11:29 - 24/04/2019

نزار خه‌زره‌جی: مام جه‌لال و كاك مه‌سعود نامه‌یان بۆ دانیمارك نارد، كه‌ بێ تاوانم‌

پەیسەر

به‌شی پێنجه‌م

چەند سەختە ببیتە جەنراڵ، سەركردایەتیكردن هه‌له‌و،  لە هەمان كاتیشدا قورسایی خۆی هەیەو ناڕەحەتیشە، لە هەمووشی ناخۆشتر ئەوەیە لەوڵاتێكدا جەنەڕاڵ بیت كە تەنها یەك كەس مافی ئەوەی هەبێت بەرگری لە وڵات بكات و بڕیاری شەڕو ئاشتی بدات، چەند سەختە جەنەڕاڵ بیت لەسەردەمی سەركردەیەكدا هەموو سەرە دەزووەكان بە دەستی خۆیەوە بێت و دەست بەسەر هەموو راستیەك و چارەنوسێكدا بگرێت.

چیرۆكی فەریقی یەكەم نزار خەزرەجی گێڕانەوەی تەمەنێكی وڵاتی عێراقە، ئەو پیاوەی ئێستا لە تاراوگە نیشتەجێیەو خەون بە عێراقێكی دیموكراسی خوازەوە ببینێت وەك هەر دەوڵەتێكی دیكە و گەلەكەشی بەهرەمەند بن لە مافەكانیان و ئاگایان لە چواردەوری خۆشیان بێت.

نزار خەزرەجی لە 17/11/1938 لە موسڵ و لە خێزانێكی سەربازی لەدایك بووە، باوكی –عەبدولكەریم- عەمید بووە لە سوپادا، مامەی بەناوی ئیبراهیم فیصل الانصاری سوپاسالاری عێراق بووە لە ساڵی 1967-1968 ساڵی 1955 چۆتە كۆلێژی سەربازی  لە 30 حوزەیران 1958 (واتە دوو هەفتە بەر لە شۆڕش) خوێندنی تەواو كردووە. یەكەم چاوپێكەوتنی لەگەڵ سەدام حوسێن دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1971لە مۆسكۆ، بۆیە سەردانی جێگری سەرۆك كۆماری كردووە تا قسەیەكی لەگەڵ بكات لەبەر ئەوەی مامەی فەرمانی لە سێدارەدانی بۆ دەرچوو بوو، ئەویش پەیمانی پێدەدات،  سەدام بە جێگری (پاشكۆی سەربازی)یەكەی باڵوێزخانه‌ی عێراق لە مۆسكۆ دەڵێت وڵاتەكەمان پێویستی بە كەسانی ئەفسەری وەك تۆ هەیە، نزار خەزرەجی دەگەڕێتەوە عێراق و دوای دوو هەفتە مامەی ئازاد دەكرێت.

بەشداری شەڕی 1973 ی كردووە لە جۆلان پاشان بەرپرسیارێتی لیوای وەرگرتووە و پاشان بوەتە فیرقە، لەسەردەمی سەرۆكایەتی سەدام حوسێن دا شەڕی نێوان عێراق و ئێران هەڵگیرساو لە سەردەمی سوپا سالارە نوێیەكەدا كۆتایی دێت.

دوای شەڕی داگیركردنی كوەیت سەدام حوسێن لە سوپا سالاری لای بردی، لەكاتی هەڵگیرساندنەوەی شەڕەكەدا بانگی كردیتەوە؟
سەدام حوسێن داوای لێكردم بچم بۆ باشووری عێراق بۆ دروستكردنی هێڵێكی بەرگری لەسەر ڕووباری فورات، لەوە دەترسا هێزی هاوپەیمانان بگەنە ناصریەو لەوێ دەست بگرن بە سەر بنكەی ئاسمانی (عەلی كوڕی ئەبوتاڵب) كە لەوێوە زۆر نزیك بوو، ڕایسپاردم ئەو كارە بگرمە ئەستۆ و ئەو پێنج فەیلەقەش لە ناو كوەیتن دەیگێڕێتەوەو دەیخاتە ژێر دەستی منەوە، منیش ئێوارەی27 شوبات گەیشتمە ناصریە، گەشتنەكە من هاوكات بوو لە گەڵ وەستانی شەڕ، بیرم بێتەوە رۆژی یه‌كی ئازارپارێزگاری ناصریە هات بۆ بارەگاكەم كە لەدەرەوەی ناصریەدا بوو، گوتی خەڵكی ناوچەكە یاخی بوون بە تایبەتی لە ناحیەی (الفهود) لە ناوچەی هۆڕەكانی حەبابیش و بەو هۆیەوە بەڕێوەبەری ناحیە و هەندێك لە كەسە حیزبیەكانیان كوشتووە، دواتریش پێی ڕاگەیاندم چەكدارەكان دەستیان گرتووە بەسەر (كەرمەی بەنی سەعید) دواتریش (سوق الشیوخ)و چوونەتە ناو بینای قایمقامیەت و قایمقامیان كوشتووە لەگەڵ هەندێك لە كەسە حیزبیەكان.

ئێمە لە ناصریە بووین تەنها 23 كەسم لەگەڵ بوو لە ئەفسەر و سەربازی ئاسایی، ئەو یەكانەی كە بڕیار بوو پەیوەندیمان پێوەبكەن نەهاتن، ئەو هێزانەی لە كوەیت دەكشانەوە لێیان دەدرا و زۆرینەی پردەكانیشیان تێك دەدا، رۆژی دواتر ئەوانەی كە ڕاپەڕینیان دەكرد گەشتنە ناصریە، پارێزگارو هەندێك لە ئەندامانی حیزبیان كوشت و هێرشیشیان بۆ ئێمەش هێنا، لەگەڵ ئەوەشدا ئێمە هیچ دەستمان نەكردەوە بەڵام چوار فیشەك بەر سكم كەوت، ئاگر بەربوویەوە بیانكەمان ئەفسەرێك هات و بردمیە سەربان و من ئاگام لە خۆم نەمابوو، دواتر ئەفسەرەكان لەگەڵ هێرشبەرەكان كەوتنە بەرامبەركێ و پێكدادان، لەو كاتەدا من گوازراومەتەوە بۆ نەخۆشخانەیەكی سەربازی بەناوی (نەخۆشخانەی سەدام) لە ناصریەو لەویش نەشتەرگەریم بۆ دەكرێت، بارودۆخم زۆر خراپ تێكدەچێت لەبەر ئەوەی برینەكەم چڵك دەكات.

رۆژی 8 ئازار هەندێك لە یەكینەكانی پاسەوانانی سنوور دەگەنە ناوچەكەو بەو بۆنەیەوە چەكدارەكان دەكشێنەوەو منیش بە كۆپتەرێك دەگوازرێمەوە بۆ بەغداد، دەبرێمە نەخۆشخانەی ئیبن سینا كە تایبەت بوو بە بەرپرسە باڵاكانی عێراق.

سەدام حوسێن لە نەخۆشخانە سەردانی كردم، ئەو دەیویست لە زاری منەوە ڕوداوەكان ببیستێت بەڵام دۆخی تەندروستی من زۆر خراپ بوو، جگە لەوەش بارودۆخی دەرونیم زۆر نالەبار بوو بۆیە بەتوندی قسەم لەگەڵ كرد، لێم پرسی ئەم شتانە چین ڕوودەدەن.؟

من پیم نەگوتی عێراق تێكدەشكێت؟ خەڵك بۆچی هێرشمان دەكەنە سەر؟سەربازە هەڵاتوەكان بۆچی هێرشمان دەكەنە سەر؟ بۆچی هەموو خەڵك دژمانە؟ ئەوەی بەسەر سوپادا هاتووە چیە؟
سەدام بارودۆخی تەندروستی من زۆر كاریگه‌رەی لێكردبوو، زۆر بە كورتی وەڵامەكانی منی دەدایەوە، وەك ئەوەی دەیگوت لەو جۆرە دۆخانەدا ئەو شتانە هەر ڕوو دەدەن، لە ڕاستیدا ئەو قسانەی من شایانی قبوڵكردن نەبوون ئەگەر دۆخی تەندروستیم خراپ نەبوایەو دۆخەكەش نالەبار نەبوایە، سەدام حوسێن نیو كاتژمیر مایەوەلام و دواتر پزیشكەكانی ڕاسپارد كه‌ گرنگی بە تەندروستیم بدەن و ڕۆشت. دوو مانگ لەنەخۆشخانە مامەوەو دواتر پێنج مانگی پێچوو تا هەستامەوە.

ئەی دوای ئەوە كەی بینیتەوە؟
كاتێك بانگ دەكراین بۆ بۆنە نیشتیمانی و حیزبیەكان و جەژنەكان، جگە لەوانە ، لە هیچ شوێن و نوسینگەیەك دەوامم نەركردووە، نە لەناو كۆشكی كۆماری و نەلەناو حیزب، سەدام حوسێن دەرسی وەرنەدەگرت. بۆیە گەشتمە ئەو بڕوایەی كە دەبێت ئەم ڕژێمە لەبنەوە دەبێت بڕوخێت و دروست بكرێتەوە.

تۆ لەو باوەڕەدایت شەڕی ئەمەریكیەكان لە دژی سەدامكارێكی حەتمیەو دەكرێت؟
خەیاڵم بۆ ئەوە دەچێت كە بڕیاری ئەمەریكا بۆ لادانی سەدام حوسێن و بە بوونی ئەو پێشەكیانەوە كە هەیە شەر لە دژی سەدام حەتمیەو هەردەبێت. ئەمەریكا ئامانجی دوور مەوداو ستراتیژی خۆی هەیەو پێگەو شوێنی عێراقیش زۆر گرنگە.

ئایا شەڕی ئەمەریكا چارەسەرە؟
بە بڕوای من چارەسەر بە فشاری ئەمەریكا و نێو دەوڵەتی دەبێت لە ڕێگەی خەڵكەو ببێت لە پێشدا ئەوان ڕابپەڕن، لەوەش گرنگتر ئەوەیە ئەمەریكا گوتاری خۆی بگۆڕێت، بە جۆرێك بێت جەخت لەسەر یەكپارچەیی خاكی عێراق بكاتەوە و بتوانێت لەسەر پێی خۆی ڕابوەستێت و خەڵك و سوپاكەی دەست پێشخەری بكەن لە گۆڕینی ئەو رژێمەدا لەبری ئەوەی لەو شەڕەدا بدرێت لە پێكهاتەی ژێرخانی دەوڵەت و ئیدارەو دامەزراوە عێراقیەكان.
دەبیت هەمووان ئەوە بزانن كە عێراق وڵاتیكی سەختە و چارەسەری ڕاستەقینەش دەبێت لەناوخۆی وڵاتەوە هەڵبقوڵێت لەگەڵ ئەوەشدا لە دەرەوە فشاری بەهێز بكرێت.

پێت وانییە گۆڕانكاری و بەسەردا دانی سەرانی دەسەڵات پێویستی بە بوونی سەربازی هەیە كەلەسەرەوە بن؟
من پێم وانییه‌ پێویستی بەو كەسانە هەبیت كە لە پلەی سەربازیدا لەسەرەوەی دەسەڵاتن، من پێم وایە سوپا پشتیوانی لە حكومەت دەكات لەبەر ئەوەی فشاری زۆریان لەسەرە، بەڵام دەبێت سوپا ڕۆڵی گۆڕانكاری ببینێت.

من تێگەشتم، واتە هاتنی جەنەڕاڵێك دۆخەكە چارەسەر ناكات؟
بەڵێ، دەبێت هەمووان ئەو بۆچوونە لەناخی خۆماندا هەڵكێشین ، ئەوانە كۆمەڵێك خەڵكی بێزراون لەناوخۆو دەرەوەی وڵاتیش لە هەموو جیهان، سوپا دەبێت رۆڵی خۆی بزانێت كە بەرگرییە لە خاك و نیشتیمان و ئارامی ئەوەش لە ڕێگەی پشتیوانی كردن لە حكومەت و پابەند بوون بە یاساكانییه‌وە. ئەو حكومەتەش كە لەدوای سەدام حوسێن دەسەڵات بەدەستەوە دەگرێت دەبێت جەخت لەسەر هێزەكانی ناوخۆ بكاتەوە و دەبێت حكومەتی بنە فراوان بێت، عێراق دەوڵەمەندە بە وزەو توانای جۆراوجۆر.

ئەگەر شەڕ دەست پێبكات سوپا چی لێدێت؟
سوپا پارچەپارچەدەبێت، عێراق هەڵدەوەشێتەوە، كارەسات ڕوولە عێراق دەكات و لەوانەشە هەموو ناوچەكەش بگرێتەوە، ڕوداوی سەیر ڕوودەدەن بۆ ماوەیەكی زۆر شوێنەوارەكانی دەمێنێتەوە لەسەر ناوچەكە، تا ئێستاش وێنایەكی ڕوونی ناوچەكە لەبەرچاودا نییه‌ تا بزانرێت دوای جەنگەكە چی ڕوو دەدات، بۆیە من دەڵێم با چارەسەرەكان عێراقی بن و لە لایەن كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیەو هاوپەیمانان و لەسەروو هەمووشیانەوە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا پشتیوانی بكرێت.

لەو باوەڕەدایت شەڕەكە ترسناك بێت؟
ترسناك دەبێت، ئەو گۆڕانكارییەی من بانگەشەی بۆ دەكەم كەمترین زیانی دەبێت، لەو باوەڕەدام لەو ڕێگەیەوە سوپا بە خێرایی واز لە پابەندبوونی دەهێنێت بە سەدام حوسێن -ەوە.

توانای ئێستای حكومەتی عێراقی چۆن دەبینیت ئەگەر ئەمەریكا هێرشەكانی دەست بكات بە شەڕ؟
چارەسەری مسۆگەرو باشتر چارەسەری عێراقییە، من بانگی خەڵكی عێراق و سوپاكەی دەكەم ئابڵۆقەی رژێمەكەی سەدام بدەن و لایببەن، بە پێی شارەزاییم لە بواری سەربازیدا، ئەم كارەش ڕێی تێدەچێت بەمەرجێك ئەمەریكا و هاوپەیمانە خۆرئاواییەكانی گوتارەگەیان بگۆڕن، ئەو وتارەی ئێستای ئەمەریكیەكان بە ڕێیەكی هەڵەدا دەڕوات، لەبارەی شەڕی عێراقەوە بە لێدانی ژێرخانی ئابووری و تێكشكانی سوپای عێراق وئەوجار ڕوخانی ڕژێمی سەدام. ڕاستە لەو ڕێگەیەشەوە ڕژێمی سەدام دەڕوخێت، بەڵام لەگەڵ ئەویشدا گەل و خاكی عێراق تیادەچن، جەنگی هەموو لایەنە دەبێتە هۆی هەڵوەشاندنەوەی عێراق، زیان بە چەند نەوەیەكی ئەو وڵاتە دەگەیەنێت، زیان و لێكەوتەكانی زۆر دەبن، من پێشنیار دەكەم و ڕووی دەمم دەكەمە سوپای ئەمەریكاو خۆرئاواییەكان،باگوتارەكانیان پشتیوانی بێت بۆ عێراق و سوپاكەی تا ڕژێمی سەدام حوسێن بڕوخێنن و عێراقێكی نوێ بونیات بنێنەوە، كار بۆ ئەوەبكەن سامانی وڵاتەكە بمێنێتەوەو بۆ عێراقیەكان بێت، كار بۆ ئەوە بكەن سزا ئابوریەكانی سەری هەڵبگیرێت و جەخت لەسەر عێراقێكی دیموكراتی فرەلایەن بێت و بەپێی بەڵگە نامە نێودەوڵەتیەكان بەڕێوە بچێت، ئەم جۆرە گوتارە لای هێزە چەكدارەكان و گەلی عێراقی لەگەڵ بوونی شمشێری هەڕەشەی ئەمەریكی و خۆرئاواییەكان بەسەر سەدام حوسێن و ڕژێمەكەیدا سەردەكەوێت، بەڵام ئەوەی گرنگە دەبێت خۆمان ڕژێمەكە بڕوخێنین.

توانای ئەوەتان هەیە؟
من دڵنیام هەر ئەوەنەی قاچمان خستەوە ناوخاكی عێراق، یەكە سەربازیەكان پەیوەندیمان پێوە دەكەنەوە، من زۆرم هەوڵداوە ڤیزایەك وەرگرم و بچمە باكووری عێراق، كاتمان كەمە و پێویستە بە خێرایی بجوڵێین، لەوانەشە هەرلەبەر ئەوە بێت هەڵمەتی ناڕەوا بۆسەرم زیادی كردووە، سەدام زۆر بەلایەوە گرنگە من لەوێ نەبم، ترسی ئەوە ئەوەیە نازانێت تواناو باڵانسی هێزی من لەناو سوپادا چەندە؟ چەندین ئەفسەری سەربازی هەن كە بەتەواوی ئامادەگی خۆیان دەربڕیوەكە پێكەوە كار بكەین بۆ ئەوەی بەغداد كەرت و پەرت بكەین، من لەوە دڵنیام كاتێك چووینەوە خاكی عێراق بە هەزاران سەرباز و ئەفسەر لە دەورمان كۆدەبنەوە.

من لەوە تێدەگەم تۆ ئامادەگی ئەوەت تێدایە سەرپەرشتیاری هێزی سەربازی بكەیت لە باكووری عێراقەوە؟
ئامادەم لەو گۆڕانكاریانەدا ڕۆڵم هەبێت، من سوپا باش دەناسم، ئەگەر یەكەیەكی سەربازی بجوڵێت هەزاران كەس شوێنی دەكەون و لە دەوری كۆدەبنەوە، كاتێكیش سوپاو جەماوەر تێكەڵ بە یەكتری بوون هیچ هێزێك ناتوانێت ڕوبەڕویان ببێتەوەو وبەرگەیان ناگرێت.

ئایا هیچ ئاماژەیەك هەیە بۆنی ئەوەی لێوە بێت لەناو سوپادا؟
دەگەڕێمەوە سەر قسەی پێشووم و دەڵێم سوپا ئامادەیە ئەو كارە بكات، ئەگەر گوتاری ئەمەریكاو نێو دوڵەتی بگۆڕێت، عێراقیەكان دڵنیا بكاتەوە لە چارەنووسی خۆیان و وڵاتەكەیان.

ئەی كاتێك دۆخی ئۆپۆزسیۆنت بینی لە تاراوگە، تووشی بێزاری و خاوبوونەوە نەبویت؟
من لەناو ئەو بابەتەدا نیم، لەو باوەڕەدام سوپای عێراقی هەموو جۆرە پێكهاتەیەكی تێدایەو نموونەیەكە لە گەلی عێراق، لەو باوەڕەش دام سوپای دوای سەدام حوسێن دوور دەبێت لە سیاسەت، من ئەمە لەو زانیاریانەوە دەڵێم كە پەیوەندی بەرفراوانم هەیە لەگەڵ هەموو ئۆپۆزسیۆنەكان، بەتایبەتی هێزە كوردیەكان كە زۆر متمانەم پێان هەیەو ئەوانیشمتمانەیان بە منە، دەمانەوێت هەردولامان پێكەوە ئەو مەترسیانە تێپەڕێنین.

بیهێنە بەرچاوی خۆت، سەركردەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان بە سەرۆكایەتی مەسعودبارزانی  و سەركردەكانی یەكێتی نیشتمانی كوردستان بە سەرۆكایەتی مامۆستا جەلال تاڵەبانی و و بزوتنەوەی ئیسلامی ( نزار خەزرەجی لێرەدا ناوی بزووتنەوەی بە وحدە هێناوە كە دیارە مەبەست بزوتنەوەی ئیسلامیە لەبەر ئەوەی یەكگرتووی ئیسلامی 1994 دامەزراوە – وەرگێڕی كوردی) كە لە هەڵەبجەدا بوون كاتێك كیمیاوی پێدا كراوە، هەموو ئەو هێزانە نامەیان ناردووە بۆ وەزارەتی دادی دانیماركی و جەختیان لەسەر ئەوە كردوەتەوە كە من هیچ پەیوەندییەكم بە كیمیایی بارانی كوردەكانەوە نییه‌، نامەكان جەخت لەسەر ئەوە دەكەنەوە كە بەرپرسیارێتی لە ئەستۆی سەدام حوسێن و كوڕە مامەكەی عەلی حسن مجید دایە. بە هیچ شێوەیەك نزار خەزرەجی  پەیوەندی پێوە نییه‌و ئەوەی ئێمە زانیبێتمان ئەو زۆر دژی بەكارهێنانی توندو تیژی بووەو دامەزراوەكانی ئەو رژێمە لە پشتی ئەو هێرشانەوەن، لە گەڵ هەموو ئەو راستیانەش دا هێشتا هێرش لەلایەن بەعسیەكانەوە دەكرێتە سەر من لەبەر ئەوەی هەركەس لەو سوپایە دوور بكەوێتەوە ڕقیان لێی دەبێتەوەو قسەی بۆ دروست دەكەن.

گریمانەی كێ دەكەیت رابەرایەتی گۆڕانكاریی بكات؟
من وای دەبینم گۆڕانكاری دەبێت حكومەتێكی راگوزەری مەدەنی كە لە خەڵكانی ناوخۆی عێراق پێكبێت سەرۆكایەتی بكات، نوێنەرایەتی هەموو پێكهاتەكان بێت، وە دەبێت پشتیوانی و هاوكاری هێزە سەربازیەكان بكرێت بۆ ئەوەی هەموو ناسۆرەكانی پێشوو بیر بچێتەوەو بسڕێتەوە، ئەو شتانەی لەسەردەمی سەدام هاتنە پێشەوە ببێتە مێژوو، پەیوەندیەكانی لەگەڵ وڵاتانی ناوچەكەو جیهانیش دابڕێژرێتەوە، هەروەها كار بۆ دروستكردنەوەی دامەزراوە دەستوریەكان بكاتەوە، ئازادی تەواو بۆ حیزب و رۆژنامەكان فەراهەم بكات، وە دادگاكان سەربەخۆیی تەواویان هەبێت. بە بڕوای من ئەمە دوو ساڵی دەوێت و دوای ئەوە خەڵك بەرەو سندوقەكانی دەنگدان بچن و پەرلەمانێكی راستەقینەی عێراقی هەڵببژێرن.

ئەی دەربارەی كێشەی كورد و فیدڕاڵییەت؟
من وەك عەرەبێك شانازی بەنەتەوەی خۆمەوە دەكەم، ئەمەش بۆ كوردێك و توركمانێكیش هەر وایە، دەبێت هەموو عێراقیەت لە مافدا یەكسان بن، دەبێت مرۆڤ لە ددانەكانی (شانە)بچن لە سایەی ڕژێمێكی ناوەندیی جیاواز لەوە كەهەیە پێكەوە بژین. جیهانی ئەمڕۆ هەمووی كار لە سەر لامەركەزیەت و فیدراڵیەت دەكات، دەبێت ئەوە جیبهێڵین بۆ گەلانی عێراق خۆیان لەو بارەیەوە بڕیار بدەن چ جۆری لامەركەزیەت و فیدراڵیەتێكیان دەوێت.

ئەی چارەسەری فیدراڵی؟
هەرچی شێوازێك گەلی عێراق بە باشی بزانێت دەبێت كار لەسەر ئەوە بكرێت، لامەركەزیەت سنورەكانی فراوانن و دەگاتە سنوری فیدراڵیەت، دەبێت دەستورێك بیتە ئاراوە كە چارەسەری هەموو كێشەكانی بەڕوونی تێدا بێت و داهاتووی لەسەر بونیات بنرێت، من تەنها لە سەر بنەما گشتیەكان قسەم هەیە، هەر كەسێك بیەوێت چارەسەری ئامادەكراو بخاتە بەردەست ئەو لە بری میللەت بڕیاری داوە.

تۆ لەو باوەڕەدایت، حكومەتی ڕاگوزەر لەكاتی روخانی ڕژێمدا پێكبێت و پێكهاتەكانیشی لەناوخۆی وڵاتدا بێت و سەركەوتووش بێت؟
بەڵێ، دەبێت هەموو ئەو هێزانەی فشاریان لەسەر بووە، گرفتاری دەستی ڕژێم بوون و رۆژانە لەناو دۆخی نالەباری عێراق دا دەژین، تەنانەت ئێمە چەند ساڵێكی كەمیشە هاتوینەتە دەرەوی عێراق كەچی دابڕانێكی گەورەی هەیە لە نێوان ئێمەو ڕوداوەكاندا، لەناوخۆی عێراق خەڵكی زۆر باش ونایاب هەن، دەكرێت لەوانە پایەكانی حكومەتی نیشتمانی دروست بكرێت.

باوەڕت وایە حكومەتی داهاتووی داوی سەدام حوسێن ڕوبەڕوی ئصوڵیە عێراقیەكان ببێتەوە؟
هەر گۆڕانكارییەك لە عێراق ڕوو بدات و عێراق دەستی نەڕوات بەسەریدا، ململانێی گەورە لەنێوان نەتەوەو پێكهاتە ئاینی و مەزهەبییەكاندا ڕوو دەدات، ئەمەو سەرەڕای سەرهەڵدانی تۆڵەسەندنەوە، هەر بۆشاییەكی ئەمنی و ئیداری بێتە ئاراوە دەبێتە سەرەتای شەڕێك كە كۆتاییەكەی دیارنەبێت. ئەم جۆرە شەڕانەش كاریگەری دەبێت بۆ سەر عێراق لە دەرەوەی سنورەكانی.

تۆ هەر پێداگری دەكەیت كە دەبێت لادانی ڕژێمی عێراق لەناوخۆوە بێت؟
ئەوە زۆر ڕاستە. ئەگەر عێراقیەكان بزانن ئەوەی بەسەریان دێت و چاوەڕێ دەكرێت چاكەیە، چاوەڕێ دەكرێت سوپاو گەلی عێراق بجوڵێنیت، من ڕاستگۆیانە پێت دەڵێم، ئەترسم لەوەی ئەگەر لێدانەكە لەدەرەوە بێت عێراق پارچە پارچە بكات و كارەسات بۆ چەند نەوەی دوای خۆی بەجێبهێڵێت، ئەگەر پشتی سوپای عێراق بشكێت ئەوا ململانێ خوێناویەكان سەرهەڵدەدەن و ئەزمونەكانی پێشوو هیچ نابێت لە چاویدا. ئەگەر نەتوانرێت دەست بەسەر پرۆسەی گۆڕانكاریەكەدا بگیرێت، دەبێتە پشێوی گەورە، كوشتار، پاكتاوی شوناس دەست پێدەكات.

ئەی لەڕۆڵی وڵاتانی دراوسێ ناترسیت ئەگەر عێراق لاواز ببێت؟
ڕاشكاوانە بڵێم، عێراقی ئەمڕۆ بی سیادەیە، سەربەخۆیی لەدەست داوە، كەرامەتی كەوتۆتە ژێر پرسیارەوە، بە هەموو مانایەك لە ئێستادا وەك ئەوە وایە لە `ژێر ده‌ستی داگیركه‌ردا بێت بە هۆی ئەو بریارە نێو دەوڵەتیانەوە، عێراق سەربەخۆیی و سەروەریەكەی پارچەپارچە بووە. ئەوەی كە هەیە پیاوێك لەسەر كورسییەك دانیشتووە ناوی سەدام حوسێنە و دەستی گرتووە بە هێزە ئەمنییه‌كانییه‌وە.

ئایا عێراقیەكان لە سەرەتاوە سەرسام بوون بە سەدام حوسێن؟
بەڵێ، لە قۆناغەكانی سەرەتادا دەیان بینی گەنجێكی حەماسییەو زۆر نموونەیییە، زۆرینەی خەڵك پێی سەرسام بوون، سەركردەی داهاتووی وڵاتیان تێدا دەبینی كە عێراق چاوەڕێی دەكات، ئەویان لە ئەحمەد حەسەن بەكر پێ باشتربوو، سەدام حوسێن پێشوازی لە وەفدەكان دەكرد، هەڵوێستەكانی دەردەبڕی، لە كۆبوونەوەو كۆنفراسەكان بەشداریی دەكرد، دەبێت ئەوەشمان بیر نەچێت عێراق وڵاتێكە لە نەوت، داهاتی زۆر، خەڵك خەونی هەبوو بحەوێتەوە، باوەڕیان وابوو سەدام حوسێن پیاوی دروستكردن و بونیادە.

ئایا بەكر لەناو سوپادا خۆشەویست بوو؟
ئەو كاریزمایەی سەدام حوسێن هەیبوو، ئەحمەد حەسەن بەكر نەیبوو، زۆر پارێزكار بوو، لە داهاتووی وڵات و سوپاش دەترسا، سەركێشی نەدەكرد، دەست پاك بوو، بە مووچەكەی خۆی دەژیا، دەستی بەسەر منداڵەكانی خۆیدا دەڕۆشت و نەیدەهێشت كاری بازرگانی بكەن، خەڵك رێزیان لەو خاوێنییه‌ی دەگرت.

لە هەشتاكاندا پەیوەندییەكانی نێوان عێراق و سوریا باش نەبوو، ترستان لە هەڵگیرسانی شەر نەبوو؟
بە هۆی هەستەوەری ڕوداوەكان و كێشەی حیزبی كۆن لە نێوان هەردولادا جگە لە ناكۆكی نێوانیان لەسەر پەیوەندی لەگەڵ ئێرانی دوای ڕژیمی شا، ئەو پەیوەندیەش نهێنی نەبوو، بەڵام ئەوە بەڵگەیەك نەبوو بۆ هەڵگیرساندنی شەڕ، لە بنەماشدا كەس گومانی ئەوەی نەدەكرد ئێمە شەڕی وڵاتێكی عەرەبی بكەین، هەر بۆیە داگیركردنی كوەیت زۆر نامۆ بوو لای هەمووان، چونكە ئەو كارە نەدەگونجا لەگەڵ هەموو ئەو دروشمانە كە پێشتر بەرزمان كردبوویەوە.

لە كۆتایی هەشتاكاندا عێراق هاوكاری سەربازی پێشكەشی ئەو لایەنانەكرد كە دژی سوریا بوون و چووبوونە لوبنان؟
ئەو دۆسیەیە لەئۆباڵی دەزگای موخابەرات و سەرۆكایەتیدا بوو، هیچ پەیوەندییەكی بە ئێمەوە نەبوو، ئەو دۆسیانە دەرەكی بوون و دەزگای هەواڵگری سەرپەرشتی ڕاستەوخۆی دەكرد لە گەڵ سەرۆكایەتی كۆمار، دەمانزانی كە هاوكارییەك پیشكەش بە (عیماد مێشێل عۆن) و لایەنەكانی تریش دەكرێت كە دژی سوریان، ڕاستیەكەش ئەوەبوو پەیوەندی بە ململانێی نێوان عێراق و سوریاوە هەبوو بەڵام شەڕەكە لە سەر خاكی لوبنان بەڕێوە دەچوو، بەداخەوەی لوبنانییه‌كان بە هۆی گرفتەكانی خۆیانەوە شەڕی لایەنە دەرەكیەكانیان دەكرد بە بریكاری و وەكالەت.

پەیوەندی سەدام زۆر بە هێزبوو لەگەڵ یاسر عەرەفات؟
بەڵێ، عەرەفات كەسایەتی سەدام حوسێنی زۆرباش دەناسی، دەیزانی خاڵە لاوازەكانی كامانەن، ئەو دەیزانی لەچی كاتێكدا و چۆن قسەی لەگەڵ دەكات بۆ ئەوەی دەستی كراوە بێت بەرامبەری، ئەو پێی دەگوت (سەرۆك) بە ئاشكرا قسەی لەگەڵ دەكرد لەبارەی قودسەوەو پێكەوە بە سواری ئەسپی سپی بۆ نوێژ دەچوونە مزگەوتی ئەقصا و سەدام حوسێنیش هەستی بە شانازی گەورە دەكرد.

ئایا سەدام حەزی بەوە هەبوو بچێتە جەنگ لەگەڵ ئیسرائیل؟
بێگومان، هەڵوێستی دیاری سەدام لەبەرامبەر ئیسرائیل ئاشكرا بوو، ئەگەر حەزیشی پێ كردبێت دوای تەواوبوونی شەڕی عێراق و ئێران ئەو فرسەتەی لەدەست چوو، كاتیك قسەی بۆ گشتی خەڵك دەكرد دەیگوت دان بە كیانی زایۆنیدا نانێین و دەبیت نەمێنێت.

رۆژانێك هەبوو دەیگوت نیوەی ئیسرائیل دەسوتێنم؟
بەداخەوە ئەوە سەرەتای بەریەك كەوتنی بوو لەگەڵ ئیدارەی نێو دەوڵەتی، هەندێك لە چواردەورەكەی هەواڵیان بۆ سەدام دەهێنا گوایە ئیسرائیل دەیەوێت كارگەكانی پیشەسازی سەربازی بۆردومان دەكات، ئەویش لەوەڵامدا هۆشداری بە ئیسرائیل دەدا ئەگەر بدات لە كارگەو دامەزراوەكانمان نیوەی ئیسرائیل دەسوتێنین، ئەو بارودۆخە سەری لە داگیركردنی كوەیتەوە دەرچوو، ئەو هەڕەشانە سەرەتای تێكگیرانی بوو لەگەڵ خۆرئاوا.

ئەی روداوی فرۆكەكەی عەدنان خیرالله كە بووە هۆی لەناوچوونی وەزیری بەرگری لە ساڵی 1989 چۆن بوو؟
عەدنان فەرماندەیەكی بەتوانابووو لەناو سوپادا خۆشیان دەویست و لایەنگرانی زۆر بوون، لە نێوان ئەوو ئەفسەرەكاندا خۆشەویستی و ڕێزی دوو لایەنە هەبوو، زۆرینەی ئەفسەرەكان بە بوونی ئەو دڵخۆش بوون هەستیان بە دڵنیایی دەكرد، عەدنان خیرالله برای هاوسەری سەدام حوسێن –ساجیدە- بوو لەگەڵ ئەوەشدا كوڕی خاڵۆشی بوو، لە شەری عێراق و ئێرانیشدا گرنگی زۆری بە سوپا دەدا، بە پێی پێگەكەی كەسایەتی دووەم بوو لە عێراق دا، بەتایبەت لە ساڵی 1986 وێنەكە گۆڕا، حوسێن كامل هاتە پێشەوە و كچی سەدام حوسێنی خواست و دەسەڵاتەكانی فراوان بوون و توانی شوێن بە كەسی دووەم لەق بكات و تادەهات درزی دووركەوتنەوەی سەدام و عەدنان خیرالله گەورەتر دەبوو.

رۆژێكی ساڵی 1989 كۆبوونەوەی وەزارەتی بەرگری دەبێت كە گەورە ئەفسەرەكان لەوێن، ئەفسەرێك دەچیتە ژوورەوەو سڵاو لە وەزیری بەرگری دەكات و نوسراوێكی لە سەرۆكی گشتی یەوە پێدەدات،  لەناو وەزارەتی بەرگریدا دەزگایەك هەبوو كە پەیوەست بوو بە توانای زانستی ئەفسەرەكانەوە و ڕاستەوخۆ وەزیری بەرگری سەرپەرشتی دەكرد و پەیوەندییان بە پیشخستنی چەكەكانەوە هەبوو، لەناوەڕۆكی نامەكەدا هاتبوو پێویستە لە سەر هەموو ئەندامانی ئەو دەزگایە لە ماوەی 24 كاتژمیردا پەیوەندی بە پیشەسازی سەربازییەوە بكەن و ببنە میلاكی ئەو دەزگایەو راستەوخۆ حوسێن كامل سەرپەرشتییان بكات، ئەو نوسراوەش وەك لێدان بوو لە عەدنان خیرالله، ئەویش هەڵچوو گوتی: ئەم كارە چیە؟ سوپاو وڵاتیش وێران دەكات، سەدام چی كردووە؟ منیش گوتم گەورەم: ئەگەر یارمەتیم بدەی دەمەوێت تكات لی بكەم ئەم قسەیە لەبەردەم ئەو ئەفسەرانەدا نەكەیت، چونكە دەچن دەیگێڕنەوەو زیادەشی پیوە دەنێن و ئەوەندەی تر پەیوەندیەكانتان دوور دەكەوێتەوە، ئێمە دەمانویست وەك خۆی بمێنێتەوە، چونكە پێمان وابوو بەو جۆرە دڵنیاترین.

چووم بۆ نوسینگەكەی خۆم، عەدنان كەوتە شوێنم و پێی گوتم: چی ڕوودەدات؟ حوسێن كامل كێیە؟ ئەم هەنگاوانە وڵات وێران دەكات، ئەو شەیتانە سوپا هەڵدەوەشێنێت، سەدام تۆ عاقڵیت چۆن ئەم كەسە توانی هەڵت بسوڕینێت و گاڵتەت پی بكات؟  چۆن توانی بریار بدات هەرچی زانا و شارەزاكانی ناو وەزارەتی بەرگرییە پەیوەست بكات بە حوسێن كاملەوە.

بێگومان ئەم جۆرە قسانە بۆ وڵاتێكی وەكو عێراق زۆر مەترسیداربوو، منیش پێم گوتەوە: گەورەم تكات لێدەكەم ئەگەر هەست بە شتێك دەكەیت قسە لە گەڵ خودی سەرۆك بكەو قسە لای كەسی دیكە مەكە، ئەوەی ئێمە دەمانەوێت مانەوەی تۆیە چونكە تۆ پشت و پەنای بۆ ئێمە، ئەویش وەڵامی دایەوە، فەریق نزار تۆ وادەزانی حوسێن كامل دەهێڵێت بیبینم؟ نایەت بە خەیاڵمدا بهێڵێێت ئەوەش لە ڕێگەی ژنەكەیەوە. بۆ تۆ پێت وایە من هەموو جارێك سەرۆك دەبینم؟

من خۆم شایەتی ئەو حاڵەتە بووم و بۆم دەركەوت كەچەندە گرژی و ئاڵۆزی لە نێوان عدنان خیرالله و حوسێن كامل دا هەیە، رۆژێك سەدام حوسێن لەگەڵ خێزانەكەیدا دەچن بۆ گەشت لەباكووری عێراق، عەدنان خیرالله ش دەچێت، لەو دانیشتنەدا هەندێك قسەی لەبارەوە دەكرێت تاڕادەیەك جێگەی ڕەزامەندی دەبێت، عەدنان سواری كۆپتەرەكەی دەبێت و بەرەو بەغداد دەگەڕێتەوە بەڵام دەكەوێتە خوارەوە. من بۆ خۆم نازانم هۆكارەكە كەش و هەوای خراپ بوو یان بریتی بوو لە پلانێكی داڕێژراو بۆی.
مردنی عەدنان خیرالله شۆكێكی گەورە بوو بۆ سوپا و بۆ خەڵكی عێراق بەگشتی، پیاوێكی خراپ نەبوو، حەزی بە چاكەكاریش دەكرد، ئەفسەری چاك نابێت خراپەكارو ئازاربەخش و خوێنڕێژ بێت. ئەوە كاری خەڵكی تازە پیاكەوتووی هیچ لەبارا نەبووە.

بۆچی له‌ ساڵی 1996 بڕیاری هاتنە دەرەوەتدا ؟
من پێم وابوو دوای شكستی كوەیت كە بەسەر عێراق دا هاتبوو، سەدام حوسێن پێداچوونەوە بە بۆچوونە سیاسیەكانیدا دەكات، هەمووی وانەبوو كەوتم، دواتر گەشتمە ئەو بڕوایەی كە سەدام حوسێن گۆڕانكاری بەسەردا نایەت، بگرە توندوتیژتر بووە، هەڵبژاردن كرا بە ڕێژەی (99.99% )ی دەنگەكانی هێنا، ئەمەش واتای ئەوەیە چوار هەزار كەس دەنگیان نەداوە، دوایی لەسەر تەلەفزیۆن گوتی هیوادارم ئەو چوار هەزار كەسە لە پەیامەكە گەشتبن، بۆیە هەستم بەوە دەكرد كە واجب و ئەركی من لەم وڵاتەدا كۆتایی هاتووە و دەبێت وڵات بەجی بهێڵم و چاریشم نەبوو.

چۆن چویتەدەرەوە؟
شەش مانگ پیش لەوەی بچێتە بواری جێبەجێكردنەوە فیكرەكەم بۆهات. من لەو باوەڕەدابووم ماڵەكەم بە ئامێری دەنگ گوازەرەوە چێنرابوو، بۆیە هەركات قسەیەكمان هەبووایە دەچووینە سەربانی خانوەكان بە چپەو بێدەنگی دەمانكرد پلانمان بۆ دادەنا، لەڕاستیدا ژمارەیەك ئەفسەر پیشتر چووبوونە دەرەوەی عێراق و لە هەندێك شوێنی جیاواز نیشتەجێ ببوون، ئەوان پێیان وابوو گۆڕانكاری لەناو سوپادا پەیوەستە بەكەسەكانەوە و دەبیت كەسێك بێت توانای هەبێت و خۆشیان بوێت، ئەوان دەیانگوت ئەو كەسە تۆیت، ئەوان پەیوەندییان بە هەندێك شوێنەوە كرد و بیرۆكەكەیان پێدان و ئەوانیش وەریان گرت و دەستخۆشییان كرد، لایەنەكانیش هەمووی لایەنی نێودەوڵەتی بوون.

من لە ساڵی 1995 ەوە هەوڵی چوونە دەرەوەم دابوو، كوڕەكەمم ناردە دەرەوە تا پەیوەندی لەگەڵ هەندێك لایەن دروست بكات، چوون  گۆڕانكاری بە كەسێكی دیاریكراوی گەورە دەكرێت كە دەست ڕۆشتووبیت لەناو سوپای عێراقدا، بەڵام كاتیك گەیشتە سەر سنوور هیزە ئەمنییه‌كان پێیان گوتبوو ناوی تۆ لە ڕیزی ئەو كەسانەدا یە كە بۆیان نییه‌ بچنە دەرەوەی  وڵات و ناوی لەڕیزی بەرپرسەكاندا نوسرابوو، بۆیە نەیتوانی سەفەر بكات.

دواترلە ڕێگەی هاوسەری كچە بچووكەكەمەوە كە ئێستا لە ویلایەتە یەكگرتوەكان نیشتەجێیە، كچەكەم توانی بچێتە دەرەوە چوونكە ناوی لەسەر نفووسی مێردەكەی بوو، مێردی كچەكەم هاتەوە و گوتی هەندێك ئەفسەری گەورەی عێراقی لە جموجوڵدان و دەیانەوێت شتێك بكەن،  لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیش لێك تێگەشتتن هەیە لە نێوانیاندا، ئەوان چاوەڕوانی وەڵامی تۆن ئەگەر تۆ بتەوێت؟ هەستم كرد وەك سەربازێكی نیشتیمان دەبێت هەڵوێستێكم هەبێت لەبەرامبەر نیشتیمان، ڕەزامەندیم نواندو بەرنامەم دانا بۆ چوونە دەرەوە رۆژی 14 ئازاری 1996 چوومە دەرەوە.

لە چ ڕێگەیەكەوە؟
چاودێری زۆر توندو قورس بوو، ئێمەش ویستمان هیچ جۆرە گومانێك نەكرێت، یەكەم جار سیناریۆیەكمان ڕێكخست و گوتمان دەچین بۆ سەردانی كەسێك و چەند رۆژێك دوا دەكەوین، بێگومان پاسەوانەكان دەیانزانی كە دەڕۆین بۆ ئەو شوێنە، بەڵام لە دیاریكردنی كاتەكەدا هەڵەیەك ڕویدابوو بۆیە سەری نەگرت بۆمان و نەمانتوانی ئەوكەسە ببینین، بۆیە بەناچاری گەڕاینەوە بۆ ماڵەوە، ئەو رۆژە هاوكات بوو لەگەڵ گەڕانەوەی حوسێن كامل لە ئەردەن، هەرلەخۆمەوە دڵم ناڕەحەت بوو وام دەزانی بە كارەكەی زانیووەو بۆ ئەوە هاتوەتەوە هەواڵەكەم بگەیەنێت، بەڵام دواجار دەركەوت ترسەكەمان لە جێگەی خۆیدا نەبوو، دوای سێ هەفتە بە پاسەوانەكانمان گوت خزمێكمان لە دیالە كۆچی دوایی كردووە دەبێت بەشداری پرسەكەی بكەین.

بە دوو ئۆتۆمبێل ڕۆشتین، هەستاین بە كارێكی سەرتێكدەرانە، یەكەمجار بەرەو دیالە رۆشتین و دواتر بەرەو باكوور و بەرەو موسڵ، پاسه‌وانەكانی ماڵەوە تەواو باوەڕیان بەوە كردبوو كە بۆ تەعزێ دەچین و پێم گوتن دوو ڕۆژ دەمێنینەوە وەك داب و نەریتی خۆمان، گەشتینە مووسڵ، لەوێ چاومان كەوت بە بەرپرسێك، لەوێوە بردینی بۆ (ئاكرێ) لەناوچە كوردیەكان، هیچ بەڵگەنامەو پاسپۆرت و شتێكمان پێ نەبوو، بۆ ئەوەی ئەگەر دەستگیر كراین هیچ گومانێكمان نەخرێتە سەر.

دوو شەو ماینەوە لە ئاكرێ، دواتر چووینە زاخۆ، دواتر چووینە توركیاو لە 21 ی ئەو مانگەدا گەشتینە (عەمان).

لە كوردستان چاوت بە كێ كەوت؟
نامەوێت ناوی كەس بهێنم بە تایبەتی، چوون نامەوێت هیچ كەس بە هۆی منەوە تووشی ئازارو ناڕەحەتی ببێت، لەناوچە كوردیەكانەوە تێپەڕیم و پارێزەریشیان بۆ دانام.

ئەی لە ئەردەن چۆن پێشوازی كرایت؟
هەڵوێستیان وۆر باش بوو، خانوویەك و پاسەوانیان بۆ دابین كردم، دوو ساڵێك لەوێ مامەوە، لەو ماوەیەدا پێنج جار هەوڵی كوشتن و تیرۆر كردنم درا. بەڵام پێش جێبەجێكردنی ئاشكرام دەكردن، جگە لە یەكێكیان ئەویش ئۆتۆمبێلێك بە بەردەم شوێنی مانەوەو نیشتەجێبوونەكەمدا ڕۆشت و تەقەی كرد، سوپاس بۆ خودا كەس پێوە نەبوو.

ساڵی 1998 ئیتر ئەوە یەكلایی بویەوە دەبێت ئەردەن بە جێبهێڵم لەبەر ئەوەی موخابەرات و دەزگای هەواڵگری عێراق چالاكیەكانی زۆر زیادیان كردبوو، هەموو هاوڕێكانم جەختیان لەسەر ئەوەدەكردەوە كە ئیتر دەبێت ئەوێ جێبهێڵم، لەبەر ئەوەی نەوەكو منداڵێكم بڕفێنن و بمخەنە ژێر فشارەوە و بكەومە ناڕەحەتییەوە، چوومە ئیسپانیا و شەش مانگ لەوێ ماینەوە، لەڕێگەی موخابەراتی ئەردەنەوە پێم ڕاگەینرا كە تیمێكی تیرۆری موخابەراتی عێراقی هاتوونەتە ئیسپانیا بۆ كوشتنی من، داوای لێكردم شوێنی مانەوەو نیشتەجێبوونم بگۆڕم، وامكرد، بە خێرایی گەڕامەوە ئەردەن، جارێكی تریش بە شوێنەكەمیان زانییەوەو  ناچار ساڵی 1999 چوومە دانیمارك.

دوای هاتنە دەرەوەت لە عێراق هیچ لایەنێكی عەرەبی پەیوەندییان پێوە نەكردی؟
پەیوەندییان كرد، ئاراستەی گشتی هەرێمی و جیهانیش وابوو كە ئیتر دەبێت ڕژێمی سەدام حوسێن كۆتایی بێت، كە هاتمە دەریشەوە نەڕوخا، ئەوە بەشێك بوو لە بێ ئومێدبوونی من، من بۆ ئەوە هاتمە دەرەوە تا رژێمەكە بڕوخێت.

ئەی سەدام حوسێن خوڵكی گەڕانەوەی نەكردیت؟
خۆی نە، بەڵام دام و دەزگاكانی چەند جارێك پەیوەندییان كرد، قسەكانیان لە نێوان هەڕەشەو دەم چەوركردن و پەیمان دانی جۆراوجۆر دا بوو، ئەوان هەڕەشەیان زۆر دەكرد بەڵام نەیاندەزانی من لەسەرە پارێزراوەكان دەبم.

پێت وایە بە زویی دەگەڕێیتەوە بۆ عێراق؟
كار بۆ گەڕانەوە دەكەین، هەوڵی سەربازی و سیاسی گەورە لە ئارادایە، لە هەمان كاتدا قسەو قسەڵۆكی زۆریش هەن لە دژم بۆ ئەوەی نەتوانم بجوڵێم و ڕۆڵی خۆم نەبینم، زانیاری پشتڕاست كراوەم هەیە كە لایەنی پەیوەندیدار بە ڕژێمی بەعسەوە لەناو عەرەب و كوردەكانیش لە پشتی ئەو دەنگویانەوەن لە دژی من، بەداخەوە هەندێك لایەنی پەیوەندیداری دانیماركیش ئەو دەنگۆیانەیان لێ بووە بە ڕاست.

ئەوەی كە خوێندرایەوە دەقی وەرگێڕدراوی ئەو چاوپێكەوتنە رۆژنامەوانییە بوو كە لەگەڵ سوپاسالاری پێشووی عێراق ئەنجام دراوە، وەڵامەكان بیروبۆچوونی تایبەتی خۆی بووە، پێدەچێت ڕاستییان تێدا بێت و پێدەچێت بەشێكی دیكەی بانگەشەو چەواشەكاری بێت، بەشێك لە پێشبینییه‌كانی لەبارەی گۆڕانكاریەكانی عێراقەوە راست دەرچوون و بەشەكەی تری وادەرنەچووە، ئەوەی كە گرنگە بەلای ئێمە دیوێكی دیكەی پشتی ڕوداوەكانی ناو ڕژێمێكە تەنانەت زانیاریەكانی لە وەزیر و كاربەدەستە باڵاكانیش شاردۆتەوە، رژێمێك لەگەڵ لەناوچوونی خۆیدا سەری وڵاتێكی هەرە پیشكەوتووی دونیای عەرەبی خستە گۆڕ، ئەگەر سەدام حوسێن و ڕژێمەكەی بە دریژایی ساڵ درۆیان كردبێت و خەڵكیان چەواشەكردبێت، ئەوا قسەیەكی بەناوبانگی سەدام حوسێن زۆر ڕاست دەرچوو كە دەیگوت: (دەیانەوێت عێراق بگرن، ئەوان ناتوانن عێراق بگرن، ئەگەر گرتیشیان جگە لە خاك و خۆڵ و وێرانە شتێكی تریان دەست ناكەوێت)، عێراقی دوای سەدام حوسێن عێراقێكی دیكەو ڕژێمەكانیشی بەردەوام لە گۆڕانكارییدان لە ڕووی سیاسییەوە بەڵام عەقڵی پێشكەوتوو خوازیی هێشتا جوڵەی نەكردووەو لەناو تەپ و تۆزو ململانێ ناو خۆییە بچوكەكانیدا ڕێگە نادات ئەو دیوو سنورەن ببینێت و ئۆخەیەك بكات..

كۆتایی.
2/12/2002 دانیمارك

بۆ خوێندنەوەی بەشی یەكەم كلیك لێرە بكە

بۆ خوێندنەوەی بەشی دووەم كلیك لێرە بكە

بۆ خوێندنەوەی بەشی سێیەم كلیك لێرە بكە

بۆ خوێندنەوەی بەشی چوارەم كلیك لێرە بكە