوون بۆ ئەوەی لە چاوی پیس و حەسوودەكان بە دوور بن.
لە ئێستاشدا گەورەترین پەرەستگا بۆ پەرەستنی ئەندامی نێرینە لە یابان هەیە بەناوی (تاجا جینجا)
دۆخكە بەردەوامە لە یابان:
لە بەرگی یەكەمی كتێبی (چیرۆكی شارستانیەت)دا ویل دۆرانت دەڵێت: لایەنی سۆزداریی لای یابانیە سەرەتاییەكان هیچ شتێك نەیدەتوانی لایەنی ئایندارییان تێر بكات ئەوە نەبێت كە باوەڕیان وابوو هەموو بونەوەرێك خاوەنی ڕۆحی خۆیەتی و تەموتومانی هەیە بەو مانایەی رۆحەكان بەیەكەوە پەیوەستن بۆیە باوەڕیان وابوو پەرستن پەیوەندی بە باری سێكسییەوە هەیە، تا ئێستاشی لەسەر بێت بەشێك لە یابانیەكان پەرەستنی ئەندامە سێكسیەكان باوە، لە ئێستاشدا گەورەترین پەرەستگا بۆ پەرەستنی ئەندامی نێرینە لە یابان هەیە بەناوی (تاجا جینجا) و ساڵانە كورنەڤاڵێكی ساڵانە ئەنجام دەدرێت بەناوی (كاناماری ماتسوری) بۆ مەبەستی پەرەستنی زەكەری پیاوان. لە وڵاتانی چین و هندستان و چەندین وڵاتی تری جیهانەوە ساڵانە دێنە ئەو كەرنەڤاڵە. لەو كەرنەڤاڵەدا مۆم لە شێوەی زەكەری پیاوان بە دوو گونەكەیەوە دروست دەكەن و دایدەگیرسێنن، هەروەها مەساسە و خۆراكی دیكە لەو شێوەیە دروست دەكەن و هەرەوەها بە شێوەی پلاستیكی و بوك دروستیان دەكەن، هەروەها بە ناو بازاڕ و شوێنە گشتیەكاندا هەڵی دەواسن، بەشدارانی ئەو كەرنەڤاڵە پیشبڕكێ بۆدروستكردنی گەورەترین ئەندامی نێرینە دەكەن، هەورەها ژنان بە ڕووتی دەست دەكەن بە هەڵگرتن و ڕێزگرتنی و شانازی بەڕووتی خۆیانەوە دەكەن. دواتر بەشداربووان دەچنە سەر ئەو بورجە گەورەیەی كەلەشێوەی ئەندامی نێرینەدا دروست كراون و تا درەنگانی شەو لەسەر ئەو بورجە دەمێننەوەو دواتر بە ڕوناكی هەندێك چالاكی ئەنجام دەدەن وەك ئەوە وایە ئەو بورجە لەكاتی سێكس و ئاو ڕژاندن دا بێت.
نیپاڵیش دەیپەرستن:
لە وڵاتی نیپاڵ 50 هەزار كەس هەن كە ئەندامی نێرینە دەپەرستن، ئەوان كەرنەڤاڵی ساڵانەیان هەیە بۆ پەرستنی.
بۆتان، ئەندامەكە هەڵدەواسن:
هەرچەندە زۆرینەی دانیشتوانەكەی هیندۆسی و بودایین، وێنەی ئەندامی نێرینە لەسەر دیواری ماڵەكانیان لە حاڵەكاتی جۆروجۆردا دروست دەكەن، ئەوان پێیان وایە ئەو وێنانە بەختی باشیان دەداتێ، بە پەت و گوڵی ڕەنگاو ڕەنگ دەیان ڕازێننەوە، ئەوانەی كە هاوسەرگیری دەكەن دەبێت بچنە سەردان و زیارەتی دوو زەكەر كە یەكێكیان لە تەختە دروستكراوەو ئەوی تریان لە ئێسك. بۆ ئەوەی ژیانی هاوسەرگیریەكەیان پڕبێت لە خۆشی و لەو كاتەدا كاهینەكە هەندێك شتیان بەسەردا دەخوێنێتەوە و وەرەقەیەكیان دەداتێ و ناوی یەكەم مناڵیان لەسەر دەنووسن..
پەرەستنی زەكەر:
ئەوانەی كە ئەندامە سێكسەیكان دەپەرەستن لە هندستان پێیان وایە كە بە هۆی ئەوانەوە منداڵ لەدایك دەبن، هەربۆیە بە پیرۆزی دادەنێن و سوپاسی دەكەن، ئەوان بە ئەندامی نێرینە دەڵێن –لینگام – و بە ئەندامی مێینە دەڵین –یونی- ئەوان لە هەرجێگەیەك لینگام دابنێن یونیش لەتەنیشتیەوە دادەنێن، ئەوان تەقسی تایبەتی خۆیان هەیە بۆ بەپیرۆز ڕاگرتنی ئەندامی مێینەو ئەوەش رۆحیەتی بەرزیان پیدەبەخشێت، ویل دۆرانت پێی وایە ئەم حاڵەتە مێژووی دێرینەی هەیە، ئەو دەنوسێت: ئاهەنگی بە پیرۆز ڕاگرتنی ئەندامی زاوزێ بۆ خواوەند –فاسانتی- دەكەن ئەوان بەشێوەی سەرشێتانەو وروژێنەرانە لەسەر ڕێگا گشتیەكان بەدەستیانەوە دەگرن و بە جۆرێك دەیانجوڵێنن كە مرۆڤ هەست بكات جوڵەی سێكسی ئەنجام دەدەن، ئەوان لە كاتی دروێنەی دەغڵ و داندا كە پێی دەڵێن –شوناتاجیور- ئەوان بەتەواوی و بە ئازادی جل و بەرگەكانیان لەبەر دادەكەنن و هەرچییان بویت دەیكەن و كەسیش لۆمەیان ناكات.
سەرچاوە: سامیە علام